2024-03-29T11:35:47Z
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1422
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
بررسی بهینگی رفتار سیاستگذار در تعیین نرخ سود بانکی در اقتصاد ایران
محمدرضا
حسین احمدی
علیرضا
عرفانی
در نظریههای پولی، نرخ بهره (سود بانکی) حلقه ارتباطی بین شرایط مالی و نرخ انباشت سرمایه فیزیکی میباشد. در ایران این نرخ بصورت دستوری تعیین میشود. هدف از این مقاله بررسی بهینگی رفتار سیاستگذار درتعیین نرخ سود بانکی از طریق تبیین یک مدل بهینهسازی خطی چند هدفه میباشد. به همین منظور ابتدا اجزاء مدل شامل توابع هدف (درآمد و حجم پول) و محدودیتها(مصرف خصوصی ،مخارج دولت و تورم) با روش ARDL و با استفاده از دادههای 1396-1358، برآوردگشته است، سپس مدل بهینه سازی برای سالهای 1396-1387 با استفاده از تکنیک پارامتری حل شده است. مقایسه مقادیر حاصل از حل مدل با مقادیر واقعی ناشی از سیاستگذاریها نشان می-دهد، 1- نرخ سود بانکی تعیین شده توسط سیاستگذار در طی دوره مورد نظر بهینه نبوده و در دستیابی به حد اکثر اهداف سیاستی در چارچوب ظرفیت های اقتصاد ناتوان بوده است.2- در یک ساختار بهینه، بین نرخ سود بانکی حقیقی بزرگتر از صفر و درآمد، رابطه مثبت وجود دارد، اما این رابطه دارای یک مقدار حدی است، بنابراین نظریه مککینون و شاو مبنی بر تاثیر سود بانکی بزرگتر از صفر بر رشد اقتصادی در ساختار بهینه اقتصاد ، تایید میگردد.3- در شرایط بهینه، اجرای سیاست پولی انقباضی با هدف کاهش تورم دارای یک حد پایین آستانهای است، که درصورت کاهش حجم پول به پایینتر از این سطح، نتیجه معکوس بهدنبال خواهد داشت.
نرخ سود تسهیلات
برنامه ریزی چند هدفه
بهینه سازی
ایران
2021
02
19
1
26
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12261_13f83847c0393343bebb90f44d65d551.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
تحلیل اثر شوک ارزی، تحریم های اقتصادی و قیمت نفت بر بازار مسکن (با بکارگیری الگوی خود رگرسیونی برداری ساختاری SVAR)
پروانه
کمالی دهکردی
مقاله حاضر به تحلیل اثر شوک ارزی، تحریم های اقتصادی و نوسانات قیمت نفت بر بازار مسکن در اقتصاد ایران پرداخته است در این راستا از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری SVAR برای سالهای 1363-1397 استفاده شده است. براساس نتایج تخمین مدل SVAR؛ یک تکانه وارده از ناحیه قیمت نفت، به اندازه 78 درصد باعث افزایش قیمت مسکن میشود، همچنین یک تکانه وارده از ناحیه نرخ ارز و تحریم به ترتیب باعث افزایش 174 و 83 درصد (با فرض ثابت ماندن سایر عوامل) قیمت مسکن میشود. تفسیر نتایج مدل و یافتهها حاکی از آن است که افزایش درآمدهای نفتی در زمان بالا بودن قیمت نفت و فروش آن عمدتاً به خوبی مدیریت نشده و سرمایهگذاریهای بلند مدت صرف مخارج کوتاه مدت و هزینههای جاری در بودجه دولت شده است که نتیجه آن چیزی جز تورم، افزایش نقدینگی وکاهش ارزش پول ملی نبوده است. بعلاوه، عدم وجود برنامهریزی صحیح و بیانظباطی مالی دولتها عمدتاً باعث افزایش نقدینگی و درنتیجه افزایش قیمتها شده است. لزوم برنامهریزی و اولویتبندی بخشهای اقتصادی برای کنترل کسری بودجه دولت و همچنین کنترل استقراض از بانک مرکزی که یکی از مهمترین عوامل رشد نقدینگی و افزایش قیمتها است در زمان تحریمها از اهمیت ویژهای برخوردار است. بنابراین، بیانظباطی مالی دولت، عدم توجه کافی به زیرساختهای تولیدی منجر به افزایش سریع رشد نقدینگی و سطح قیمتها در جامعه شده است که در چنین شرایطی اثر شوک ارزی، تحریمهای اقتصادی و نوسانات قیمت نفت بر بازار مسکن تشدید شده است.
