ارزیابی پیشنهاد تغییر مالیات بر درآمد شخصی با توجه به ویژگی های خمس: رویکرد تعادل عمومی قابل محاسبه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مازندران

2 دانشیار اقتصاد دانشگاه مازندران

3 استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

اصلاح نظام مالیاتی همواره از دغدغه‌های اصلی اقتصاددانان بوده و از چالش‌های مهم سیاست‌گذاران است. از دغدغه‌های نظام مالیاتی ایران توجه به پرداخت‌های واجب شرعی (خمس) و خیرات به منظور ترغیب مردم و کاهش بار مالیاتی است. یکی از پیشنهادها جایگزینی خمس به جای مالیات‌های متناظر بر درآمد است. خمس ساختاری همانند مالیات بر مجموع درآمد با نرخ یکنواخت دارد. در این تحقیق آثار اقتصادی این پیشنهاد ارزیابی می‌شود. ارزیابی پیشنهادهای مالیاتی غالباً با انجام شبیه سازی‌هایی مورد مطالعه قرار می‌گیرند. تحقیق حاضر پیشنهاد تغییر ساختار مالیات بر درآمد شخصی در ایران با ویژگی‌های خمس (یکسانی نرخ و اعمال آن بعد از مصرف) را با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا و ماتریس حسابداری اجتماعی 1390 ارزیابی می‌کند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد پس انداز خانوار طی یک دوره 30 ساله کاهش یافته و در عین حال مصارف شخصی یا خانوار افزایش می‌یابد و به عبارتی مصرف زمان حال ترجیح دارد. علی رغم اثر افزایشی مصرف، کاهش پس انداز، کاهش سرمایه گذاری را در پی داشته و نهایتاً تولید ناخالص داخلی کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assessment of the Proposal to Change the Personal Income Tax due to the Features of Khums: Computable General Equilibrium Approach

نویسندگان [English]

  • Ghassem Najafi KajAbad 1
  • Mohamad Taghi Gilak 2
  • Mansour Zarra Nezhad 3
  • Alireza Pourfaraj 2
1 Phd. Student University of Mazandaran Head of Evaluation Group. Shahid Chamran University of Ahvaz
2 Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.
3 Economics, Faculty of Economic & Social Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

The reform of the tax system has always been a major concern for economists as well as a major challenge for policymakers. One of the main priorities of the Iranian tax system is to delve into consideration of obligatory religious payments (Khums) and charity in order to persuade people to pay taxes as well as to reduce tax burden. One of the suggestions have been offered in this field is to substitute Khums for the corresponding income taxes. Khums has a structure the same as tax on total income with a flat rate. In the present contribution, the economic effects of this suggestion were evaluated. The assessment of tax proposals is often studied by performing simulations. The present study evaluated and asserted the suggested changes in the personal income tax structure in Iran with the features of khums (rate unionization and its post-consumption) via the Dynamic Computable General Equilibrium Model and the Social Accounting Matrix 1390 (2011). The outcomes of the present study showed that the household savings have been declined over a 30-year period, while household consumption and expenses have increased at the same period of time. In other words, current consumption is preferable rather than saving for the future.  In spite of increasing consumption, reduction in saving has resulted in lower investment, which ultimately it would cause a decrease in GDP.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khums
  • Personal Income Tax Reform
  • Flat Tax
  • Computable General Equilibrium Model

مراجع

  1.  

    1. الموسوی­الخمینی، روح­الله (1401 ق). کتاب البیع. ترجمه اسماعیلیان (1378)، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    2. امینی، علی­رضا، و نشاط، حاجی محمد، (1384).  برآورد سری زمانی موجودی سرمایه در اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1381-1338. مجله برنامه و بودجه. 90، 10(1).
    3. ﭘﮋوﻳﺎن، جمشید، و اﺳﻜﻨﺪری، مارال (1391). اﺛﺮات اﻧﺘﻈﺎری ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع درآﻣﺪ اﻳﺮان در اﻗﺘﺼﺎد. ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ مالیات، 14(62)، 59-31.
    4. پژویان، جمشید (1392). اقتصاد بخش عمومی (مالیات­ها) (چاپ نهم). تهران: انتشارات جنگل.
    5. ذوالنور، سیدحسین (1382). الگوی تعادل عمومی برای تحلیل اثر وضع مالیات­ها در ایران. تهران: معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارائی، انتشارات پایگان.
    6. رستمی، محمدزمان، و رستمی، محمدهادی (1394). پیشنهادهایی برای بسط و جایگزینی نظام مالیاتی اسلام. دوفصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی، 1(15)، 29-7.
    7. رضایی­دوانی، مجید، و خادمی­جامخانه، علی­اکبر (1390). اصلاح ساختار و بسط پایه‌های مالیاتی در تطبیق با الگوی مالیات­های اسلامی با تأکید بر مالیات بر عایدی سرمایه. پژوهشنامه مالیات، 11، 139-121.
    8. رﺿﺎﻳﻲ­دواﻧﻲ، مجید، ﺧﺎدﻣﻲ، علی­اکبر و ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪی، فرشته (1391). ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع درآﻣﺪ و ﺧﻤﺲ. ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ مالیات، 16(64)، 124-93.
    9. شمس­الدینی، مصطفی، و شهرکی، جواد (1390). پیاده سازی یک الگوی مالیاتی مناسب از منظر قوانین مالیاتی اسلام. دوفصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی، 2، 124-97.
    10. عسگری، محمدمهدی، و کاشیان، عبدالمحمد (1390). برآورد ظرفیت بالقوه خمس و مقایسه آن با درآمدهای مالیاتی در اقتصاد ایران (طی سال­های 1380 تا 1387). راهبرد یاس، 27، 85-69.
    11. فولادی، معصومه، و ستایش، هدیه (1393). مطالعه آثار سیاست­های مالی بر تولید، اشتغال و درآمد خانوارها در ایران: رهیافت مدل تعادل عمومی. فصلنامه علمی-پژوهشی برنامه ریزی و بودجه، 1(19)، 109-85.
    12. قرآن مجید.
    13. گیلک­حکیم­آبادی، محمدتقی (1379). تحلیل مقایسه­ای آثار توزیعی مالیات بر درآمد در اسلام و نظام مالیات بر درآمد در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 57، 228-189.
    14. مکارم، مسعود (1388). خمس دستور مهم اسلامی. قم: امام علی بن ابی طالب علیه السلام.
    15. منتظری، حسینعلی (1367). مبانی فقهی حکومت اسلامی. ترجمه: محمود صلواتی (1367). تهران: انتشارات کیهان.
    16. میسمی، حسین، یاوری، کاظم، قائمی­اصل، مهدی، و توکلیان، حسین (1391). ارائه مدل تعادل عمومی در چارچوب اقتصاد و بانکداری اسلامی. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، 45، 107-77.
    17. ماسگریو، ریچارد ا.، و ماسگریو، بگی­ ی. (1980). مالیه عمومی در تئوری و عمل. ترجمه: مسعود محمدی و یدالله ابراهیمی­فر (1372). تهران: انتشارت سازمان برنامه و بودجه.

     

    1. Al-Mousawi al-Khamini, Rohollah (1401 AH). Book of al-bayi. Translate: Ismailiyan (1999) Fourth Edition. Qom: Imam Khomini Publication (In Persian).
    2. Amini, Ali Reza, and Neshat, Haji Muhammad (2005). Estimated time series of capital inventory in the Iranian economy during the period of 1338-1338. Program and Budget Magazine. 90, 10(1) (In Persian).
    3. Asgari, Mohammadmehdi, & Kashiyan, Abdolmohammad (2011). Estimating the potential of khums and comparing it with tax revenues in the Iranian economy (From 2001 to 2008). Rahbord-E-Yas Journal, 27, 69-85 (In Persian).
    4. Auerbach, Alan, J.(1996). Measuring the impact of  tax  reform. National Tax Journal, 49, 4, 66-73.
    5. Bird, Richard, M. (2009). The personal income tax. PREM Notes; no. 137. World Bank. Available from: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/11116
    6. Böhringer, Christoph, Rutherford,Thomas, F., & Wiegard, Wolfgang (2003). Computable general equilibrium analysis: Opening a black box. Available from: ftp://ftp.zew.de/pub/zew-docs/dp/dp0356.pd.
    7. Boratyński, J., Borowski, J. (2012). The long-term economic impact of the flat tax in Poland: CGE simulation under alternative assumptions. Bank i Kredyt 43 (3), 2012, 5–30.
    8. Creedy, John (2009). Personal income taxation: From theory to policy.The Australian Economic Review, 42, 4, 496-506.
    9. Cok, M., Majcen, B., Verbic, M., & Kosak, M. (2008). Use of simulation models for the tax reform in slovenia. Financial Theory and Practice, 32, 29-43.
    10. Fooladi, Masuome, & Setayaesh, Hadie (2014). Study of the effects of financial policies on production, employment and household income in Iran. The Journal of Planning and Budgeting. 12(1), 85-109 (In Persian).
    11. Ghadimi, Hodjat (2008). Energy in a resource-based regional economy: A dynamic general equilibrium analysis. 47th Annual Western Regional Science Association Meeting. Waikoloa, Hawaii.
    12. Gilak, Mohammadtaghi (2001).  Comparative analysis of distributive effects of income tax in Islam and income tax system in Iran. Journal of  Economic Research,  35, 2, 189-228 (In Persian).
    13. Grecu, Andrei (2004). Flat tax - The British case. London: Adam Smith Institute.
    14. Gwartney, James, D.(2004). Supply side economics. Available from:  http://www.econlib.org/library/Enc/SupplySideEconomics.html
    15. Hosoe, Nobuhiro,  Gasawa, Kenji, & Hashimoto, Hideo (2010).  Textbook of computable general equilibrium modelling programming and simulations. London: Macmilan.
    16. Lemelin, Andre & Decaluwet, Bernard (2007). Issues in recursive dynamic CGE modeling: Investment by destination, saving, and public debt a survey. Université du Québec, INRS‐Urbanisation, Culture et Société CIRPÉE, Université Laval.
    17. Makarem, Masoud (2009). Khums, an important Islamic order. Qom: Emam Ali Ben AbiTaleb (In Persian).
    18. Malakellis, M. (1992). Solving a large-scale intertemporal applied general equilibrium model. W. P. No. op-74. ISBN 0 641 0209 0. Available from: http://www.monash.edu.au/policy.
    19. Meysami, Hossein, Yavari, Kazem, Ghaemi Asl, Mehdi & Tavakoliyan, Hossein (2012). Provide a general equilibrium model within the framework of Islamic banking and economics. Islamic Economy, 45, 77-107 (In Persian).
    20. Montazeri, Hossinali (1988). Islamic government principles.Translate: Mahmod Salavati. Tehran: Keyhan Publication (In Persian).
    21. Musgrave, R. A., Musgrave, P. B. (1980). Public finance in theory and practice. Third Edition. New York: McGraw-Hill Book Co. Translate: Masoud Mohammadi & Yadolah Ebrahimifar (1993) (In Persian).
    22. Musgrave, R. A. Thin, T. (1948). Income tax progression. Journal of Political Economy. 56, 498–514.
    23. Nell, K. (2003). Long-run exogeneity between saving and investment: Evidence from South Africa. W. P. 2-2003, Johannesburg, South Africa.
    24. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2006). Fundamental reform of personal income tax. 13.
    25. Pajooyan, Jamshid, and Eskandari, Maral (2012). Expected impact of re-introducing tax on total income in Iran. Tax Research, 14 (62), 59-31.
    26. Pajooyan, Jamshid (2013). Public sector economic (Taxes). Tehran: Jungle Publication.
    27. Paulus, Alari, & Peichl, Andreas (2008). Effects of flat tax reforms in western Europe on income distribution and work incentives.IZA Discussion Paper No. 3721.  
    28. Rezaeidavani, M., Khademi, A., & Haj Mohammadi, F. (2012). Comparative study of taxes on total income and khums. Tax Study Journal, 64, 93-124 (In Persian).
    29. Rezaeedavani, M., & Khademijamkhaneh, A. (2011). Structural reform and tax bases broadening in accordance to the Islamic tax model with the emphasis on capital gains tax. Tax Research. 19(11), 121-139 (In Persian).
    30. Rostami, Mohamadzaman, & Rostami, Mohamadhadi (2015). Proposals for expanding and replacing the Islamic tax system. A bi-quarterly Journal of Islamic Economics Studies. 1(15), 7-29 (In Persian).
    31. Shamsoddini, Mostafa, & Shahraki, Javad (2011). Execution an appropriate tax pattern from the point of view of Islamic tax laws. A bi-quarterly Journal of Islamic Economics Studies, 2, 97-124 (In Persian).
    32. Szarowská, Irena (2014). Personal income taxation in a context of a tax structure. Procedia Economics and Finance, 12, 662-669.
    33. The Holy Quran.
    34. Thissen, M. (1998). A classification of empirical CGE modeling, Research Report 99, University of Groningen, Groningen, Netherlands.
    35. Thomas, A., Roe (2004). The Laffer curve: Past, present, and future. Available from: www.heritage.org/research/taxes/bg1765.cfm
    36. Thurlow, James (2004). A dynamic computable general equilibrium (CGE) model for South Africa: Extending the static IFPRI model. Working Paper. Trade and Industrial Policy Strategies (TIPS).
    37. Zonnor, Seyed Hossin (2003). General equilibrium model,  effects of taxation in Iran analayses. Tehran: Ministry of Economic Affairs and Finance, Paygan.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار