تأثیر نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر بازده بازار سهام ایران: رویکرد کوانتایل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه خوارزمی

2 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه خوارزمی

3 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مازندران

چکیده

پژوهش حاضر به دنبال بررسی تأثیر نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر بازده بازار سهام ایران با استفاده از داده‌های فصلی از پاییز 1387 الی پاییز 1400 می‎باشد. در این راستا، مدل رگرسیون کوانتایل در چندک‌های 10/0 (پایینی)، 50/0 (میانی) و 90/0 (بالایی) مورد بررسی قرار گرفت که به ترتیب بیانگر وضعیت‌های خرسی، نرمال و گاوی بازار سهام هستند. نتایج نشان می‌دهد برآورد کوانتایل متقارن نبوده و نوسانات مثبت قیمت نفت در وضعیت‌های خرسی و گاوی بازار سهام دارای تأثیر منفی و معنادار بر بازده سهام است و در وضعیت نرمال تأثیر معناداری بر بازده سهام ندارد. تأثیر نوسانات منفی قیمت نفت در هر سه وضعیت بازار سهام مثبت و معنادار بوده اما در وضعیت گاوی نسبت به خرسی اثر بزرگ‌تری بر بازده سهام می‌گذارد. در وضعیت نرمال بازار سهام می‌بایست نوسانات قیمت نفت را به‌ صورت متقارن در نظر گرفت؛ بدین ‌معنا که تأثیر کاهش نوسانات قیمت نفت با تأثیر افزایش آن بر بازدهی بازار سهام ایران یکسان است. با توجه به ماهیت نوسانی قیمت نفت در بازارهای جهانی برخی شاخص‌های اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت از جمله بازار سرمایه در معرض بی‌ثباتی بوده و جهت پیش‌بینی رفتار سرمایه‌گذاران بازار سرمایه، بایستی شرایط مختلف بازار را متفاوت از یکدیگر مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Impacts of The Asymmetric Oil Price Volatility on Iranian Stock Returns: A Quantile Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Monjazeb 1
  • Masoud Matani 2
  • Seyyed Farhad Movahedi 3
1 Associate Professor of Economics, Kharazmi University
2 Master of Economics, Kharazmi University
3 Ph.D. student of Economics, Mazandaran University
چکیده [English]

This study seeks to investigate the asymmetric effect of oil price volatility on Iranian stock market returns using seasonal data from autumn 2008 to autumn 2021. For this purpose, the quantile regression model was examined in the quantiles of 0.10 (lower), 0.50 (middle), and 0.90 (higher) quantails which refer to Bearish, Normal and Bullish conditions in the stock market, respectively. The results show that the quantile estimation is not symmetrical and the positive fluctuations of oil prices in the bearish and bullish situations of the stock market have a negative and significant effect on the stock returns, and in the normal state, it does not have a significant effect on the stock returns. The effect of negative oil price fluctuations is positive and significant in all three situations of the stock market, but in the bullish situation, it has a greater effect on the stock returns than in the bearish situation. In the normal state of the stock market, oil price fluctuations should be considered symmetrically; This means that the effect of reducing oil price fluctuations is the same as the effect of its increase on the return of the Iranian stock market. Due to the fluctuating nature of oil prices in the world markets, some economic indicators of oil exporting countries, including the capital market, are subject to instability, and to predict the behavior of capital market investors, different market conditions must be analyzed differently from each other.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Price Fluctuations
  • Stock Market Returns
  • Quantile Regression

