TY - JOUR ID - 5440 TI - ارزیابی کارایی زیست‌محیطی شرکت‌های برق منطقه‌ای: مقایسه مدل‌های شعاعی و غیرشعاعی JO - نظریه های کاربردی اقتصاد JA - ECOJ LA - fa SN - AU - ممی‌پور, سیاب AU - نجف‌زاده, بهنام AD - استادیار اقتصاد دانشگاه خوارزمی AD - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سیستم‌های اقتصادی-اجتماعی دانشگاه خوارزمی Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 3 IS - 3 SP - 153 EP - 178 KW - کارایی زیست‌محیطی KW - شرکت برق منطقه‌ای KW - مدل‌های شعاعی و غیرشعاعی DO - N2 - در این مطالعه با بهره‌گیری از الگوی ناپارامتریک تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) کارایی زیست‌محیطی 16 شرکت برق منطقه‌­ای کشور در بازه زمانی 1389-1393محاسبه شده است. بر خلاف مدل­‌های سابق کارایی که بیشتر بر مدل­‌های شعاعی تمرکز داشته­‌اند در این تحقیق ضمن معرفی چند مدل غیرشعاعی (شامل مازاد‌مبنا، تابع فاصله جهت­‌دار بر مبنای مازادها و بُرد تنظیم شده) و مقایسه روش آن­ها با مدل­‌های شعاعی (شامل CCR و تابع فاصله جهت­‌دار)، محاسبه کارایی شرکت­‌های برق منطقه‌­ای با این دو الگو انجام شده و نتایج مدل­‌های شعاعی و غیرشعاعی با هم مقایسه شد‌‌ه‌­اند. همچنین در این تحقیق علاوه بر این که ستاند‌ه‌­ها به دو گروه مطلوب (تولید برق) و نامطلوب (انتشار کربن دی‌اکسید) تقسیم شد‌ه‌­اند، نهاد‌ه‌­ها نیز به دو گروه انرژی و غیرانرژی تفکیک شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که در بین شرکت­‌های برق منطقه­‌ای شرکت­‌های برق منطقه­‌ای کرمان و خوزستان بالاترین کارایی و شرکت­‌های برق منطقه‌­ای فارس و سیستان و بلوچستان پایین ترین کارایی را دارند. همچنین نتایج آزمون­‌های آماری با استفاده از رتبه کارایی شرکت­‌ها نشانگر دو مفهوم اقتصادی است، اول این که تغییر مهمی در کارایی و عملکرد صنعت برق ایران بین سال­‌های 1389 تا 1393 اتفاق نیفتاده است؛ دوم این که بعد از آزادسازی قیمت حامل­‌های انرژی استراتژی­‌ها و رویکردهای متفاوتی توسط شرکت­‌های برق منطقه­‌ای اتخاذ شده است.  UR - https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_5440.html L1 - https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_5440_27acdaadf5d3a86d91ca6a2e7e3d3716.pdf ER -