تحلیل عوامل مؤثر بر فقر خانوارهای شهری با توجه به سطوح ثروت غیرمنقول در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه مازندران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه مازندران

چکیده

فقر خانوار از جمله عواملی است که از توسعه‌یافتگی جوامع جلوگیری می‎کند. فقر از طریق بعد اقتصادی و اجتماعی اثر مخرب بر جامعه دارد. جهت مقابله با این پدیده، شناسایی و بررسی عوامل مؤثر بر آن حائز اهمیت است. با توجه به سطح ثروت خانوارها، نوع اثر عوامل و شدت تأثیرگذاری آن‌ها بر فقر متفاوت باشد؛ هدف از این پژوهش ، تحلیل اثرگذاری هر یک از عوامل بر احتمال فقر در سطوح مختلف ثروت است. بدین منظور با بهره‌گیری از ریز داده‌های طرح هزینه و درآمد خانوارهای شهری در سال 1399 و بر پایه روش 66 درصد میانگین سرانه مخارج خانوار در هر استان، خانوارهای فقیر از غیر فقیر جدا شدند. همچنین خانوارهای هر استان، در یکی از سه گروه تعریف‌شده از ثروت جای گرفتند. نتایج حاصل از برآورد الگوی پژوهش بر مبنای داده‌های شبه تابلویی و به روش اثرات تصادفی در رگرسیون لجستیک در سه سطح از ثروت حاکی از آن است که در رده میانی ثروت که بیشترین میزان از خانوارها را در خود جای‌داده است، سن، تحصیلات و مرد بودن سرپرست خانوار اثر معکوس و مجذور سن، تأهل سرپرست و بُعد خانوار اثر مستقیم بر احتمال فقر دارد. با افزایش در سطح ثروت خانوارها، از شدت اثرگذاری مطلوب تحصیلات بر احتمال فقر خانوار کم می‌شود. همچنین اثر نامطلوب بُعد خانوار بر احتمال فقر در حرکت از رده‌های پایینی به رده‌های بالایی ثروت کم‌رنگ‌تر می‌شود. کمینه‌ی احتمال فقر در سنین بالاتری نمایان خواهد شد. تأهل سرپرست در هر دو رده ثروت، اثر معناداری بر احتمال فقر خانوارها ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Effecting Factors on Poverty of Urban Households According to Levels of Real Estate Wealth in Iran

نویسندگان [English]

  • Shahryar Zaroki 1
  • Mastaneh Yadollahi Otaghsara 2
  • Sara Maghsoudi 3
1 Associate Professor of Economics, University of Mazandaran
2 Master of Science in Economics, University of Mazandaran
3 Master Student in Economics, University of Mazandaran
چکیده [English]

Household poverty is one of the factors that hinder the development of societies. Poverty is not only destructive from the economic dimension but also from the social dimension has adverse effects on society. To deal with this phenomenon, it is important to identify and investigate the factors affecting it. While it is possible that depending on the level of wealth of households, the type of effect of factors and the severity of their impact on poverty is different; therefore, the purpose of this study is to analyze the impact of each factor on the probability of poverty at different levels of wealth. For this purpose, using the data of the cost and income plan of urban households in 2020 and based on the method of 66% of the average per capita household expenditure in each province, poor households were separated from non-poor. Also, households in each province were placed in one of three defined groups of wealth. The results of estimating the research model based on pseudo panel data and random effect logistic regression at three levels of wealth indicate that age, education and masculinity are in the middle category of wealth that includes the largest number of households. The head of the household has the opposite effect and the square of age, the head of the household and the size of the household have a direct effect on the probability of poverty. As the level of wealth of households increases, the intensity of the desired effect of education on the probability of household poverty decreases. The negative effect of the household dimension on the probability of poverty moving from the lower to the upper classes of wealth also diminishes. In addition, in the nonlinear relationship between age and the probability of poverty of households by moving from lower levels to higher levels of wealth, the minimum probability of poverty will appear at higher ages, respectively. Marriage of the head in the lower category, and gender and marriage of the head in the upper category of wealth have no significant effect on the probability of poverty.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty
  • Wealth
  • Pseudo Panel Data
  • Iran

مراجع

  1. ابراهیم پور، سمانه و علمی، زهرا (1392). تعیین‌کننده‌های فقر خانوارهای شهری ایران در سال 1388 کاربرد مدل داده‌های تابلویی با متغیر وابسته‌ محدود. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی- ایرانی)، 13(49)، 101-116.
  2. حسن‌زاده، علی (1379). بررسی عوامل مؤثر بر فقر؛ مطالعه موردی ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 2(4و5)، 130- 184.
  3. خداداد کاشی، فرهاد، حیدری، خلیل و باقری، فریده (1384). برآورد خط فقر در ایران طی سال‌های 1379- 1363. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 4(17)، 137- 163.
  4. زروکی, شهریار، یدالهی اطاقسرا، مستانه و یوسفی بارفروشی، آرمان (1399). اشتغال غیررسمی و فقر خانوارهای شهری و روستایی در ایران. فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 11(42)، 83-117.
  5. عرب مازار، عباس و حسینی نژاد، مرتضی (1383). عوامل مؤثر بر فقر خانوارهای شاغل روستایی در ایران. جستارهای اقتصادی، 1(1)، 67- 94.
  6. علمی، زهرا و علی تبار، فهیمه (1391). اثر آموزش و بعد خانوار بر احتمال خروج از فقر در مناطق شهری ایران در دو سال 1384 و 1388. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، 12(46)، 109- 141.
  7. غضنفری اقدم، کمال و علمی، زهرا (1398). عوامل مؤثر بر شکل‌گیری طبقات فقیر در ایران (رویکرد داده‌های شبه تابلویی). نشریه علمی سیاست‌گذاری اقتصادی، 11(21)، 25- 53.
  8. گریوانی، فاطمه، احمدی شادمهری، محمد طاهر و فلاحی، محمدعلی (1393). بررسی عوامل مؤثر بر فقر خانوارهای شهری استان خراسان شمالی با استفاده از الگوی توبیت. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 5(20)، 183- 202.
  9. محمد زاده، پرویز، فلاحی، فیروز و حکمتی فرید، صمد (1389). بررسی فقر و عوامل تعیین‌کننده آن در بین خانوارهای شهری کشور. فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 1(2)، 41- 64.
  10. نجفی، بهاءالدین و شوشتریان، آشان (1386). برآورد خط فقر و بررسی تعیین‌کننده‌های آن در خانوارهای روستایی و شهری ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 15(59)، 1- 24.

 

  1. Amara, M., & Jemmali, H. (2018). Household and contextual indicators of poverty in Tunisia: A multilevel analysis. Social Indicators Research, 137(1), 113-138.
  2. Anyanwu, J. C. (2014). Marital status, household size and poverty in Nigeria: evidence from the 2009/2010 survey data. African Development Review, 26(1), 118-137.
  3. Arab Mazar, A., & Hosseini Nejad, S. (2004). The influences in the poverty of rural working families in Iran. Journal of economic essays, 1(1), 67-94 (In Persian).
  4. Awan, M. S., Malik, N., Sarwar, H., & Waqas, M. (2011). Impact of education on poverty reduction.‏
  5. Berisso, O. (2016). Determinants of consumption expenditure and poverty dynamics in Urban Ethiopia: Evidence from panel data. In Poverty and Well-Being in East Africa, 139-164.
  6. Bulter, J.S. & Moffit, R. (1982). A Computationally Efficient Quadrature Procedure for the One- Factor Multinomial Probit Model. Econometrica, 50, 761- 764.
  7. Dartanto, T., & Nurkholis. (2013). the determinants of poverty dynamics in Indonesia: evidence from panel data. Bulletin of Indonesian Economic Studies, 49(1), 61-84.
  8. De Silva, I. (2008), "Micro‐level determinants of poverty reduction in Sri Lanka: a multivariate approach", International Journal of Social Economics, 35 ( 3), 140-158.
  9. Ebrahim Pour, S., & Elmi, Z. (2013). Determinants of poverty in Iranian urban households in 2009: An application of panel data models with limited dependent variable. Economic Research, 13(49), 101-116 (In Persian).
  10. Elmi, Z., & Alitabar, F. (2013). The effect of education and household size on poverty in urban areas of Iran (2005 and 2009). Social Welfare Quarterly, 12(46), 109-141 (In Persian).
  11. Engle, P. L., & Black, M. M. (2008). The effect of poverty on child development and educational outcomes. Annals of the New York Academy of Sciences, 1136(1), 243-256.‏
  12. Garza-Rodriguez, J., Ayala-Diaz, G. A., Coronado-Saucedo, G. G., Garza-Garza, E. G., & Ovando-Martinez, O. (2021). Determinants of poverty in Mexico: A quantile regression analysis. Economies, 9(2), 60.
  13. Ghazanfari Aghdam, K., & Elmi, Z. (2019). Analysis of the Factors that Create Poverty in Iran through the Pseudo-Panel Data Approach. The Journal of Economic Policy, 11(21), 25-53 (In Persian).
  14. Ghazouani, S., & Goaied, M. (2001, June). The Determinants of Urban and Rural Poverty in Tunisia. Economic Research Forum for the Arab Countries, Iran & Turkey.
  15. Grivani, F., Ahmadi Shadmehri, M.T., & Falahi, M.A. (2014). Study factors affecting on absolute poverty of households in the urben Northern Khorasan using Tobit model. Journal Urban - Regional Studies and Research, 5(20), 183-202 (In Persian).
  16. Hasan Zadeh, A. (2000). Analysis of structureal change in the Iranian economy. Iranian Journal of Economic Research, 2(4,5), 130-184 (In Persian).
  17. Jayasinghe, M. (2019). Dynamic trends in household poverty and inequality in Sri Lanka: do gender and ethnicity matter?. Journal of the Asia Pacific Economy, 24(2), 208-223.
  18. Kavanagh, J. (2011). Selection, availability, and opportunity: The conditional effect of poverty on terrorist group participation. Journal of Conflict Resolution, 55(1), 106-132.‏
  19. Khodadad Kashi, F., Heidari, K., & Bagheri, F. (2005). An estimation of poverty line in Iran during 1984-2000. Social Welfare Quarterly, 4(17), 137- 163 (In Persian).
  20. Lastrapes, W. D., & Rajaram, R. (2016). Gender, caste and poverty in India: evidence from the National Family Health Survey. Eurasian Economic Review, 6(2), 153-171.
  21. Lekobane, K. R., & Seleka, T. B. (2017). Determinants of household welfare and poverty in Botswana, 2002/2003 and 2009/2010. Journal of Poverty, 21(1), 42-60.
  22. Mohamadzadeh, P., Fallahi, F., & Hekmati Farid, S. (2011). Poverty and its Determinants in the Iranian Urban Households. Journal of Economic Modeling Research, 1(2), 41-64 (In Persian).
  23. Najafi, B., & Shoushtarian, A. (2007). Estimating poverty line and investigating determinants of poverty for rural and urban households in Iran. Eqtesad-e keshavarzi va towse'e, 15(59), 1-24 (In Persian).
  24. Oginni, A., Ahonsi, B., & Ukwuije, F. (2013). Are female-headed households typically poorer than male-headed households in Nigeria? . The Journal of Socio-Economics, 45, 132-137.
  25. Okojie, C. E. (2002). Gender and education as determinants of household poverty in Nigeria (No. 2002/37). Wider discussion paper.
  26. Peña, R., Wall, S., & Persson, L. A. (2000). The effect of poverty, social inequity, and maternal education on infant mortality in Nicaragua, 1988-1993. American journal of public health, 90(1), 64.‏
  27. Peng, C., Fang, L., Wang, J. S. H., Law, Y. W., Zhang, Y., & Yip, P. S. (2019). Determinants of poverty and their variation across the poverty spectrum: evidence from Hong Kong, a high-income society with a high poverty level. Social Indicators Research, 144(1), 219-250.
  28. Rahman, M. (2013). Household Characteristics and Poverty: A Logistic Regression Analysis. The Journal of Developing Areas, 47(1), 303-317.
  29. Ravalion, M. (1996). “Issues in Measuring and Modeling Poverty”. Economic Journal, 106: 1328-1343.
  30. Sekhampu, T. J. (2013). Determinants of poverty in a South African township. Journal of Social Sciences, 34(2), 145-153.
  31. Shah, S., & Debnath, N. (2021). Determinants of Multidimensional Poverty in Rural Tripura, India. Journal of Quantitative Economics, 1-27.
  32. Shaikh, P. A., Ahmed, M., Yousaf, H., & Ahmed, J. (2020). The determinants of poverty: A case study of district Lasbela, Balochistan, Pakistan. International Journal of Advanced Science and Technology, 29(7), 9688-9700.
  33. Tang, S., Lee, H. F., Huang, X., & Zhou, J. (2022). Poverty Stories of rural households in China: The case of North Jiangsu. Journal of Rural Studies, 91, 1-9.‏
  34. Wang, C., Wang, Y., Fang, H., Gao, B., Weng, Z., & Tian, Y. (2020). Determinants of Rural Poverty in Remote Mountains of Southeast China from the Household Perspective. Social Indicators Research: An International and Interdisciplinary Journal for Quality-of-Life Measurement, 1-18.
  35. Wang, C., Zeng, B., Luo, D., Wang, Y., Tian, Y., Chen, S., & He, X. (2021). Measurements and determinants of multidimensional poverty: evidence from mountainous areas of Southeast China. Journal of Social Service Research, 47(5), 743-761.‏
  36. Zaroki, S., Yadollahi Otaghsara, M., & Yousefi Barforoshi, A. (2021). Informal employment and poverty of urban and rural households in Iran. Journal of Economic Modeling Research, 11(42), 83-117 (In Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار