بررسی تاثیر حکمرانی خوب بر عملکرد درآمدی نظام مالیاتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

 
بر اساس دیدگاه اقتصاددانان نهادگرا، ضعف ساختار و عملکرد نهادها یکی از دلایل توسعه نیافتگی است. هدف این پژوهش، بررسی کانال­های اثرگذاری حکمرانی خوب، در کنار سایر متغیرهای کلان بر عملکرد درآمدی نظام مالیاتی ایران و کشورهای منتخب سند چشم­انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM)، طی سال­های 2013-2002 است. برای این منظور از آمار و اطلاعات مولفه‏های سه‏گانه و شاخص‏های شش‏گانه حکمرانی خوب و درآمدهای­مالیاتی در کنار متغیرهای کلان اقتصادی که توسط سازمان توسعه جهانی و همچنین بانک جهانی ارائه می­شود، استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که متوسط شاخص کل حکمرانی خوببا ضریب 10/42 درآمدهای مالیاتی را تحت تاثیر قرار می­دهد. در ارتباط با کانال‏های اثرگذاری نیز مشخص گردید که مولفه اول شامل شاخص شفافیت (پاسخگویی) و ثبات سیاسی، با ضریب 9/11، مولفه دوم شامل شاخص اثربخشی دولت و کیفیت مقررات، با ضریب 8/37 و همچنین مولفه سوم شامل شاخص تأمین قضایی و کنترل فساد، با ضریب 10/31 اثری مثبت و معنی‏دار بر درآمد مالیاتی ایران و کشورهای منتخب دارند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Good Governance on Income Performance of Tax System

نویسندگان [English]

  • Hamid Sepehrdoust 1
  • Fahimeh Rajabi 2
  • Mahsa Barooti 2
1 Associate Professor of Economics, Bu-Ali-Sina University
2 M.A. Student of Economics, Bu-Ali-Sina University
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the impact of good governance on income performance of tax system in Iran and selected countries from Vision Plan of the Islamic Republic of Iran using panel data and the Generalized Method of Moments (GMM) method during 2002-2013. The results show that overall governance index variable has a significant positive effect on income performance of tax system of selected countries during the period of the study by a coefficient value of 10.42 in estimated model. Further, first governance component consisting of transparency and political stability indicators (coefficient=9.11), the second governance component consisting of government effectiveness and regulatory quality indicators (coefficient=8.37), and the third governance component consisting of rule of law and control of corruption indicators (coefficient=10.31), have significant positive effect on income performance of tax system in Iran and selected countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Good Governance
  • Taxation
  • Effective Channels
  • Vision Plan selected countries

مراجع

  1. 1. بشیری، عباس، و شقاقی شهری، وحید (1390). حکمرانی خوب، فساد و رشد اقتصادی: رویکردی اقتصادی به مقوله حکمرانی خوب. بررسی­های بازرگانی، 9(48)، 69-81.

    2. پرخیده، احمد، و تاجیک، مهدی (1390). درآمدهای مالیاتی و چالش­های پیش رو در اقتصاد ایران. طرح نظرسنجی ماهیانه مرکز تحقیقات و بررسی­های اقتصادی اتاق بازرگانی ایران از اعضای هیات نمایندگان.

    3. رضایی، اختر (1389). اثرفساد مالی بردرآمدهای مالیاتی درکشور­های منتخب درحال­ توسعه. پایان­نامه مقطع کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد دانشگاه مازندران.

    4. رنانی، محسن (1376). بازار یا نابازار؟ بررسی موانع نهادی کارایی نظام اقتصادی بازار در اقتصاد ایران. سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی- اجتماعی.

    5. رومر، دیوید (1383). اقتصاد ﻛﻼن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻬﺪی ﺗﻘﻮی. چاپ اول. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات، 448 صفحه.

    6. سحابی، بهرام، اعتصامی، منصور، و امین­پور، خالد (1392)،. بررسی اثر حکمرانی خوب و اندازه دولت بر توسعه مالی در کشورهای منتخب. فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 3(12)، 105-118.

    7. سلاطین، پروانه، اسلامبولچی، سحر، و یوسفی­زاده­فرد، حسین (1393). بررسی اثر کیفیت حکمرانی بر درآمدهای مالیاتی درگروه کشورهای منتخب. کنفرانس بین المللی حسابداری، اقتصاد و مدیریت مالی، 4 و 5 آبان 1393.

    8. شاه­آبادی، ابوالفضل، سپهردوست، حمید، و جامه بزرگی، آمنه (1391). تاثیر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر مهاجرت نخبگان از کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعه یافته. سیاست علم و فناوری، 5(1)، 87-98.

    9. شیرخانی، فریبا (1385). بررسی مسائل و سیاست­های اقتصادی. مجله اقتصادی وزارت امور اقتصاد و دارایی، 6(52 و54)، 41-53.

    10. صمدی، علی­حسین، و عیدی زاده، شهرام (1393). ارزیابی تاثیر سیاست­های اقتصادی و مالیاتی بر عملکرد نظام مالیاتی ایران در افق 1404 ( رهیافت الگوسازی پویایی شناسی سیستم). پژوهشنامهمالیات، 22(21)، 209--181.

    11. کریمی پتانلار، سعید، بابازاده، محمد، و حمیدی، نعیمه (1390). اثر فساد مالی بر درآمدهای مالیاتی و مخارج دولت: مطالعه موردی کشورهای منتخب درحال توسعه. فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 19 (57)، 157-169.

    12. کمیجانی، اکبر، و سلاطین، پروانه (1389). تاثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی گروه کشورهای منتخب OECDوOPEC. فصلنامه الگو­سازی اقتصادی، 2(2) ، 1-24.

    13. مقیمی، سید محمد، و اعلایی اردکانی، مصطفی (1390). سنجش شاخص­های حکمرانی خوب و نقش دولت الکترونیک در ارتقای آن. مجله مدیریت فناوری اطلاعات، 3(8)، 188-171.میدری، احمد، و خیرخواهان، جعفر (1383). حکمرانی خوب بنیان توسعه. چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.

    14. نظری، علیرضا، و فدایی، ایمان (1392). آسیب شناسی نظام مالیاتی ایران. فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، 1(4)، 95-110.

     

     

    1. Ajaz, T., and Ahmad, E. (2010). The effect of corruption and governance on tax revenues. The Pakistan Development Review, 49(4), 405–417.

    2. Annuar, H. A., Salihu, I. A., and Obid, S. N. S. (2015). Corporate ownership, governance and tax avoidance: An interactive effects. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 164, 150–160.

    3. Baltagi, B. H. (2013). Econometric analysis of panel data. 5th edition, John Wiley & Sons.

    4. Berge, R., and Robert, M. (2000). The tax reform experiment in transitional countries. National Tax Journal, 53(2), 273 – 298.

    5. Bird, A. and Stephan, A. (2015). Governance and taxes: Evidence from regression discontinuity. Journal of Economic Issues, 5(3), 12–17.

    6. Bird, R. M., Martinez-Vazquez, J., and Torgler, B. (2008). Tax effort in developing countries and high income countries: The impact of corruption, voice and accountability. Economic Analysis and Policy, 38(1), 55–71.

    7. Bond, S. R. (2002). Dynamic panel data models: a guide to micro data methods and practice. Portuguese economic journal, 1(2), 141–162.

    8. Boussaidi, A., and Hamed, M. S. (2015). The impact of governance mechanisms on tax aggressiveness: empirical evidence from Tunisian context. Journal of Asian Business Strategy, 5(1), 1–12.

    9. Ghani, Z. (2011). A cross country analysis of tax performance with special focus on Pakistan´ s tax effort.  Journal of Economic Issues, 11(1), 1–25.

    10. Gupta, A. (2007). Determinants of tax revenue efforts in developing countries. IMF Working Papers, No. 07/184 Washington, DC: The International Monetary Fund Organization for Economic, 1–39.

    11. Ghura, D. (1998). Tax revenue in Sub-Saharan Africa: effects of economic policies and corruption. IMF Working Paper, No. 98/135, 1–25.

    12. Imam, P. A., and Jacobs, D. (2007). Effect of corruption on tax revenues in the Middle East. Review of Middle East Economics and Finance Rev. Middle East Econ. Fin., 10(1), 1–24.

    13. Kaufmann, D., Kraay, A., and Zoido, P. (1999). Aggregating  governance indicators. World Bank policy research working paper, No. 2195, Washington, D.C.

    14. Law, S. H., and Azman-Saini, W. N. W. (2012). Institutional quality, governance, and financial development. Economics of Governance, 13(3), 217–236.

    15. Mehrara, M., Pahlavani, M., and Elyasi, Y. (2011). Government revenue and government expenditure nexus in Asian countries: panel cointegration and causality. International Journal of Business and Social Science, 2(7), 199–207.

    16. Mutascu, M. (2011). Influence of clime conditions on tax revenues. MPRA (Munich Personal RePEc Archive) Paper, No. 40324.

    17. Pesram, H. M., Shin, Y., and Smith, R. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of long-run relationship. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.

    18. Radaev, V. (2005). Informal institutional arrangements and tax evasion in the Russian economy. Economic Sociology State University, Moscow.

    19. Tanzi, V. (1987).Quantitative characteristics of tax systems of developing countries. In: Newbery, David, Stern, Nicholas (Eds.), the theory of taxation for developing countries”, Oxford University Press, New York.

    20. Tanzi, V., and Davoodi, H. R. (2000). Corruption, growth, and public finances. IMF Working paper.

    21. Williamson, J. G. (1961). Public expenditure and revenue: An international comparison. The Manchester School, 29(1), 43–56.

    22. World Bank (2012). World Development Indicators. Years 2000-2012, Washington. DC.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار