تحلیل پایداری بدهی دولت با تاکید بر کاربرد قاعده مالی در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

کسری بودجه ماندگار دولت ایران همراه با تغییر روش تامین مالی به سمت انتشار اوراق مالی اسلامی در سال‌های اخیر سبب شده است تا درباره روند واگرای بدهی‌ها‌ و توانایی بازپرداخت دولت ملاحظاتی بروز نماید. در این مقاله با استفاده از برآورد یک الگوی اتورگرسیون با وقفه‌های توزیع شده، ابتدا نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی تحت دو سناریوی خوش بینانه و بدبینانه برای سال‌های 1401 تا 1405 پیش‌بینی و سپس نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی طی 5 سال آتی محاسبه و  پایداری مالی دولت با کاربرد برخی از قواعد مالی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. مطابق نتایج، نسبت مانده بدهی به تولید ناخالص داخلی در هر دو سناریو دارای روند افزایشی است که می تواند زمینه بروز ناپایداری مالی دولت باشد. نتایج حاکی از دو یافته مهم است. اول آن که حتی بهبود رشد اقتصادی در غیاب اصلاحات ساختار بودجه، تاثیر چندانی بر بهبود پایداری بدهی دولت ندارد. دوم آن که سرکوب نرخ بهره اسمی در شرایط تورمی که منجر به نرخ‌های بهره حقیقی منفی می­شود، تنها عاملی است که می‌تواند پایداری مالی دولت را تضمین کند که این سیاست نیز به انگیزه پس‌انداز، سرمایه‌گذاری و تولید بخش خصوصی آسیب می‌زند. بنابراین دولت و بانک مرکزی با یک بده-بستان بین تورم بالا و پایداری مالی دولت مواجه هستند و این هشدار جدی وجود دارد که نمی‌توان همیشه با تورم مزمن، پایداری مالی دولت را حفظ کرد. تحقق پایداری مالی در شرایط تورمی پایین جز با اصلاحات بودجه‌ای و کاربرد قواعد مالی تعهدآور امکان‌پذیر نیست

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Debt Sustainability Analysis with emphasis on Fiscal Rules: Case of Iran

نویسندگان [English]

  • Alireza Saedi 1
  • Hassan Dargahi 2
1 PhD student, Faculty of Economics and Political Sciences, Shahid Beheshti University
2 Associate Professor of Economics, Faculty of Economics and Political Sciences, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Persistent budget deficit in Iran, and recent leaning to issuance of bonds for deficit compensation raised concerns about the public debt sustainability. In this article, we forecast the budget deficit for next five years (up to 2026) by using an Autoregressive Distributed Lags (ARDL) model, based on two scenarios for future macroeconomic conditions of Iran and then, the sustainability of public debt to GDP ratio is analysed. According to the results, increasing trend of the debt ratio would tend to debt unsustainability. Findings have two important implications. Firstly, in absence of budget structure reforms even high economic growth has no significant effect on debt overrun. Secondly, in continuation of high inflation the only way to prevent budget solvency is suppressed real interest rate, which subsequently could disturb saving and investment intention through the misallocation of resources. Therefore, Central Bank and Treasury should cope with a trade-off between government insolvency and inflation, warned that persistent inflation is not a reliable tool to manage fiscal sustainability. In low rate of inflation, the sustainable debt ratio is achieved due to budget structural reforms with emphasis on implementing obligatory fiscal rules

کلیدواژه‌ها [English]

  • Budget Deficit
  • Government Debt
  • DSA
  • Fiscal Rules
  • Economy of Iran

مراجع

  1. آتشبار، توحید (1395). بررسی پایداری تعهدات مالی بخش عمومی ایران در میان‌مدت. مرکز پژوهش‌های مجلس. شماره 14788.
  2. آقاجانی، علیرضا (1400). تدوین راهبردها و پایش پایداری بدهی‌های دولت. نوزدهمین همایش ملی حسابداری ایران، اداره مدیریت ریسک، وزارت امور اقتصادی و دارایی.
  3. جلالی نایینی، سید احمدرضا، کاظمی، مهناز و نخعی، منیژه (1387). بررسی پایداری بدهی دولت در اقتصاد ایران. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، (6)2، 86-67.
  4. خیابانی، ناصر، کریمی پتانلار، سعید و موتمنی، مانی (1391). پایداری مالی دولت ایران با روش همجمعی چندجانبه. فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، ۱۷(۱)، ۸۹-۷۳.
  5. دمنه، نیلوفر و خانمیرزایی، فرهاد (1397). تحلیل پایداری بدهی دولت و ارائه راهکار خروج از مسیر ناپایداری مالی. بیست و هشتمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی.
  6. دیوان محاسبات کشور، خلاصه گزارش تفریغ بودجه سال های 1399 و 1400کل کشور
  7. دینداررستمی، مرضیه، شیرین بخش، شمس­الله و افشاری، زهرا (1399). بررسی عوامل مؤثر بر کسری بودجه ادواری و ساختاری در ایران. فصلنامه علمی مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، 9(33)، 222-119.
  8. ساعدی، علیرضا و درگاهی، حسن (1400). تبیین عوامل موثر بر کسری بودجه در ایران با تاکید بر مولفه­های اقتصادی و اقتصاد سیاسی. فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، ۲۶(۱)، ۳۲-۵.
  9. فتاحی، شهرام، حیدری، علی و عسکری، الناز (1393). بررسی پایداری بدهی دولت در اقتصاد ایران. نشریه سیاست­های مالی و اقتصادی، (2)6، 86-67.
  10. کردبچه، محمد (1397). بودجه و قاعده‌مندی سیاست‌های مالی. برنامه‌ریزی و بودجه، ۲۳(۱)، ۱۱۶-۹۷.
  11. کریمی پتانلار، سعید، جعفری صمیمی، احمد و منتظری، جلال (1396). پایداری بدهی دولت در ایران: شواهد جدید از تابع واکنش مالی. پژوهش­های اقتصاد پولی مالی، (14)2، 30-1.
  12. موسوی نیک، سیدهادی و باقری پرمهر، شعله (1398). ساخت سری زمانی بدهی دولت و برآورد نسبت بدهی بهینه دولت به تولید ناخالص داخلی و فضای مالی در اقتصاد ایران. پژوهش­های رشد و توسعه پایدار، (1)19، 51-29.
  13. وزارت امور اقتصادی و دارایی (1395). تعیین قاعده (سقف) بدهی دولت در ایران، معاونت امور اقتصادی، تهیه و تنظیم دفتر تحقیقات و سیاستهای مالی، دفتر مدلسازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی.
  1. Aghajani, A. (2021) Designing strategies & monitoring government debt sustainability. 19th annual national conference of accounting in Iran (in Persian).
  2. Armey, R. K., & Armey, D. (1995). The freedom revolution: the new republican house majority leader tells why big government failed, why freedom works, and how we will rebuild America. Regnery Pub.
  3. Atashbar, T. (2016) Analyzing public debt sustainability in Iran for medium trem. No. 14788. Majlis research center (in Persian).
  4. Barro, R. J. (1979). On the determination of the public debt. Journal of political Economy, 87(5, Part 1), 940-971.
  5. Buiter, W. H., & Patel, U. R. (1992). Debt, deficits, and inflation: An application to the public finances of India. Journal of public Economics, 47(2), 171-205.
  6. Butkus, M., & Seputiene, J. (2018). Growth effect of public debt: The role of government effectiveness and trade balance. Economies, 6(4), 62.
  7. Chalk, M. N. A. (1998). Fiscal sustainability with non-renewable resources. International Monetary Fund.
  8. Chalk, N., & Hemming, R. (2000). Assessing fiscal sustainability in theory and practice. In Fiscal Sustainability Conference (p. 61).
  9. Checherita-Westphal, C., Hughes Hallett, A., & Rother, P. (2014). Fiscal sustainability using growth-maximizing debt targets. Applied Economics, 46(6), 638-647.
  10. ‏Chehrazi Madreseh, S., & Nejati, M. (2017). The Effect of Public Debt and Productivity on Economic Growth in Iran. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 5(19), 7-28.
  11. Court of Audit (2020-2021) Report on completion of annual public budget (in Persian).
  12. Demneh, N., & Khanmirzaei, F. (2018). Analyzing government debt with presenting solution to escape from insustainability. 28th annual conference on Moneary and Exchange rate Policy (in Persian).
  13. De Haan, J., & Sturm, J. E. (1997). Political and economic determinants of OECD budget deficits and government expenditures: A reinvestigation. European Journal of Political Economy, 13(4), 739-750.
  14. Economist Intelligence Unit (2021). Iran Country Report.
  15. Escolano, J., & Escolano, J. (2010). A practical guide to public debt dynamics, fiscal sustainability, and cyclical adjustment of budgetary aggregates (No. 2010/002). Washington, DC: International Monetary Fund.
  16. Eslava, M. (2011). The political economy of fiscal deficits: a survey. Journal of Economic Surveys, 25(4), 645-673.
  17. Gottschalk, J. (2014). Fiscal and Debt Sustainability Fiscal Analysis and Forecasting, Workshop Bangkok, Thailand June 16 – 27, TAOLAM.
  18. Jalali Naini, A., Kazemi, M., & Nakhai, M. (2008). Analysing the debt sustainability of government in Iran economy. Q.J. of fiscal & economic policies, 2(6), 67-86 (in Persian).
  19. Heimberger, P. (2021). Do higher public debt levels reduce economic growth?. Journal of Economic Surveys.
  20. Karimi Potanlar, S., Jafari Samimi. A., Montazeri shoorekchali, J. (2017). Government Debt Sustainability in Iran: New Evidence from a Fiscal Reaction Function (FRF). Monetary and Financial Economics Research, (14)2, 1-30 (in Persian).
  21. Khiabani, N/, Karimi-Petanlar, S., & Motameni, M. (2012). Analyzing Iranian Government Fiscal Stability through Multicointegration. Journal of planning and budgeting, 17(1), 73-89 (in Persian).
  22. Kordbache. M. (2018) Budget and rules on fiscal policies. Journal of Planning & Budgeting. 23(1), 97-116 (in Persian).
  23. Mousavinik, S. H., & Bagheripormehr, S. (2019). Contruscting government time series debts and estimating og the optimal ratio g government debt to gross domestic product and financial space in Iran economy. Quarterly Journal of Economic Research, 19(1), 29-52 (in Persian).
  24. Morrison, T. K. (1982). Structural determinants of government budget deficits in developing countries. World Development, 10(6), 467-473.
  25. Nordhaus, W. D. (1975). The political business cycle. The review of economic studies, 42(2), 169-190.
  26. Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
  27. Rostami, M., Shirinbakhsh, Sh., & Afshari, Z. (2020). Investigating Factors Affecting Cyclical and Structural Budget Deficit in Iran. Applied Economics Studies, 9(33), 199-225 (in Persian).
  28. Roubini, N., & Sachs, J. D. (1989). Political and economic determinants of budget deficits in the industrial democracies. European Economic Review, 33(5), 903-933.
  29. Saedi, A., & Dargahi, H. (2021). Determinants of government budget deficit in the economy of Iran emphasizing the economic and political economics factors. Journal of planning and budgeting. 26(1), 5-32 (in Persian).
  30. Hagen, J. V. (2002). Fiscal rules, fiscal institutions and fiscal performance. The Economic and Social Review, 33(3), 263-284.
  31. World Bank and IMF (2018). Debt vulnerabilities in emerging and low-income economies. Report prepared for the Development, committee meeting, Washington DC.
  32. World Bank (2021). Iran Economic Monitor, The Economy at a Crossroads.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار