عوامل تعیین‌کننده مدت زمان ویزیت بیمار توسط متخصصین زنان در استان آذربایجان شرقی با تأکید بر تقاضای القایی پزشک: رویکرد مدلسازی خطی سلسله مراتبی (HLM)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تبریز

2 استاد اقتصاد دانشگاه تبریز

3 دانشیار اقتصاد دارو دانشگاه علوم پزشکی تبریز

چکیده

در چند دهه اخیر، به دلیل رشد غیرضروری مخارج سلامت در کشورهای در حال توسعه و نیز اهمیت رفتار پزشکان در بازار سلامت، عوامل مؤثر بر کیفیت و مدت زمان معاینه بیماران از یک سو و نظریه تقاضای القایی پزشکان از سوی دیگر به یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در حوزه اقتصاد سلامت تبدیل شده است. بنابراین مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های پرسشنامه‌ای در سال 1395 و به کارگیری مدل نظری جاقر و جگرز (2000) و روش الگوسازی سلسله مراتبی خطی (HLM) به ارزیابی عوامل مؤثر بر مدت زمان سپری شده در اتاق معاینه و بررسی فرضیه تقاضای القایی در بین متخصصین زنان استان آذربایجان شرقی پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که در بخش زنان القای تقاضای غیرضروری توسط پزشکان (PID) وجود دارد. همچنین نتایج این مطالعه حاکی از آن است که متخصصین زنان از نوع «پزشکان متمایل به سود» هستند. این مطالعه وجود اثر دسترسی بیماران را تأیید می‌کند. با توجه به نتایج مذکور پیشنهاد می-شود در راستای کاهش رقابت و از بین بردن اثر القایی، پذیرش دانشجویان رشته تخصصی زنان کاهش یابد، سیاست‌گذاری‌های لازم جهت افزایش اطلاعات بیماران در مورد مراقبتهای پزشکی انجام گیرد و نظارت و کنترل دولت بر سیستم سلامت کشور افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Determinants of Patient Visit Time With Obstetricians in East Azarbayjan Emphasizing on Physician Induced Demand: Approach of Hierarchical Linear Modeling

نویسندگان [English]

  • Sima Nasibparast 1
  • Hossein Panahi 2
  • Ali Imani 3
1 Ph.D. Candidate in Economics, University of Tabriz,
2 Professor of Economics, University of Tabriz
3 Associate Professor in Pharmacoeconomics, Tabriz University of Medical Sciences
چکیده [English]

Unnecessary growth in health expenditures of developing countries in recent decades, and also the importance of physicians’ behavior in health market, have made the factors of quality and duration of patient visits on one hand, and the theory of physician induced demand (PID) on the other hand, as two of the most important issues in health economics. Therefore, using data from questionnaires in 2016 and employing theoretical model of Jaegher and Jegers (2000) and hierarchical linear modeling methods (HLM), this study, examines the determinants of time spent in physician’s office and investigates the theory of PID within Obstetricians in the East Azarbayjan province. The results show that physician induced demand (PID) exists in obstetrics. The results also indicate that obstetricians are “doctors tend to profit”. In addition, this study supports the existence of the accessibility effect for those consumers in the higher physician density region. According to these results, it is suggested that in order to reduce competition and eliminate the effects of induced demand, student admission in obstetrics should be reduced, patient information on medical care should be increased, and government monitoring and control over the national health system must be increased.

کلیدواژه‌ها [English]

  • PID
  • National health system
  • Hierarchical linear modeling methods (HLM)
  1. پناهی، حسین، سلمانی، بهزاد، و نصیب­پرست، سیما (1394). بررسی اثر القایی تعداد پزشکان و تخت های بیمارستانی بر مخارج سلامت در ایران. نظریه­های کاربردی اقتصاد، 2(2)، 42-25.
  2. خانی، محمد (1391). بررسی تقاضای القایی توسط پزشکان (مطالعه موردی سزارین در ایران). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف تهران.
  3. صادقی، سید کمال، متفکر آزاد، محمدعلی، و جلیل­پور، سالار (1392). بررسی عوامل مؤثر بر هزینه­های بهداشتی بخش خصوصی و مقایسه شدت اثر آن­ها در سطوح مختلف درآمدی در کشورهای آسیایی. فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهاردهم، 53، 75-55.
  4. عبدلی، قهرمان (1387). تعیین‏کننده‏های مخارج درمان در سازمان تأمین اجتماعی. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، 27.
  5. عبدلی، قهرمان، و ورهرامی، ویدا (1389). نقش اطلاعات نامتقارن در القای تقاضا: مطالعه موردی خدمات پزشکی. فصلنامه مدیریت سلامت، 43(64).
  6. کیوان آرا، محمود، کریمی، سعید، خراسانی، الهه، و جعفریان جزی، مرضیه (1392). چالش­های ناشی از تقاضای القایی خدمات سلامت: یک مطالعه کیفی. فصلنامه مدیریت اطلاعات سلامت، 10(4)، 548-538.
  7. ورهرامی، ویدا (1388). بررسی تقاضای القایی پزشک. فصلنامه نظام سلامت، 2(1 و 2) ، 42-37.
  1. Abdoli, Gh. (2008). Determinants of medical costs in social security organization. Journal of Social Welfare, 27, 235-252 (In Persian).
  2. Abdoli, Gh., & Varahrami, V. (2012). The role of asymmetric information in induced demands: a case study of medical services. Journal of Health Management, 14(43), 37-42 (In Persian).
  3. Blumenthal, D., Causino, N., Chang, Y., Culpepper, L., Marder, W., Saglam, P., Stafford, R., & Starfield, B. (1999). The duration of ambulatory visits to physicians. Journal of Family Practice, 48(4), 264-271.
  4. Dranove D., & Wehner P. (1994). Physician-induced demand for childbirths. Journal of Health Economics, 13, 61–73.
  5. Farley, P. (1986). Theories of the price and quantity of physician services. Health Economics, 5, 315-333.
  6. Fuchs V. (1978). The supply of surgeons and the demand for operations. Journal of Human Resources, 13, 35–56.
  7. Grytten, J., & Sørensen, R. (2001). Type of contract and supplier-induced demand for primary physicians in Norway. Journal of Health Economics, 20, 379-393.
  8. Jaegher, K., & Jegers, M. (2000). A model of physician behavior with demand inducement. Journal of Health Economics, 19, 231-258.
  9. Jürges, H. (2007). Health insurance status and physician-induced demand for medical services in Germany: new evidence from combined district and individual level data. MEA-Universität Mannheim L13, 17, 68131 Mannheim, Germany.
  10. Keyvanara, M., Karimi, S., Khorasani, E. & Jafarian jazi, M. (2013). Challenges resulting from healthcare induced demand: a qualitative study. Health Information Management, 10(4), 538-548 (In Persian).
  11. Khani M. (2013). Physician induced demand, MSc Dissertation. Faculty of Management and Economics, Sharif University, 2013 (In Persian).
  12. Liao, Chia-Cheng (2009). Evidence of physician (supplier) induced demand and physician altruism. Wayne State University Doctoral Thesis, Detroit, Michigan.
  13. McGuire, T G. (2000). Physician agency. Culyer A. J., Newhouse J. P., (eds).The Handbook of Health Economics, North-Holland: Amsterdam, 461–536.
  14. Migongo, Alice W., Charingo, Richard, M. Love, Margaret (2012). Factors relating to patient visit time with a physician, Medical Decision Making, 32, 93-104.
  15. Panahi, H., Salmani, B., & Nasibparast, Sima (2015). Inductive effect of physician’s number and hospital bed on health expenditures in Iran. Applied Theories of Economics, 2(2), 25-42 (In Persian).
  16. Petek Ster, Marija, Svab, Igor, & Kalan, Gordana Zivcec (2008). Factors related to consultation time: experience Slovenia. Journal of Primary Health Care, 26(1), 29-34.
  17. Roemer, M I. (1961). Bed supply & hospital utilization: a national experiment. Hospitals, J.A.H.A., 35, 988–993.
  18. Rosenberg, B. (1973). Linear regression with randomly dispersed parameters. Biometrika 60, 61-75.
  19. Sadeghi, S. K., Motafekker Azad, M. A., & Jalilpour, S. (2014). Investigating main determinants of private healthcare expenditure and their effects between different income levels in Asian countries. Social Welfare, 14(53), 55-75.
  20. Shain M, & Roemer M I. (1959). Hospital costs relate to the supply of beds. Modern Hospital, 92, 71–73.
  21. Shigeoka, H. & Fushimi, K. (2013). Supply induced demand in newborn treatment: evidence from Japan. Available at: http://ssrn.com/abstract=2174758.
  22. Sorensen, R. & Grytten, J. (1999). Competition and supplier-induced demand in a health care system with a fixed fee. Health Economics, 8, 497-508.
  23. Tai-Seal, Ming, McGuire, Thomas G., & Zhang, Weimin (2007). Time allocation in primary care office visits. Health Services Research, 42(5), 1871-1894.
  24. Varahrami, V. (2010). Investigating physician induced demand. Healthcare Management, 2(1 & 2), 37-42.
  25. Vekov, T. J., Aleksandrova-Yankulovska, S. S., Grancharova, G. G., Veleva, N. R. & Draganova, M. T. (2011). Induced demand for hospital services in Bulgaria-trends and contributing factors, Financial Management.
  26. Wilinsky A. (1993). Competition in a market for informed experts’ services. RAND Journal of Economics, 24, 380–398.