تحلیل جایگاه تجاری ایران و شرکای آن در غرب آسیا بر اساس شاخص های وزن دار شبکه تجاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار اقتصاد دانشگاه اصفهان

چکیده

تئوری­های یکپارچگی اقتصادی معمولا بر وابستگی متقابل کشورها در تجارت تاکید دارند. با این حال با توجه به وابستگی کشورهای در حال توسعه به روابط اقتصادی با دیگر مناطق، بررسی سیستم جهانی تجارت به عنوان یک شبکه پیچیده تجاری ضروری به نظر می­رسد. این مساله بخصوص در مورد ایران و در دوران تحریم­های بین­المللی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. تحلیل شبکه قادر به نشان دادن موقعیت و جایگاه کشورها در شبکه بین­المللی تجارت (WTN) است.
این مقاله از شاخص­های وزن­دار تحلیل شبکه نظیر گره درجه، گره شدت و شاخص­های روابط تجاری مرتبه بالاتر در تعاملات بین­المللی نظیر شاخص خوشه­بندی و مرکزیت برای بررسی الگوی تجاری ایران و شرکای عمده آن در آسیای غربی استفاده می­کند.
نتایج این مطالعه نشان داد از سال 2010 تا 2019 کشورهای منتخب غرب آسیا، افزایش بیشتری در تعداد شرکای تجاری و حجم تجارت انجام شده، داشته­اند. براساس شاخص مرکزیت مشخص شد که در بین کشورهای مورد مطالعه تنها کشور امارات در تمامی سال­ها در هسته شبکه تجارت جهانی قرار گرفته است، کویت در حاشیه سوم و سایر کشورها و ایران بیرون از حاشیه شبکه تجارت جهانی جای گرفته­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Iran and its partners in West Asias trade position based on weighted trade network indicators

نویسنده [English]

  • Monireh Rafat
َAssociate Professor of Economics, University of Isfahan
چکیده [English]

Economic integration theories usually emphasize the interdependence of countries in the trade. However, due to the dependence of developing countries on economic relations with other regions, review the WTN system as a complex network seem necessary.Network analysis can show the status of countries in the international trade network.This paper exploits recently-developed indicators based on network analysis to investigatethe pattern of international trade pattern followed by Iran and its western Asian partner.The results of this study showed that west Asian countries, have had a greater increase in the number (and volume), of trade partners. Based on the centrality, it was found that only Emirates has been at the core of global trade network. Kuwait is in the inner-periphery and other countries andIran have also taken place outside of the global trade network

کلیدواژه‌ها [English]

  • Networking analysis
  • global trade network
  • trade structure
  1. آذربایجانی، کریم، طیبی، سید کمیل و صفادرگیری، حلیمه (1394).  اثر تحریم­های اقتصادی ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر تجارت دو جانبه ایران و شرکای عمده تجاری آن: کاربرد مدل جاذبه. تحقیقات اقتصادی، (3)50، 562-539.
  2. رفعت، منیره (1397). کاربرد تکنیک تحلیل شبکه در بررسی روابط چندجانبه تجاری ایران با مهم­ترین شرکای تجاری در آسیا. مدلسازی اقتصادی، 4، 137-107.
  3. سعیدی، رضا، سعیدی، خلیل و دهقانی، علی (1393).  امکان سنجی ایجاد موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران با کشورهای گروه بریکس. فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 69، 130-107.
  4.  شیرازی، همایون، آذربایجانی، کریم و سامتیف، مرتضی (1394). بررسی جایگاه ایران در تجارت بین­المللی: یک رهیافت شبکه. تحقیقات اقتصادی، (4)50، 902-881.
  5. کازرونی، سید علیرضا، اصغرپور، حسین و خضری، اوین (1395). بررسی اثر تحریم­های اقتصادی بر ترکیب شرکای عمده تجاری ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 79، 33-1.
  6. نجارزاده، رضا و بیابانی، کاظم (1397). توپولوژی شبکه تجارت بین­الملل سوخت و جایگاه ایران. فصلنامه پژوهش­های سیاست­گذاری و برنامه­ریزی انرژی، 13، 66-41.

 

  1.  Ahrens, P. (2018). Qualitative network analysis: A useful tool for investigating policy networks in transnational settings. Methodological Innovations, 11(1), 2059799118769816.‏
  2. Arora, V., & Vamvakidis, A. (2005). How much do trading partners matter for economic growth. IMF staff papers52(1), 24-40.‏
  3. Arribas, I., Pérez, F., & Tortosa-Ausina, E. (2006). Measuring international economic integration: theory and evidence of globalization.‏
  4. Azarbayejani, K., Tayebi, S., & Safa Dargiri, H. (2015). The effect of US and EU economic sanctions on bilateral trade flows between Iran and its major trading partners: An application of gravity model. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 50(3), 539-562 (In Persian).
  5. Bartesaghi, P., Benati, S., Clemente, G. P., & Grassi, R. (2019). Multi-criteria community detection in International Trade Network. arXiv preprint arXiv:1911.08593.‏
  6. De Benedictis, L., Nenci, S., Santoni, G., Tajoli, L., & Vicarelli, C. (2014). Network analysis of world trade using the BACI-CEPII dataset. Global Economy Journal14(3-4), 287-343.‏
  7. Economides, N. (1996). The economics of networks. International journal of industrial organization14(6), 673-699.‏
  8. Fagiolo, G., Reyes, J., & Schiavo, S. (2010). The evolution of the world trade web: a weighted-network analysis. Journal of Evolutionary Economics20(4), 479-514.‏
  9. Garlaschelli, D., & Loffredo, M. I. (2005). Structure and evolution of the world trade network. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications355(1), 138-144.‏
  10.  Kali, R., & Reyes, J. (2007). The architecture of globalization: a network approach to international economic integration. Journal of International Business Studies38(4), 595-620.‏
  11.  Kandogan, Y. (2018). Topological Properties of the International Trade Network Using Modified Measures. The International Trade Journal32(3), 268-292.‏
  12.  kazerooni, A., Asgharpour, H., khezri, A. (2016). The Impact of Economic Sanctions on Composition of Major Trade Partners of Iran (1992-2013). Iranian Journal of Trade Studies, 20(79), 1-34 (In Persian).
  13.  Kim, S., & Shin, E. H. (2002). A longitudinal analysis of globalization and regionalization in international trade: A social network approach. Social forces81(2), 445-468.‏
  14. Najarzadeh R, Biabany Khameneh K. (2019). The Topology of International Fuel Trade Network and Iran’s Stance in this Network. Quarterly Journal of Energy Policy and Planning Research.  4 (4) :41-66 (In Persian).
  15.  Nguyen, T. N. A., Pham, T. H. H., & Vallée, T. (2016). Economic integration in ASEAN+ 3: A network analysis. Journal of economic integration, 275-325.‏
  16. Onnela, J. P., Saramäki, J., Kertész, J., & Kaski, K. (2005). Intensity and coherence of motifs in weighted complex networks. Physical Review E71(6), 065103.‏
  17. Orefice, G., & Rocha, N. (2014). Deep integration and production networks: an empirical analysis. The World Economy37(1), 106-136.‏
  18. Rafat, M. (2019). The Application of Complex Networks Analysis to Assess Iran's Trade and It's Most Important Trading Partners in Asia. Journal of Economic Modeling Research, 9(34), 107-137 (In Persian).‏
  19. saeedi R. (2014). Feasibility of Establishing Preferential Trade Agreement with Iran and Countries of Brics. Quarterly journal of economic research and policies, 22 (69), 107-130 (In Persian).
  20.  Serrano, M. A., & Boguná, M. (2003). Topology of the world trade web. Physical Review E68(1), 015101.‏
  21. Shirazi, H., Azarbaiejani, K., Sameti, M. (2015). Study of Iran’s Position in the world trade: A network approach. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 50(4), 881-902 (In Persian).
  22. Smith, D. A., & White, D. R. (1992). Structure and dynamics of the global economy: network analysis of international trade 1965–1980. Social forces70(4), 857-893.‏
  23. Snyder, D., & Kick, E. L. (1979). Structural position in the world system and economic growth, 1955-1970: A multiple-network analysis of transnational interactions. American journal of Sociology84(5), 1096-1126.‏
  24. Martínez-Zarzoso, I., Voicu, A. M., & Vidovic, M. (2011). CEECs integration into regional and global production networks (No. 125). CEGE Discussion Papers.‏