کاربرد مدل خوشه مارشال و تحلیل لکه‌های داغ آماره گتیس- آرد جی در شناسایی و ایجاد خوشه های صنعتی استان بوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی

چکیده

خوشه­های صنعتی مبین روش جدیدی از تفکر درباره مکان استقرار کسب و کار هستند که از طریق تخصصی­سازی محصول، رقابت صنعتی را بهبود بخشیده و بازده کل را از طریق زنجیره­های ارزش کسب و کار و کاهش هزینه های معاملات افزایش می­دهند. در پژوهش حاضر با بهره­مندی از مدل خوشه مارشال و استفاده از سه رویکرد کمی شاخص خوشه، تجزیه و تحلیل جدول داده – ستانده و آماره گیتس ارد جی به شناسایی و بررسی تشکیل خوشه­های مستعد در استان بوشهر پرداخته شده است. بدین ترتیب، ابتدا جهت تعیین فعالیت­های متمرکز با استفاده از نرم افزارهای Excel و Eviews6 و آمار اشتغال 46 رسته فعالیت به تفکیک کد 4 رقمی ISIC در بخش­های متفاوت صنعت، معدن، خدمات و بازرگانی، آموزش، بهداشت و درمان و سایر خدمات عمومی و اجتماعی در سال (98-97)، شاخص خوشه محاسبه شد و سپس با استفاده از تجزیه و تحلیل جدول داده- ستانده و محاسبه شاخص ضرائب فنی به شناسایی پیوندهای قوی میان فعالیت­ها پرداخته شد. در ادامه آماره گیتس ارد جی جهت تعیین شهرستان­های مستعد تشکیل خوشه صنعتی در نرم­افزارArcGIS10.2  محاسبه شد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص خوشه نشان داد که از میان بخش­های مختلف، بخش خدمات و بازرگانی در استان بوشهر از میزان تمرکز اشتغال بالایی برخوردار بوده است. از این­رو امکان تشکیل خوشه از میان فعالیت­های خدمات و بازرگانی رسته هتل­داری ­و رستوران دارای بیشترین میزان تمرکز اشتغال در شهرستان بوشهر بوده است. سپس نتایج حاصل از تحلیل جدول داده- ستانده مشخص کرد که این رسته تأمین­کننده نهاده­های واسطه­ای فعالیت­های کشاورزی، برق، آب و گاز و خدمات مالی بوده و متقابلاً این رسته­ها نیز تأمین­کننده نهاده­های واسطه­ای در رسته هتل­داری و رستوران بوده است. همچنین این رسته تأمین کننده نهاده­های واسطه­ای رسته­های ماشین آلات، وسایل نقلیه، حمل­ونقل و انبارداری و ارتباطات، مواد شیمیایی، خدمات آموزشی، خدمات فرهنگی و خدمات مربوط به آب بوده است. نتایج آماره گیتس ارد جی نشان داد که شهرستان بوشهر در فعالیت هتل­داری و رستوارن با شهرستان­های گناوه و دیلم امکان تشکیل خوشه را دارا بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Application of Marshallian Cluster Model in Identifying and Creating Industrial Clusters in Bushehr Province

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Anvari 1
  • Hassan Farazmand 2
  • Atefe Ahmadi 3
1 Associate Professor of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz.
2 Professor of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz
3 Ph.D. student in Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz.
چکیده [English]

