بررسی تاثیر تامین مالی اسلامی و متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک‌های خصوصی و دولتی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

3 استاد گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

چکیده

یکی از شاخص‌های اساسی جهت توجه روزافزون به تامین مالی اسلامی (صکوک)، سازگاری آن با شریعت اسلامی است که این امر موجب رفتار عادلانه و حفظ قداست قراردادها می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی اثرگذاری متغیرهای کلان اقتصادی و روش تامین مالی اسلامی (صکوک) بر ریسک بانک‌های خصوصی و دولتی ایران مشتمل بر ۱۵ بانک برای دوره زمانی ۱۳۸۴-۱۳۹۶ می‌باشد. برای این منظور از روش داده‌های تابلویی توبیت برای برآورد مدل استفاده شده است. نتایج تخمین بیانگر این است که صکوک، تورم، مالکیت دولتی تاثیر مثبت و معنی‌داری بر ریسک‌پذیری بانک‌ها دارد. به طوری که با افزایش سهم دولت از مالکیت بانک‌ها، میزان ریسک بانک‌ها نیز افزایش می‌یابد. در حالی که لگاریتم تولید ناخالص داخلی و نسبت مخارج کل به دارایی کل تاثیر منفی و معنی‌داری بر ریسک‌پذیری بانک‌ها دارد. به عبارتی، با افزایش میزان درآمد افراد، ریسک اعتباری بانک‌ها در ایران کاهش می‌یابد.
واژه‌های کلیدی: تامین مالی اسلامی، صکوک، متغیرهای کلان اقتصادی، ریسک‌پذیری، بانک‌ها

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effect of Islamic Financing and Macroeconomic Variables on the Credit Risk of Private and Public Banks in Iran

نویسندگان [English]

  • SeyedMorteza JalalzadeAzar 1
  • Roya Aleemran 2
  • Hossein Panahi 3
  • Hosein Asgharpur 3
1 Ph.D student at Tabriz Azad University,
2 Associate Professor of Economics at University of Tabriz Azad University,
3 Professor of Economics, University of Tabriz,
چکیده [English]

One of the main indicators for increasing attention to Islamic finance (Cheque or documents) is its consistency with Islamic religious law, that cause to fair conduct and protect sanctity of contracts. The purpose of this study was to investigate the effect of macroeconomic variables and Islamic financing method (Cheque or documents) on the risk of private and public banks of Iran including 15 banks during the period of 2005-2006. For this purpose, Tobit panel data method is used to estimate the model. The estimation results show that Cheque or documents, inflation, government ownership have a undesirable effect on the banks' risk-taking. As the government's share of bank ownership grows, so does the risk of banks. While the log of GDP (ln GDP) and the ratio of total expenditures to total assets has a desirable effect on the banks' risk-taking. In other words, with the increase in the income of individuals, the credit risk of banks in Iran decreases. finally, in order to reduce the credit risk of banks, it seems necessary to increase the banking activities of the private sector compared to the government

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic financing
  • Cheque or documents
  • macroeconomic variables
  • risk taking
  • banks
  1. آدامز، توماس و نظیف جی، عبدالقادر (1388). صکوک، الگوهای ساختاربندی، انتشار و سرمایه­گذاری. ترجمه مجید پیره و ناصر شاهباز. دانشگاه امام صادق (ع) و سازمان بورس و اوراق بهادار.
  2. اقبال، زمیر، ترجمه نایب یزدی، آرش (۱۳۸۶). تأمین مالی اسلامی، چالش‌ها و چشم اندازهای آن.
  3. پهلوان، حمید و رضوی، سید روح اله (1386). اوراق صکوک، تعریف، انواع و ساختار، مدیریت پژوهش توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار.
  4. صالح آبادی، علی (1385). بازارهای مالی اسلامی (مجموعه مقالات). دانشگاه امام صادق (ع).
  5. طریق، علی ارسلان (1387). مدیریت ریسک­های مالی ساختارهای صکوک، ترجمه مصطفی زه تابیان و علی سعیدی، دانشگاه امام صادق (ع) و سازمان بورس و اوراق بهادار.
  6. عاقلی، لطفعلی (1390). تنوع در مقررات نهادهای مالی اسلامی. بانکداری اسلامی (مجموعه مقالات). دفتر مطالعات اقتصادی، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
  7. لشکری، محمد و ارجمندی، مریم (1391). بررسی روش­های تامین مالی در سیستم اسلامی با تاکید بر صکوک، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی. (1) ۱، 56-33.
  8. مصطفی­پور، منوچهر (1395). نگاهی به روش­ها و ابزارهای تامین مالی، با تاکید بر بازار بدهی. مجله اقتصادی، 7 و 8، 32-17.
  9. هیبتی، فرشاد و احمدی، موسی (1388). بررسی تکنیک­های تامین مالی پروژه محور در تامین مالی اسلامی. پژوهشنامه اقتصادی، (3) 9، 112-91.
  10. حسن زاده، علی و بهزاد احمدیان، اعظم (۱۳۹۱). تأثیرتأمین مالی اسلامی بر رشد سرمایه‌گذاری. مطالعات اقتصاد اسلامی. (1) 5، ۲۹-۵۸.
  11. شعبانی، احمد و خدابخش، محسن (۱۳۹۱). تاثیرپذیری نهادهای مالی اسلامی از بحران‌های مالی. مطالعات کمی در مدیریت. ۴، ۹۷-۱۱۰.
  12. موسویان، سید عباس، وثوق، بلال و فرهادیان آرانی، علی (۱۳۹۲). شناخت و رتبه بندی ریسک‌های ابزارهای مالی اسلامی (صکوک). اندیشه مدیریت راهبردی. (13) 7، ۱۸۷-۲۱۲.

 

  1. AAOIFI .(2002). Investment Sukuk (Shar’iah Standard No. 18), Manama: Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions.
  2. Abedifar, P., Molyneux, P., & Tarazi, A. (2013). Risk in Islamic banking. Review of Finance, 17(6), 2035-2096.
  3. Abod, Shaikh Ghazali et. al., eds. (1992). An Introduction to Islamic Finance. KL:Quill.
  4. Adams, T., & Nazif Je, A,GH. (2009). Sukuk, structuring patterns, issuance and investment. Translated by Majid Pira & Nasser Shahbaz. Imam Sadegh (AS) University and the Stock Exchange and Securities Organization (In Persian).
  5. Aqeli, L.A. (2012). Diversity in the regulations of Islamic financial institutions. Islamic Banking (Collection of Articles). Office of Economic Studies, Research Center of the Islamic Consultative Assembly (In Persian).
  6. Askari, H. (2012). Islamic finance, risk-sharing, and international financial stability. Yale J. Int'l Aff., 7, 1.
  7. Balzer, S., and N Lee. (1994). Measuring Investment Risk. Journal of Investment, 47-58.
  8. Bourke, p. (1989). Concentration and other determinants of bank profitability in Europe. Journal of Banking and Finance, 13(1), 32-87.
  9. Ding, Y., Stolowy, H., &Tenenhaus, M.(2003). ‘Shopping Around’for Accounting Practices: The Financial Statement Presentation of French Groups. Abacus, 39(1), 42-65.
  10. Djennas, M. (2016). Business cycle volatility, growth and financial openness: Does Islamic finance make any difference?. Borsa Istanbul Review, 16(3), 121-145.‏
  11. Hibati, F., & Ahmadi, M. (2009). Investigating project-based financing techniques in Islamic financing. Journal of Economics, (3)9, 91-112 (In Persian).
  12. Hassanzadeh, A., & Behzad Ahmadian, A. (2012). The effect of Islamic financing on investment growth. Islamic Economics Studies, (1)5, 29-58 (In Persian)
  13. Iqbal, Z., & Nayeb Yazdi, A. (2007). Islamic Financing, Its Challenges and Prospects (In Persian).
  14. Lashkari, M., & Arjmandi, M. (2012). A Study of Financing Methods in the Islamic System with Emphasis on Sukuk, Quarterly Journal of Islamic Economics and Banking, (1) 1, 33-56 (In Persian).
  15. Love, I., & Zicchino, L.(2006). Financial development and dynamic investment behavior: Evidence from panel VAR. The Quarterly Review of Economics and Finance, 46(2), 190-210.
  16. McDonald, J.F. & Moffitt, R.A. (1982). The Uses of Tobit Analysis. Review of Econometrics and Statistics, 62(2), 318-321.
  17. Mousavian, A., Vosough, H., & Farhadian Arani, A. (2013). Recognizing and Ranking Islamic Financial Instruments (SUKUK). Strategic Management Thought, 7(1), 187-212 (In Persian).
  18. Nawaz, H., & Bardai, B. (2017). Profitability of islamic banks: Case of malaysia. The Name of Allah, The most Beneficent, The most Merciful, 90.
  19. Pahlavan, H., & Razavi, S.R. (2008). Sukuk securities, definition, types and structure, management. development and Islamic studies of the Stock Exchange and Securities Organization (In Persian).
  20. Salehabadi, A. (2007). Islamic Financial Markets (Collection of Articles). Imam Sadegh (AS) University (In Persian).
  21. Shabani, A., & Khodabakhsh, M. (2013). The Impact of Islamic Financial Institutions on Financial Crises. Quantitative Researches in Management, 4, 97-110 (In Persian).
  22. Tariq, A. A. (2009). Managing the financial risks of Sukuk structures, translated by Mostafa Zehtabian and Ali Saeedi. Imam Sadegh (AS) University and the Stock Exchange and Securities Organization (In Persian).
  23. Tariq, A. A. (2004). Managing financial risks of sukuk structures. Loughborough University, UK. September (mimeo).‏
  24. ul Abideen, Z .(2019). Financial Performance Analysis of Islamic Bank and Conventional Bank in Pakistan 2015- 2017: a Comparative study. Department of Islamic studies, GIFT University, Gujranwala.
  25. Wooldridge, J. M. (2009). Introductory Econometrics: A Modern    Approach. 5th edition.