شوک ارزی
تحریم های اقتصادی
قیمت نفت
بازار مسکن
مدل SVAR
2021
02
19
27
56
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12266_743855089035df5ec57983115a845b53.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
بررسی عوامل موثر بر رشد سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران
مهدی
بهنامیان
عبدالناصر
شجاعی
غلامعلی
حاجی
دستیابی به توسعه پایدار مهمترین هدف اقتصادی یک کشور است که از طریق رشد و هماهنگی بین بخشهای مختلف اقتصادی حاصل میگردد. در چند دهه اخیر عدم اثرگذاری بخش خصوصی یک مانع جدی در مقابل این مهم بوده است. در این مطالعه سعی بر آن است که عوامل موثر بر سرمایهگذاری بخش خصوصی شناسایی شده و تعیین گردد که در هر مقطعی از زمان کدام متغیر (یا متغیرها) عامل تاثیرگذاری بر رشد سرمایهگذاری بخش خصوصی بوده است. به منظور تعیین عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری بخش خصوصی از مدل میانگینگیری پویا (DMA) که از خانواده مدلهای پارامترهای متغیر در طول زمان (TVP) به حساب میآید و در هر مقطع زمانی بهترین مدل تعیین کننده سرمایهگذاری بخش خصوصی را ارئه میدهد؛ استفاده شده است. برای این منظور تعداد 8 متغیر در این مطالعه از دادههای فصلی سالهای 1380 تا 1397 سری زمانی بانک مرکزی در ایران استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که احتمال ورود متغیرهای نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی، مخارج دولت و تورم در سطح بالا و احتمال ورود متغیرهای نقدینگی و تسهیلات بانکی در سطح متوسط و احتمال ورود متغیرهای نرخ بهره و فضای کسب و کار در سطح پایین قرار دارد.
عوامل موثر
رشد سرمایهگذاری بخش خصوصی
مدل میانگینگیری پویا
مدلهای پارامترهای متغیر در طول زمان
2021
02
19
57
84
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12286_0f5af2e18c1921ba422e0bc5c30ac2c0.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
شناخت و تحلیل مؤلفههای فرهنگی، اجتماعی و فنی بهینهسازی مصرف انرژی برق در بخش مسکونی (مورد مطالعه: حوزهی تحت پوشش شرکت برق منطقهای فارس)
سعیده
یزدان پناه فرد
ابراهیم
حیدری
احمد
قربان پور
نظر به اهمیت بهینهسازی و بهبود کارایی مصرف انرژی در جامعه و لزوم توجه سیاستگذاران به این مقوله در ابعاد مختلف، این پژوهش با هدف شناخت و تجزیه و تحلیل نقش عوامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فنی، اقلیمی و مدیریت سمت تقاضا در بهبود کارایی مصرف انرژی برق در بخش خانگی حوزه تحت پوشش شرکت برق منطقهای فارس انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل کارشناسان، معاونان و مدیران شاغل در حوزه تحت پوشش شرکت برق منطقهای فارس با تعداد بالغ بر1951 نفر میباشد. انجام این پژوهش، از اسفند 1396 تا پایان دی 1397 به طول انجامید. نمونه آماری این پژوهش با روش نمونهگیری تصادفی ساده، به تعداد 335 نفر انتخاب شده است. ابزار گردآوری دادههای این پژوهش، پرسشنامه محققساخته است. روایی پرسشنامه از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ تأیید شده است. روش تجزیه و تحلیل دادهها در تحقیق حاضر، رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی است. نتایج نشان میدهدکه مؤلفههای عوامل فنی، فرهنگی- اجتماعی، مدیریت سمت تقاضا، اقتصادی و اقلیمی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر بهبود کارایی مصرف انرژی الکتریسیته در بخش خانگی حوزهی مورد مطالعه دارند.
کارایی انرژی
بخش مسکونی
شرکت برق منطقهای فارس
مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی
2021
02
19
85
116
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12287_45bfa4cc61072001597f4f68c327d2a4.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
پیشبینی احتمال وقوع بحرانهای بانکی سیستماتیک در کشورهای منتخب در حال توسعه (رویکردی از مدل لاجیت چندگانه)
محمدرضا
عسگریان
سعید
دائی کریم زاده
حسین
شریفی رنانی
هدف مقاله حاضر پیشبینی احتمال وقوع بحرانهای بانکی سیستماتیک در کشورهای منتخب در حال توسعه است، تا بدین وسیله سیاستگذاران اقتصادی کشورها توان بررسی و مقابله با این بحران را پیدا کرده و احتمال وقوع آن را کاهش دهند. بدین منظور 37 کشور در حال توسعه انتخاب و با استفاده از مدل لاجیت دوگانه و چندگانه به برآورد احتمال وقوع بحران بانکی برای کشورهای منتخب طی سالهای 2018-1994 پرداخته شد. نتایج حاصل از برآوردها حاکی از آن بود که در مدل لاجیت چندگانه نسبت به لاجیت دوگانه، درصد دورههای بحرانی پیشبینی شده صحیح بیشتر است و مدل لاجیت چندگانه مناسبتتر میباشد. نتایج حاصل از مدل لاجیت چندگانه حاکی از اثر مثبت متغیرهای نرخ تورم، نرخ بهره واقعی و روابط تجاری و اثر منفی متغیرهای نرخ رشد اقتصادی، تولید سرانه و جریان سرمایه و نسبت اعتبارات بانکها به بخش خصوصی به تولید بر احتمال وقوع بحران بانکی در کشورهای مورد بررسی میباشد. از طرفی نسبت پول گسترده به ذخایر، پیش بینی کننده خوبی برای احتمال وقوع بحران بانکی در کشورهای مورد بررسی نبوده است.
بحران بانکی سیستماتیک
سیستم هشدار زودهنگام
لاجیت چندگانه
2021
02
19
117
138
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12364_a5981d9713c54b6770461bb510fff95e.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
توسعه بانکی، ساختار اجتماعی، اقتصادی و نابرابری درآمدی (مطالعه موردی استانهای ایران )
محمدحسن
وکیلی زارچ
عباس
علوی راد
جلیل
توتونچی
محمد علی
دهقان تفتی
در مطالعه حاضر به بررسی اثرات توسعه بانکی، ساختار اجتماعی، اقتصادی و نابرابری درآمدی در استانهای کشور طی دوره زمانی 1395-1385 و با بکارگیری مدل گشتاور تعمیم یافته آرلانو و باند (GMM) و (2SLS) پرداخته شده است. مطابق نتایج تخمین مدل؛ بیکاری و تجارت با نابرابری توزیع درآمد رابطه مثبت دارند. همچنین افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه، سهم کل نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی، تولید و ساخت و ساز، توزیع درآمد در استان های کشور را بهتر میکند. لیکن، ضریب کوچک این متغیرها، بیانگر تأثیر جزئی آنها بر روی توزیع درآمد است. علامت منفی وقفه نابرابری توزیع درآمد استانی و علامت مثبت شاخص تجارت نیز نشان از افزایش واگرایی درآمدی بین استانهای شمالی و جنوبی میباشد. در این شرایط منابع سرمایهگذاری، رشد و تکنولوژی مدرن در معدودی از استانهای صنعتی متمرکز شده و بسیاری از استانهای مرکزی و فاقد مرز مشترک با کشورهای دیگر، از فرایند رشد و تجارت محروم مانده و یا به صورت حاشیه ای در آن شرکت میکنند که اغلب در تضاد با منافع آنها میباشد. همچنین افزایش رقابت و تعداد شعب بانکی نیز توزیع درآمد را بهتر میکند، البته تأثیر افزایش این دو متغیر، بیانگر اهمیت بیشتر بخش بانکی در خصوص استفاده از تکنولوژیهای کارآمد و افزایش تعداد شعب بانکی برای بهبود عدالت اقتصادی در استانهای کشور میباشد. بنابرین رشد و توزیع عادلانهتر درآمد باید در تعامل و ارتباط نزدیک با یکدیگر باشد و از اینرو ((رشد تواًم با باز توزیع)) و ((رشد همراه با برابری بیشتر)) میباید در دستور کار برنامهریزان کشور قرار گیرد.
توسعه بانکی
ساختار اجتماعی
اقتصادی و نابرابری درآمدی
مدل آرلانو و باند و 2SLS
2021
02
19
139
166
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12378_b43fad3ec7823b58fa55a31a4d177cd6.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
تبیین معیار های اخلاق در بانکداری اسلامی
فاطمه
واحدی منفرد
محمد
واعظ برزانی
مهدی
طغیانی
نظام بانکداری بر اساس قواعد فعالیت خود با واسطهگری مالی، امکان تخصیص منابع دارندگان مازاد پسانداز را فراهم میکند. قواعد نظام بانکداری در یک تقسیم بندی ساده به دو بخش قواعد درونی و قواعد بیرونی دستهبندی میشود. به طوری که قواعد درونی ماهیت حقوقی- قانونی و قواعد بیرونی ماهیت اخلاقی دارند. وجود این دو دسته از قواعد با هم در بانکداری اسلامی بیانگر تکامل بانکداری اسلامی است. در این تحقیق با روش تحلیل مضمون به استخراج معیارهای اخلاق در بانکداری اسلامی پرداخته شده است. در این زمینه پس از تحلیل مبانی نظری در حوزهی اخلاق، به جایگاه آن در بانکداری پرداخته شده است. این پردازش از طریق مصاحبه صورت گرفته است. تحلیل مضمون مصاحبههای انجام شده نشان میدهد که معیارهایی همچون؛ رعایت مصلحت عمومی جامعه، حفظ ثبات اقتصاد، اصول اخلاقی(صداقت، وجدان، امانتداری و اعتماد)، عدالت، تکریم شخصیت انسان، مسئولیتپذیری، پایبندی به تعهدات، اخلاق در استفاده از ابزار برای جذب مشتری، اخلاق در زمینه اطلاعات نامتقارن، تبیین قوانین در چهارچوب اخلاق، امهال معسر، اخلاق در استفاده از ابزار در اختیار (خلق پول) و اخلاق در استفاده از منابع قرضالحسنه به عنوان معیارهای اخلاق بر عملکرد بانکداری اسلامی موثراند.
اخلاق
بانکداری اسلامی
بانکداری اخلاقی
معیار
2021
02
19
167
194
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12453_084f330a7a920e186d92b65b887fbece.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
اثرات نامتقارن سیاست پولی بر بازار مسکن ایران: رویکردDSGE
نجمه
کشت کاران
داود
بهبودی
حسین
پناهی
هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات نامتقارن سیاست پولی بر بخش مسکن در ایران میباشد. برای این منظور، ابتدا یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی مبتنی بر بخش مسکن طراحی شده و سپس با استفاده از روش بیزین و دادههای سری زمانی فصلی دوره 1395– 1368 اقتصاد ایران برآورد گردیده است. بررسی عدم تقارن سیاست پولی در سه حالت اثرات: مثبت و منفی، اندازه متفاوت تکانهها و اثرات سیاست پولی در رکود و رونق انجام شده است .در حالت اعمال یک واحد تکانه مثبت به مدل، حجم عرضه بخش مسکن (h) در اقتصاد 45% کاهش یافته و قیمت نسبی اجاره (q) در حدود 13% افزایش دارد. با افزایش قیمت نسبی اجاره، سطح درآمد حقیقی فعالان بخش مسکن افزایش می یابد.با اعمال یک واحد تکانه منفی، حجم عرضه بخش مسکن (h) 9% افزایش مییابد. با افزایش تولید در بخش مسکن قیمت نسبی اجاره (q) در حدود 1% افزایش مییابد. لکن ارزش خالص ایجاد شده در بخش مسکن (nt) در ابتدای تکانه تقریباً تغییری نمیکند. همچنین نتایج نشاندهنده این است اعمال یک واحد تکانه مثبت باعث میشود ارزش خالص در بخش مسکن 12% افزایش یابد. از طرفی با تغییر در اندازه تکانه و همچنین با اعمال یک سیاست پولی مشابه، یکبار در رکود و بار دیگر در رونق، واکنش متغیرهای الگو نیز متفاوت خواهد بود.
نوسان های بخش مسکن
قاعده تیلور
عدم تقارن سیاست پولی
الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی
2021
02
19
195
218
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12429_58ed2e4aff447334e6e87f8f73e080bf.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
آنالیز و ارزیابی مدل اقتصادی ریزشبکه سیستم فتوولتائیک متصل به شبکه توزیع برق ایران
علی رضا
برزی
غلامرضا
هاشم زاده خوراسگانی
کیامرث
فتحی هفشجانی
ابوتراب
علی رضایی
یکی ازچالشها در عدم توسعه ریزشبکه سیستم فتوولتائیک، عدم بازگشت سرمایه به همراه هزینههای آن در کمترین زمان میباشد. در این پژوهش یک مسئله جدید جهت ارائه مدل اقتصادی و مدیریت انرژی ریزشبکه سیستم فتوولتائیک، با استفاده ازساعات آفتابی، مدل رگرسیونی شدت تابش و استفاده از الگوریتم کلونی زنبور عسل به منظور کمینه کردن فضای نصب، جهت ماکزیمم انرژی تولیدی و درآمد حاصل از آن برای شهرهای ایران ارائه شده است. نتایج بازگشت سرمایه برای پنج شهر یزد، اردبیل، گرگان، اهواز و تهران در حالت نرمال و بهینه، نشان دهنده سرعت بازگشت سرمایه در شهر یزد و کاهش آن در شهر گرگان میباشد. بازگشت سرمایه سیستم فتوولتائیک منصوبه در شهرها، به دادههای هواشناسی، محل جغرافیایی و شناسایی نقطه بهینه تابع هدف وابسته است. همچنین جهت بررسی دادهها، سیستم فتوولتائیک منصوبه با قدرتهای 5 و 8.6 کیلووات در شهر تهران مقایسه شده، که نشاندهنده اقتصادی بودن مدل و همچنین صحیح قرار گرفتن دو شهر تهران و اهواز در یک ناحیه میباشد. با پایدار بودن شبکه توزیع برق و کاهش تاثیر خاموشیها، در فعالیت مشترک، میتوان از ذخیرهکننده انرژی سیستم صرفنظر کرد، که باعث سرعت کاهش زمان برگشت سرمایه و هزینهها میشود. اقتصادی بودن، پایداری سیستم و شبکهبرق، قضیه دو شرطی این مدل است، که سیاستگزاران میتوانند، با برنامهریزی و تصمیمگیری، این سیستم را در کشور توسعه و باعث پایداری شبکه توزیع برق کشور و نیروی انسانی شوند.
هزینه
درآمد
انرژی
شبکه توزیع
سیستم فتوولتائیک
2021
02
19
219
250
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12463_c630a32f8c7a0672adfd765662e8b6aa.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1399
7
4
بررسی تأثیر کیفیت نهادها بر توسعه مالی کشورهای درحالتوسعه
بختیار
جواهری
خالد
احمدزاده
حمیرا
شاه ویسی
توسعه مالی از طریق کانالهای مستقیم و غیرمستقیم به رشد و توسعه اقتصادی کمک میکند و رسیدن به رشد اقتصادی مطلوب از اهداف کشورها است؛ بنابراین پژوهش حاضر به دنبال بررسی تأثیر کیفیت نهادها بر توسعه مالی در کشورهای درحالتوسعه است. در این پژوهش با استفاده از روش GMM_SYS تأثیر کیفیت نهادی بر توسعه مالی در دو گروه از کشورهای درحالتوسعه منتخب طی دوره زمانی 2019-2000 بررسی شد. شاخص مورداستفاده برای توسعه مالی گروه اول، اعتبار اختصاص دادهشده به بخش خصوصی نسبت به تولید ناخالص داخلی و شاخص توسعه مالی مورداستفاده برای گروه دوم نسبت سرمایهگذاری در بازار سهام به تولید ناخالص داخلی است. همچنین از شش شاخص حکمرانی خوب بهعنوان معیاری برای کیفیت نهادی استفاده شد. نتایج نشان میدهد که شاخصهای حکمرانی خوب بهجز حق اظهارنظر و پاسخگویی ارتباط مثبت و معناداری با شاخص اعتبار دارند. همچنین شاخصهای کنترل فساد، اثربخشی دولت، کیفیت قوانین و مقررات و حاکمیت قانون تأثیر مثبتی بر شاخص سرمایهگذاری در بازار سهام دارند؛ بنابراین بهبود کیفیت نهادها منجر به ارتقاء سطح توسعه مالی در کشورهای موردمطالعه شده و سیاستگذاران باید سیاستهای مناسبی در جهت بهبود کیفیت نهادها اتخاذ نمایند.
کیفیت نهادی
توسعه مالی
کشورهای درحالتوسعه
گشتاورهای تعمیمیافته سیستمی
2021
02
19
251
270
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12483_4066a760bad594bbd65151612168512f.pdf