مراجع

  1. انصاری، محمدتقی، بامنی‌مقدم، محمد، خوشگویانفرد، علیرضا و سام‌آرام، عزت‌اله (1385). کاربرد رگرسیون چندک در تحلیل سلامت روانی. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 20، 60-49.
  2. ارباب، حمیدرضا، آماده، حمید و امینی، امین (1400). تاثیر نااطمینانی سیاست‌های اقتصادی بر بازدهی شرکت‌های پتروشیمی در شرایط متفاوت بازار. پژوهش‎های اقتصادی ایران، (88)26، 191-221.
  3. برادران خانیان، زینب، اصغرپور، حسین، پناهی، حسین و کازرونی، سید علیرضا (1396). اثرات نامتقارن تورم بر کسری بودجه در ایران: رویکرد رگرسیون کوانتایل. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 4(3)، 169-194.
  4. بزرگ‌اصل، موسی، برزیده، فرخ و صمدی، محمدتقی (1397). تأثیر ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری بر پایداری مالی در صنعت بانکداری ایران؛ رهیافت رگرسیون چندک. فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 38، 13-1.
  5. بیگ‎زاده پیه جک، بهمن (1397). تاثیر شوک‎های ناشی از نااطمینانی سیاست‎های اقتصادی داخلی و خارجی بر اقتصاد ایران. پایان‎نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه محقق اردبیلی.
  6. پورعبادالهان کویچ، محسن، اصغرپور، حسین، ذوالقدر، حمید (1393). بررسی رابطه بین قیمت سهام و نرخ ارز در کشورهای صادرکننده نفت: رویکرد هم انباشتگی. سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی، 2(4)، 61-86.
  7. خانی، عبدالله، کریمی، زهره و کریمی، لیلا (1393). بررسی ارتباط بین نوسان‌های قیمت نفت، شاخص قیمت مصرف‌کننده و تولید بخش صنعت با بازده بازار سهام در ایران. تحقیقات اقتصادی، 3، 483-498.
  8. خطیب سمنانی، محمدعلی، شجاعی، معصومه و غیاثی خسروشاهی، مسعود (1393). بررسی اثر نوسانات قیمت نفت خام بر شاخص بازدهی بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی، 29(8)، 89-114.
  9. خیرآور، محمدحسن، دانش جعفری، داود، ناظمان، حمید و بهرامی، جاوید (1401). اثر شوک­های نااطمینانی درآمدهای نفتی بر بی­ثباتی برخی متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای منتخب صادرکننده نفت با استفاده از رهیافت PVAR.فصلنامه پژوهش‎های رشد و توسعه اقتصادی، (48)12، 29-15.
  10. رحمانی، مهرداد، فریدزاد، علی (1398). نوسانات قیمت نفت در طی چهل سال: چرا قیمت نفت همچنان ممکن است ما را متعجب کند؟. فصلنامه روند، 83 و 84، 168-131.
  11. رحیم‌پور اسنجان، حاجیه (1389). بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.
  12. زین الدینی، شبنم، کریمی، محمد شریف و خانزادی، آزاد (1399). بررسی اثر تکانه‌های قیمت نفت بر عملکرد بازار سهام ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، 14(50)، 145-170.
