2024-03-29T04:57:40Z
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=765
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
آزمون پایداری نامیزانی نرخ ارز حقیقی در ایران
امیرمنصور
طهرانچیان
روزبه
بالونژاد نوری
نرخ ارز به عنوان معیار برابری پول ملی یک کشور در برابر پول کشورهای دیگر، نشاندهنده وضعیت اقتصادی کشور مورد نظر در سطح بینالملل است. انحراف نرخ واقعی ارز از مقدار تعادلی، سبب به وجود آمدن پدیده نامیزانی میشود. بررسیهای انجام شده در زمینه نرخ ارز و آثار آن بر متغیرهای کلان اقتصادی بیانگر آن است که نامیزانی نرخ ارز یا انحراف نرخ واقعی ارز از مسیر تعادلی، تأثیر نامطلوبی بر متغیرهای کلان اقتصادی دارد. در این مطالعه، پایداری نامیزانی نرخ واقعی ارز طی بازه زمانی 1392-1357 در ایران بررسی شده است. برای این منظور، ابتدا معادله نرخ واقعی تعادلی ارز با استفاده از روش همجمعی جوهانسون تخمین زده شده و سپس با استفاده از الگوی خودرگرسیون میانگین متحرک انباشته کسری (ARFIMA) و روش حداکثر درستنمایی (EML) پایداری نامیزانی نرخ واقعی ارز بررسی شده است. نتیجه آزمون پایداری حاکی از آن است که درجه انباشتگی نامیزانی نرخ واقعی ارز برابر 0/42 است که دلالت بر پایداری نامیزانی نرخ واقعی ارز در ایران دارد.
پایداری نامیزانی نرخ ارز حقیقی
نرخ ارز حقیقی تعادلی
الگوی خود رگرسیون متحرک انباشته کسری
2016
02
20
1
22
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4754_7b05857bfecf2dd7ffdf52eb2634ac42.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
بررسی تأثیر اندازه دولت و حکمرانی خوب بر شدت مصرف انرژی: مطالعه موردی کشورهای عضو اوپک
کیومرث
شهبازی
صمد
حکمتی فرید
هادی
رضایی
با توجه به وفور نفت و پایین بودن قیمت آن در کشورهای عضو اوپک، مصرف انرژی در این کشورها بالاتر از استانداردهای جهانی است. لذا، مدیریت طرف تقاضای انرژی و ارائه راهکارهایی جهت کاهش مصرف آن، مورد توجه اقتصاددانان و سیاستگذاران حوزه انرژی این کشورها قرار گرفته است. یکی از نهادهای مهم تأثیرگذار بر مدیریت مصرف انرژی، دولت است. از این رو در این مقاله، تأثیر غیرخطی اندازه دولت و حکمرانی خوب بر شدت مصرف انرژی در کشورهای عضو اوپک در بازه زمانی 2002 تا 2011 با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR) مورد بررسی قرار گرفته و از متغیرهای ارزش افزوده بخش صنعت و جمعیت به عنوان متغیرهای کمکی استفاده شده است.نتایج به دست آمده نشان میدهد که فرضیه خطی بودن رابطه اندازه دولت و حکمرانی خوب با شدت مصرف انرژی رد شده و یک مدل دو رژیمی با یک حد آستانهای تأیید میشود. در رژیم اول متغیرهای اندازه دولت، حکمرانی خوب و جمعیت تأثیر منفی و معنیدار و متغیر ارزش افزوده بخش صنعت تأثیر مثبت و معنیداری بر شدت مصرف انرژی دارند. در رژیم دوم، پس از عبور از حد آستانهای، متغیرهای اندازه دولت و ارزش افزوده بخش صنعت تأثیر مثبت و معنیدار و جمعیت و حکمرانی خوب تأثیر منفی و معنیداری بر شدت مصرف انرژی دارند.
شدت مصرف انرژی
اندازه دولت
حکمرانی خوب
PSTR
2016
02
20
23
48
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4751_f8e6c20c5b0ff5ef5acbda1b425d83ca.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
تجزیه عوامل موثر بر تغییرات مصرف انرژی در زیربخشهای صنعتی ایران: مقایسه روشهای لاسپیرز و دیویژیا
محسن
پورعبادالهان کویچ
حسین
پناهی
شهریار
شهبازی هومونلو
خدیجه
صالحی ابر
با افزایش چشمگیر درمصرف انرژی، آگاهی از عوامل تاثیرگذار بر آن میتواند در سیاستگذاریهای مربوط به صرفهجویی در مصرف انرژی و استفاده کارا از آن مفید باشد. تحلیل تجزیه شاخص (IDA)، روش مناسبی برای تفکیک عوامل موثر بر تغییرات مصرف انرژی به شمار میرود.بر همین اساس در مطالعه حاضر با بکارگیری دو روش کلی تحلیل تجزیه شاخص لاسپیرز و دیویژیا، تغییرات مصرف انرژی طی دوره زمانی 1391-1379 در زیربخشهای صنعتی ایران به سه جزء اثر فعالیت، اثر ساختاری و اثر شدت انرژی تجزیه شده است. مقایسه روشهای تحلیل تجزیه شاخص نشان میدهد که نتایج تجزیه عوامل موثر بر تغییرات مصرف انرژی در روشهای شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی(LMDI)، شاخص دیویژیای میانگین حسابی(AMDI) و شاخص تعمیم یافته فیشر (GFI) تقریبا یکسان بوده و تجزیه را بدون هیچ عامل باقیماندهای انجام میدهند. در حالی که نتایج تجزیه شاخص لاسپیرز با مقادیر حقیقی تفاوت قابل ملاحظهای دارد و منجر به ایجاد عامل باقیمانده میشود. همچنین نتایج حاصله حاکی از آن است که در هر چهار روش مزبور، عامل اصلی افزایش مصرف انرژی، تغییرات اثر فعالیت و در نقطه مقابل، مهمترین عامل کاهش مصرف انرژی، تغییرات اثر شدت انرژی است و تغییرات اثر ساختاری سهم ناچیزی در تغییرات مصرف انرژی داشته است.
تحلیل تجزیه شاخص
شاخص لاسپیرز
شاخص دیویژیا
مصرف انرژی
زیربخشهای صنعتی
ایران
2016
02
20
49
70
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4767_d451eec0e6428d5bcc1276cf8903f85d.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
ارائه یک الگوی هشدار پیش از وقوع نوسانات ارزی در بازار ارز ایران: روش مارکوف سوئیچینگ گارچ
محب اله
مطهری
محمدرضا
لطفعلی پور
محمدطاهر
احمدی شادمهری
پیشبینی نوسانات ارزی گامی مهم در سیاستگذاری ارزی کشور به منظور جلوگیری از نوسانات شدید ارزی محسوب میشود. نوسانات ارزی از آن جهت اهمیت دارد که میتواند معیاری از نااطمینانی سرمایهگذاری در اقتصاد هر کشوری محسوب شود. هدف از این مقاله معرفی یک الگوی هشدار پیش از وقوع نوسانات شدید در بازار ارز کشور است. بدین منظور با برآورد مدل مارکوف سوئیچینگ گارچ، نوسانات نرخ ارز بازار آزاد مدلسازی شد. در این مقاله از دادههای روزانه نرخ ارز بازار غیررسمی (آزاد) ارز در بازه زمانی بیست و پنجم اردیبهشت سال 1385 تا بیست و یکم تیرماه سال 1394 استفاده شده است. با برآورد این مدل، ماتریس احتمالات انتقال دو وضعیت پرنوسان و کم نوسان ارزی محاسبه میشود. با استفاده از این ماتریس میتوان احتمال مواجه شدن بازار با نوسانات شدید را در هر دوره آتی پیشبینی نمود و بدین ترتیب به یک الگوی مناسب برای پیشبینی نوسانات شدید دست یافت. نتایج این الگو نشان میدهد که احتمال ماندن در رژیم پر نوسان ارزی، احتمال انتقال از رژیم پر نوسان به رژیم کم نوسان ارزی، احتمال انتقال از رژیم کم نوسان به رژیم پر نوسان ارزی و احتمال ماندن در رژیم کم نوسان ارزی به ترتیب برابر با 0/14، 0/03، 0/86 و 0/97 است.
الگوی هشدار پیش از وقوع
نوسانات بازار ارز
مارکوف سوئیچینگ گارچ
2016
02
20
71
92
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4760_fba3918759ab7e170de252545c5c5af1.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
تعیین سبد بهینه سهام با استفاده از روش ارزش در معرض خطر
حسین
اصغرپور
علی
رضازاده
هدف اصلی این مطالعه تعیین پرتفوی بهینه سهام شرکتهای صنایع غذایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا از آمار و اطلاعات قیمتهای هفتگی سهام شرکتهای منتخب طی دوره دی ماه 1387 تا دی ماه 1390استفاده شده است. یافتههای تجربی این مطالعه شامل محاسبه ارزش در معرض خطر (Var) هر یک از سهام با رویکرد پارامتریک و روش واریانس- کوواریانس و تعیین وزنهای بهینه پرتفوی متشکل از سهام شرکتهای مذکور میباشد. بهینهسازی سبد سهام به صورت حداقل سازی ارزش در معرض خطر پرتفوی با توجه به بازده مورد انتظار معین از طریق برنامهریزی غیرخطی انجام یافته است. بر اساس نتایج به دست آمده، بالاترین وزن در سبد بهینه به سهامی تعلق دارد که بازدهی مورد انتظاری بالایی داشته و پایینترین ارزش در معرض خطر را در بین شرکتهای مورد مطالعه دارند. همچنین سبد بهینه تعیین شده حساسیتی نسبت به تغییر سطح اطمینان VaR محاسبه شده نداشته و افزایش سطح اطمینان بدون تغییر وزنهای سبد بهینه تنها میزان ارزش در معرض خطر سهام و سبد را افزایش میدهد.
سبد بهینه سهام
ارزش در معرض خطر
شرکتهای صنایع غذایی
بورس اوراق بهادار تهران
2017
02
19
93
118
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4738_7826523db441a9758a38f35042481b8e.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
طراحی سیستم هشدار سریع جهت پیش بینی زمان در معرض ورشکستگی قرار گرفتن بانکها
اعظم
احمدیان
ورشکستگی بانکها اثرات مخربی بر شبکه بانکی داشته و اثرات آن بر سایر بانکها نیز سرایت یافته و کل اقتصاد را تحت تأثیر قرار میدهد. هدف اصلی این مقاله طراحی سیستم پیشبینی زمان در معرض ورشکستگی قرار گرفتن بانکها بر اساس نوع مالکیت و بررسی اثرات شاخصهای پیشرو در پیشبینی زمان در معرض ورشکستگی قرار گرفتن بانکها در ایران با بکارگیری الگوی کاپلان میر و الگوی مخاطره کاکس در چارچوب تحلیل بقا است. به همین منظور از صورت مالی بانکها در دوره 1393-1380 استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که بقای بانکهای ایران تحت تأثیر 13 متغیر پیشرو است که ناظران بانکی میتوانند با بکارگیری آن شاخصها، بانکهای در معرض خطر را شناسایی نمایند. همچنین، نتایج نشان میدهد که بانکهای خصوصی دارای کمترین زمان بقا بوده و شاخصهای هزینه، ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی به ترتیب مهمترین عوامل اثر گذار بر زمان در معرض ورشکستگی قرار گرفتن بانکها هستند.
کاپلان میر
الگوی مخاطره کاکس
تحلیل بقا
ورشکستگی
سیستم هشدار سریع
2017
02
19
119
144
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4737_b04bcb2342fa2763b2cae028071b3e1b.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
عوامل مؤثر بر انتشار گاز دی اکسید کربن در کشورهای در حال توسعه با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی بیزینی
علیرضا
تمیزی
توجه به توسعه پایدار و لزوم حفاظت از محیط زیست و نیز اثرات نامطلوب آلودگی محیط زیست بر کیفیت زندگی سبب شده است که حفظ محیط زیست به یکی از مهمترین دغدغههای سیاستگذاران اقتصادی تبدیل شود. به همین دلیل در طول چند دهه اخیر راههای بهبود کیفیت محیط زیست و عوامل تأثیرگذار بر آن، مطالعات نظری و تجربی گستردهای را به خود اختصاص داده و در کانون توجه تحلیلگران اقتصادی قرار گرفته است. مروری بر نتایج مطالعات انجام شده نشان میدهد که نداشتن چارچوب مشخص برای انتخاب متغیرهای توضیحی و تخمین مدلهای مختلف آلودگی به نتایج و توصیههای سیاستی متفاوتی منجر شده است. یکی از راههای غلبه بر نااطمینانی در انتخاب متغیرها و همچنین نااطمینانی در انتخاب مدل، استفاده از روشهای اقتصادسنجی بیزینی از جمله روش میانگینگیری مدل بیزینی (BMA) است. در این راستا، در این پژوهش سعی شده است با استفاده از دادههای کشورهای در حال توسعه در یک دوره 23 ساله 2014-1992 و با بهرهگیری از رویکرد اقتصاد سنجی بیزینی اثر عوامل مؤثر بر انتشار گاز CO2 (به عنوان مهمترین شاخص آلودگی هوا) مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از روش میانگینگیری مدل بیزینی (BMA) نشان میدهد که فرضیه زیست محیطی کوزنتس مبنی بر وجود رابطه U معکوس بین رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در کشورهای در حال توسعه مورد تأیید قرار میگیرد. همچنین یافتههای تحقیق حاکی از آن است که متغیرهای مصرف انرژی، مصرف برق، و متغیرهای مربوط به صنعتی شدن رابطه مثبت و تقریبا با اهمیتی با انتشار گاز دی اکسید کربن دارند. در مقابل نرخ سواد و نابرابری درآمد نیز اثر کاهندهای بر میزان انتشار CO2 داشتهاند.
انتشار گاز CO2
محیط زیست
منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC)
میانگین گیری مدل بیزینی (BMA)
2016
02
20
145
168
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4755_7dc5ddd2e4b14ec88886e3f4a01a01d5.pdf
نظریه های کاربردی اقتصاد
1394
2
4
تناسب موضوع و روش در علم اقتصاد: رهیافتی فلسفی برای اقتصاد اسلامی
عطاالله
رفیعی آتانی
در این مقاله از رهگذر بررسی تناسب «موضوع» و «روش» در علم اقتصاد متعارف، برای نظریهپردازی در اقتصاد اسلامی از منظر فلسفی راهی نشان داده شده است. برای نیل به این مقصود، با نشان دادن جایگاه «موضوع» هر علم، نظر اقتصاددانان در مورد موضوع علم اقتصاد بررسی شده است. در این مقاله نشان میدهیم که «موضوع» علم اقتصاد، «کنش انسانِ اقتصادیِ عقلانی» است. بنابراین همۀ مسائل، نظریات و مکاتب اقتصادی باید منطقاً بر «محور» آن باشد؛ سپس با نمایاندن ربط بین روش متعارف نظریهپردازی، یعنی روش ریاضی و «موضوع علم» اقتصاد متعارف، ماهیت موضوع علم اقتصاد، در چارچوب فلسفۀ اسلامی مجدداً بازخوانی شده است. نتیجه اساسی این مقاله آن است که رویکرد اسلامی به اقتصاد علاوه بر «تبیین»، دارای «روشی» هنجاری، توصیهای و تجویزی نیز هست؛ این رویکرد، ناشی از دیدگاه اسلامی در قلمرو «موضوع» علم اقتصاد است.
موضوع علم اقتصاد
روش
روش اقتصاد متعارف
موضوع اقتصاد اسلامی
روش اقتصاد اسلامی
2016
02
20
169
197
https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4750_fffa6177cf531ee1f775a988582df6b6.pdf