Industrial clusters are representing a new way of thinking about place creating a business that improves industrial competitiveness through product specialization and increases overall returns through value chains of business and reduces transaction costs. In this study, formation of talented clusters in Bushehr province were identified by the Marshallian cluster model and by three quantitative approaches of cluster index, input-output table analysis and Getis-Ord’s Gi statistics. Thus, first, determine the concentration activities and calculated the cluster index. Then, by input-output table analysis and calculating the index of technical coefficients, strong links between activities were identified. In the following, Getis-Ord’s Gi statistics was calculated in ArcGIS10.2 software to determine the cities talented to formation of industrial cluster. Hence, the possibility of forming a cluster among the services and commerce activities of the hotel and restaurant category had the highest centralization of employment in Bushehr city. Then, the results of input-output table analysis showed that this category provides intermediate inputs for categorys of agricultural, electricity, water and gas and financial services, and in turn, these categorys provides intermediate inputs in the category of hotel and restaurants. As the categorys of food and beverage prouducts, wholesale and retail and building business activities plays a role in providing intermediate inputs in the hotel and restaurant category. In the end, the results of Getis-Ord’s Gi statistics showed that Bushehr city has the possibility of forming clusters with Genaveh and Deylam cities in the category of hotel and restaurant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industrial Clusters
  • Regional Development
  • Cluster Index
  • Getis-Ord’s Gi
  • Table of input-output
  1. ابراهیمی، سجاد (1390). اثر شوک­های قیمت نفت و نوسانات نرخ ارز و نااطمینانی حاصل از آن­ها بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب نفتی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 59، 105-83.
  2. باستانی، علیرضا، رزمی، سید­محمد­جواد، ناجی­میدانی، علی­اکبر و بکی­حسکوئی، مرتضی (1396). تخصیص بهینه درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی: تحلیل بهینه یابی پویا. فصلنامه پژوهش­های سیاست­گذاری و برنامه­ریزی انرژی، 3(6)، 135-169.
  3. بهبودی، داوود، متفکر آزاد، محمدعلی، محمدزاده، پرویز و صادقی، سیدکمال (1391). صندوق توسعه ملی یا توزیع مستقیم درآمدهای نفتی (بررسی مقایسه­ای). فصلنامه مجلس و راهبرد، 19 (71)، 84-38.
  4. پدرام، مهدی، شیرین­بخش، شمس­اله و جمشیدلو، راحله (1397). نقش سناریوهای مختلف صندوق توسعه ملی بر متغیرهای تولید و تورم در ایران. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 14 (59)، 83-55.
  5. توکلی، سپیده، هوشمند، محمود، سلیمی­فر، مصطفی و گرجی، ابراهیم (1396). بررسی اثر سیاست مالی به عنوان مکانیسم انتشار شوک­های نفتی در اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل خودرگرسون­برداری ساختاری. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 22، 77-98.
  6. توکلیان، حسین، مهرآرا، محسن و حسن­زاده یوسف آبادی، سیدمجتبی (1396). نقش صندوق توسعه ملی در کاهش نوسانات اقتصادی ایران: رویکرد DSGE. فصلنامه اقتصاد مالی، 11 (41)، 41-1.
  7. رزمی، محمد جواد، ناجی میدانی، علی­اکبر، کریم­زاده، مصطفی و غیبی­هاشم­آبادی، اکرم (1396). تکانه­های نفتی و پویایی­های صندوق توسعه ملی؛ رویکرد تعادل عمومی­تصادفی­پویا کینزین جدید. فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی، 2(3)، 64-33.
  8. سیفی، احمد، خداپرست­مشهدی، مهدی و قزلباش، اعظم (1397). بررسی سناریو تخصیص بهینه درآمدهای نفتی در ایران با فرض وجود بیماری هلندی با رویکرد تعادل عمومی محاسبه پذیر پویا. نشریه علمی سیاست­گذاری اقتصادی، 11 (22)، 364-335.
  9. صیادی، محمد، دانش­ جعفری، داوود، بهرامی­، جاوید و رافعی، میثم (1394). ارائه چارچوبی برای استفاده بهینه از درآمدهای نفتی در ایران: رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا. فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه،20(2)، 21-58.
  10. متوسلی، محمود، ابراهیمی، ایلناز، شاه­مرادی، اصغر و کمیجانی، اکبر (1389). طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی برای اقتصاد ایران به عنوان یک کشور صادرکننده نفت. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 10(4)، 116-87.
  11. هوشمند، محمود، سلیمی­فر، مصطفی، گرجی، ابراهیم و توکلی­قوچانی، سپیده (1399). بررسی نقش صندوق توسعه ملی در مواجهه با شوک­های نفتی در اقتصاد ایران از کانال مخارج دولت با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. فصلنامه علمی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 9(33)، 91-57.

 

  1. Andersen, L. E., Faris, R. (2002). Reducing volatility due to Natural Gas exports: Is the answer a Stabilization Fund?(No.1101). Documento de Trabajo.
  2. Asik, G. A. (2013). Stabilization Funds in Oil-Rich Countries and Fiscal Policy:(A) cyclicality?. London School of Economics Job Market Paper, November, 27.
  3. Bastani, A., Razmi, M., Naji meydani, A., & Baki hoskoee, M. (2017). Optimal Allocation of Oil Revenues to the National Development Fund, Dynamic Optimization Analysis. Quarterly Journal of Energy Policy and Planning Research, 3(6), 135-169 (in Persian).
  4. Behbodi, D., Motofakerazad, M. A., Mohamadzadeh, P., & Sadeghi, K. (2012). National Development Fund or Direct Distribution of Oil Revenues (Comparative Study). Parliament and Strategic Quarterly, 19(71), 38-84 (in Persian).
  5. Burney, N. A., Mohaddes, K., Alawadhi, A., & Al-Musallam, M. (2018). The Dynamics and Determinants of Kuwait's Long-run Economic Growth. Economic Modelling, 71, 289-304.
  6. Ebrahimi, S. (2011), The Effect of Oil Price Shocks and Exchange Rate Fluctuations and the Resulting Uncertainty on the Economic Growth of Selected Oil Countries. Quarterly Journal of Business Research, 59, 83-105 (In Persian).
  7. Guerra-Salas, J. (2014). Government Investment and the Business Cycle in Oil-exporting Countries. Bronx: Fordham University.
  8. Hasanov, F., & Cherif, R. (2012). Oil Exporters’ Dilemma: How Much to Save and How Much to Invest.
  9. Holm, M. B. (2014). Oil, Sovereign Wealth Funds and Monetary Policy (Master's thesis).
  10. Hoshmand, M., Salimifar, M., Gorji, E., & Tavakoli ghochani, S. (2020). Investigating the Role of the National Development Fund in Facing Oil Shocks in the Iranian Economy through the Government Expenditure Channel Using a Stochastic Dynamic General Equilibrium Model. Iranian Journal of Applied Economic Studies, 9(33), 57-91 (In Persian).
  11. Motovaseli, M., Ebrahimi, E., Shahmoradi, A., & Komijani, A. (2010). Designing a New Keynesian Stochastic Dynamic General Equilibrium Model for Iran's Economy as an Oil Exporting Country. Quarterly Journal of Economic Research, 10(4), 87-116 (In Persian).
  12. Pedram, M., Shirinbakhsh, Sh., & Jamshidlo, R. (2018). The role of Different Scenarios of the National Development Fund on Production and Inflation Variables in Iran. Quarterly Journal of Energy Economics Studies, 14(59), 55-83 (in Persian).
  13. Razmi, M., Naji meydani, A., Karimzadeh, M., & Gheybi hashemabadi, A. (2017). Oil Shocks and Dynamics of the National Development Fund; New Keynesian Dynamic Stochastic General Equilibrium Approach. Quarterly Journal of Econometric Modeling, 2(3), 33-64 (in Persian).
  14. Sayadi, M., Danesh Jafari, D., Bahrami, J., & Rafei, M. (2015). Provide a Framework for the Optimal Use of Oil Revenues in Iran, a Dynamic Stochastic General Equilibrium Approach. Quarterly Journal of Planning and Budgeting, 20(2), 21-58 (In Persian).
  15. Seifi, A., Khodaparast Mashhadi, M., & Ghezelbash, A. (2015). Investigating the Scenario of Optimal Allocation of Oil Revenues in Iran, Assuming the Existence of Dutch disease With a Dynamic Computable General Equilibrium Approach. Scientific Journal of Economic Policy, 11(22), 335-364 (In Persian).
  16. Semko, R. (2013). Optimal Economic Policy and Oil Prices Shocks in Russia. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 26(2),69_82.
  17. Tavakoli, S., Hooshmand, M., Salimifar, M., Gorji, E. (2017). Investigating the Effect of Fiscal Policy As a Mechanism for Propagating Oil Shocks in the Iranian Economy Using a Structural Autoregression model. Quarterly Applied Economic Studies of Iran, 22, 77-98 (In Persian).
  18. Tavaklian, H., Mehrara, M., Hassanzadeh & Yousefabadi, M. (2017). The Role of the National Development Fund in Reducing Iran's economic Fluctuations, DSGE approach. Quarterly Journal of Financial Economics, 11(41), 1-41 (In Persian).
  19. Van der Ploeg, F. (2012). Bottlenecks in Ramping up Public Investment. International Tax and Public Finance, 19 (4), 509-538