  13. سالاری‌جزی، میثم (1396). برآورد روند کوانتایل های متغیرهای حداکثر سیلاب سالانه. نشریه پژوهش‌های آب و خاک، 1، 46-25.
  14. سوری، علی (1394). اقتصاد‌سنجی همراه با کاربرد Eviese & Stata. چاپ پنجم، تهران: نشر فرهنگ‌شناسی.
  15. شهرکی، مهدیه، ابونوری، اسمعیل و محمودزاده، محمود (۱۳۹۱). تأثیر تکانه‌های نفتی بر بازده بازارهای بورس اوراق بهادار منتخب جهان با تأکید بر بورس اوراق بهادار تهران. مجله اقتصادی، ۱۲(۹)، ۴۷-۶۰.
  16. صالحی، الله کرم، حموله علی پور، مریم(1397). تأثیر شوک‌های قیمت نفت خام بر بازده سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. نشریه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 1(3)، 85-69.
  17. عباسی، ابراهیم، هادی نژاد، منیژه و کریمی، جعفر (۱۳۹۴). بررسی اثرات نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر روی بازار سهام بورس اوراق بهادار تهران (با استفاده از مدل MS-EGARCH). فصلنامه روند، ۲۲(۷۲)، ۱۰۵-۱۲۷.
  18. عباسیان، عزت‌اله، مرادپوراولادی، مهدی و عباسیون، وحید (1387). اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 36، 152-135.
  19. کازرونی، علیرضا، اصغرپور، حسین و نفیسی مقدم، مریم (1396). بررسی عوامل مؤثر بر تورم در ایران: کاربرد منحنی فیلیپس هیبریدی کینزی های جدید (رویکرد رگرسیون کوانتایل). پژوهش‌های اقتصاد پولی مالی، 14، 135-115.
  20. کاظمی زرومی، حسن (1391). بررسی اثر نااطمینانی قیمت نفت و نرخ ارز بر بازدهی بازار سهام در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری.
  21. محمدی، مهدی (1393). بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت خام و طلا بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
  22. محمدیان، الهام و زراعت کیش، یعقوب (1394). بررسی رابطه کوتاه مدت و بلندمدت تلاطم قیمت نفت و بازده بازار سهام. کنفرانس ملی هزاره سوم و علوم انسانی، شیراز، مرکز توسعه آموزش‌های نوین ایران (متانا).
  23. میرهاشمی دهنوی، سید محمد (۱۳۹۴). آثار نامتقارن شوک‌های قیمت نفت بر بازار سهام: مطالعه موردی کشورهای صادرکننده نفت. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، ۳ (۱۱)، ۸۵-۱۰۸.
  24. نجارزاده، رضا، آقایی خوانابی، مجید و رضایی‌پور، محمد (1388). بررسی تأثیر نوسانات شوک­های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رهیافت خود رگرسیون برداری. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 9(1)، 74-11.
  25. ورهرامی، ویدا و عباسقلی نژاد اسبقی، رعنا (1397). بررسی تأثیر متغیرهای خرد و کلان پولی بر شاخص قیمت سهام دوازده گروه شرکتی فعال‌تر در بازار بورس اوراق بهادار با استفاده از روش داده‌های تابلویی پویا. اقتصاد کاربردی، 8(27)، 26-13.

 

  1. Abbasi, E., Hadinejad, M. Karimi, J. (2016). Studying the Asymmetric Impacts of Oil Price Fluctuations on Stock Market of Tehran Stock Exchange-Application of MS-EGARCH Model. Quarterly Journal of Trend, 22(72), 105-127 (In Persian).
  2. Abbasian, E., Moradpour Oladi, M., Abbasiuon, V. (2008). The Impact of Macroeconomic Variables on the Stock Market: Evidence from Tehran Stock Exchange Market. Iranian Journal of Economic Research, 12(36), 135-152 (In Persian).
  3. Alsalman, Z. (2016), Oil price uncertainty and the US stock market analysis based on a GARCH-in-mean VAR model. Energy Economics, 59, 251-260.‏
  4. Ansari, M. T., Bamani Moghadam, M., Khoshgooyan Fard, A., Samaram, E. (2006). Application of Quantile Regression in Mental Health Analysis. Quarterly Journal of Social Welfare, 5 (20), 49-60 (In Persian).
  5. Baradaran Khanian, Z., Asgharpur, H., Panahi, H., Kazerooni, A. (2017). The Asymmetric Effect of Inflation on the Budget Deficit in Iran: Quantile Regression Approach. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 4(3), 169-194 (In Persian).
  6. Bozorg Asl, M., Barzideh, F., Samadi, M. T. (2018). The Effect of Liquidity Risk and Credit Risk on Financial Stability Banking industry in Iran; Multiple regression approach. Financial Knowledge of Securities Analysis, 11(38), 1-13 (In Persian).
  7. Caporale, G. M., Ali, F. M., & Spagnolo, N. (2015). Oil price uncertainty and sectoral stock returns in China: A time-varying approach. China Economic Review, 34, 311-321.
  8. Chen, F., & Chalhoub-Deville, M. (2014). Principles of quantile regression and an application. Language Testing, 31(1), 63-87.‏
  9. Christoffersen, P., Pan, X. (2017). Oil volatility risk and expected stock returns. Journal of Banking & Finance, In press.
  10. Diaz, E. M., Molero, J. C., & de Gracia, F. P. (2016). Oil price volatility and stock returns in the G7 economies. Energy Economics, 54, 417-430.‏
  11. Dutta, A., Nikkinen, J., & Rothovius, T. (2017). Impact of oil price uncertainty on Middle East and African stock markets. Energy, 123, 189-197.‏
  12. Farzanegan, M. R., & Markwardt, G. (2009). The effects of oil price shocks on the Iranian economy. Energy Economics, 31(1), 134-151.‏
  13. Gulen, H., & Ion, M. (2016). Policy uncertainty and corporate investment. The Review of Financial Studies, 29(3), 523-564.
  14. Hamdi, B., Aloui, M., Alqahtani, F., & Tiwari, A. (2019). Relationship between the oil price volatility and sectoral stock markets in oil-exporting economies: Evidence from wavelet nonlinear denoised based quantile and Granger-causality analysis. Energy Economics, 80, 536-552.‏
  15. Hamma, W., Jarboui, A., & Ghorbel, A. (2014). Effect of oil price volatility on Tunisian stock market at sector-level and effectiveness of hedging strategy. Procedia Economics and Finance, 13, 109-127.
  16. Jo, S. (2014). The effects of oil price uncertainty on global real economic activity. Journal of Money, Credit and Banking, 46 (6), 1113-1135.
  17. Kazemi Zaroumi, H. (2012). Investigating the effect of oil price and exchange rate uncertainty on stock market returns in Iran. Master thesis, University of Mazandaran, Mazandaran (In Persian).
  18. Kazerooni, A., Asgharpuor, H., Nafisi Moghadam, M. (2017). Investigating the Main Determinants of Inflation in Iran: Application of Hybrid New Keynsian Philips Curve Using Quantile Regression. Monetary & Financial Economics, 24(13), 115-134.
  19. Khani, A., Karimi, Z., Karimi, L. (2014). The Relationship between Crude Oil Volatility, CPI and industrial Production with Stock Market Return. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 49(3), 483-498 (In Persian).
  20. Khatib Semnani, M.A., Shojaei, M., & Ghiasi Khosroshahi, M. (2015). Investigating the effect of crude oil price fluctuations on the yield index of Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Financial Economics, 29(8), 89-114 (In Persian).
  21. Koenker, R., & Bassett Jr, G. (1978). Regression quantiles. Econometrica: journal of the Econometric Society, 33-50.
  22. Lee, C. C., & Zeng, J. H. (2011). The impact of oil price shocks on stock market activities: Asymmetric effect with quantile regression. Mathematics and Computers in Simulation, 81(9), 1910-1920.
  23. Luo, X., & Qin, S. (2017). Oil price uncertainty and Chinese stock returns: new evidence from the oil volatility index. Finance Research Letters, 20, 29-34.‏
  24. Maciejowska, K., Nowotarski, J., & Weron, R. (2016). Probabilistic forecasting of electricity spot prices using Factor Quantile Regression Averaging. International Journal of Forecasting, 32(3), 957-965.
  25. Maddala, G., & Kim, I. (1999). Unit Roots, Cointegration, and Structural Change (Themes in Modern Econometrics). Cambridge: Cambridge University Press.
  26. Mirhashemi Dehnavi M. (2016). The Asymmetric Effect of Oil Price Shock on Stock Market: Evidence from Oil Exporting Countries. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 3 (11), 85-108.
  27. Mohammadi, M. (2014). Investigating the effect of crude oil and gold price fluctuations on the stock price index of Tehran Stock Exchange. Master thesis, Tabriz University, Tehran (In Persian).
  28. Mohammadian, E., & Zeraat Kish, Y. (2015). Investigating the short- and long-term relationship between oil price volatility and stock market returns, Third Millennium National Conference on Humanities. Shiraz (In Persian).
  29. Najjar zade, R., Aghaei, M., Rezaeepour, M. (2009). The Impact of Price and Exchange Rate Fluctuations on Stock Price Index in Tehran Stock Market: Using a Vector Auto-Regression Method. Journal of Economic Research, 9 (1), 147-175 (In Persian).
  30. Naurin, A., Qayyum, A. (2016). Impact of Oil Price and Its Volatility on CPI of Pakistan: Bivariate EGARCH Model (No. 69774). University Library of Munich, Germany.‏
  31. Ojikutu, O. T., Onolemhemhen, R. U., & Isehunwa, S. O. (2017). Crude Oil Price Volatility and its Impact on Nigerian Stock Market Performance (1985-2014). International Journal of Energy Economics and Policy, 7(5), 302-311.‏
  32. Pastor, L., & Veronesi, P. (2012). Uncertainty about government policy and stock prices. The journal of Finance, 67(4), 1219-1264.
  33. Park, J., Ratti, R. A. (2008). Oil price shocks, stocks market in the U.S. and 13 European countries. Energy Economics, 30(5), 2587-2068.
  34. Pourebadolahan, M., Asgharpour, H., Zolghadr, H. (2015). Examining Relationship Between Stock Prices and Exchange Rate in Oil-Exporting Countries. Economic Development Policy, 2(4), 61-86 (In Persian).
  35. Rahman, S. (2022). The asymmetric effects of oil price shocks on the US stock market. Energy Economics, 105, 105694.‏
  36. Rahimpour Asanjan, H. (2010). Investigating the effect of oil price fluctuations on stock price index in Iran. Master thesis, Tabriz University, Tehran (In Persian).
  37. Rahmani, M., Faridzad, A. (2019). Oil price fluctuations over forty years: Why might oil prices still surprise us?. Quarterly Journal of Trend, 83 & 84, 131-168 (In Persian).
  38. Salarijazi, M. (2017). Quantiles Trend Estimation of Variables of Annual Maximum Floods. Journal of Water and Soil Conservation, 24(1), 25-46 (In Persian).
  39. Salehi, A. K., Hamoleh Alipour, M. (2018). An investigation the impact of crude oil price shocks on stock returns of listed companies in Tehran Stock Exchange, Journal of Accounting and Management vision, 1(3), 69-85 (In Persian).
  40. Shahraki, M., Nouri, E., Mahmoudzadeh, M. (2012), The Impact of Oil Shocks on Selected Stock Market Returns, Journal of Economy.12 (9 and 10), 47-60.
  41. Souri, A. (2014), Econometrics using Eviews & Stata, Tehran: Publication of Farhang Shenasi (In Persian).
  42. Varharami, V., & Abbasgholinezhad, R. (2018). Investigating the effect of micro and macro monetary variables on the stock price index of twelve more active companies in the stock market using the dynamic panel data method. Journal of Applied Economics, 8(27), 13-26 (In Persian).
  43. Wang, Y., Xiang, E., Ruan, W., Hu, W. (2017). International oil price uncertainty and corporate investment: evidence from China's emerging and transition economy. Energy Economics, 61, 330-339.
  44. Xiao, J., Zhou, M., Wen, F., & Wen, F. (2018). Asymmetric impacts of oil price uncertainty on Chinese stock returns under different market conditions: Evidence from oil volatility index. Energy Economics, 74, 777-786.
  45. You, W., Guo, Y., Zhu, H., & Tang, Y. (2017). Oil price shocks, economic policy uncertainty and industry stock returns in China: Asymmetric effects with quantile regression. Energy Economics, 68, 1-18.
  46. Zeinoddini, Sh., Karimi, M.Sh., & Khanlari, A. (2020). Study of the effect of oil price shocks on the performance of the Iranian stock market. Quarterly Journal of Financial Economics, 14(50), 145-170 (In Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار