تأثیر شهرنشینی و سرریزهای آن بر توزیع درآمد استان‌های ایران با رهیافت اقتصاد سنجی فضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان،

چکیده

 
یکی از اهداف دولت‌ها گسترش عدالت بوده‌است که توزیع مناسب درآمدها در جامعه نیز یکی از مهم‌ترین جنبه‌های آن است. توزیع درآمد در هر جامعه‌ای از ساختار اقتصادی - اجتماعی آن جامعه، به ویژه شرایط بازار کار ناشی می‌شود. گسترش شهرنشینی در اثر انتقال جمعیت و نیروی کار کشور از مناطق روستایی به مناطق شهری و از طریق تاثیری که بر بازار کار می‌گذارد، می­تواند توزیع درآمد را  متاثر نماید. مطالعه حاضر به بررسی اثر شهرنشینی بر توزیع‌ درآمد 25 استان ایران در دوره زمانی 1390-1380 با استفاده از روش اقتصادسنجی فضایی پرداخته‌‌است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که افزایش نسبت شهرنشینی و شاخص توسعه انسانی منجر به عادلانه‌تر شدن توزیع درآمد در استان‌های ایران گردیده است. همچنین، با مقایسه نقشه‌های فضایی توزیع درآمد و نسبت شهرنشینی در سال‎‌های ابتدا و انتهای دوره مورد مطالعه، این نتیجه حاصل می‌شود که تأثیر شهرنشینی بر توزیع درآمد استان‌های کشور روند ثابتی نداشته‌است که این موضوع با نتایج تخمین فضایی همخوانی دارد.  
  
  
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Urbanization and its Overflows on Income Distribution of Iran Provinces using Spatial Econometrics Approach

نویسندگان [English]

  • Ali Reza Shakibaee 1
  • Mohammad Reza Ahmadi Nejad 2
  • Zahra Kamaladdini 2
  • Fatemeh Taleghani 3
1 Associate Professor of Economics, Shahid Bahonar University of Kerman
2 MA Student of Economics, Shahid Bahonar University of Kerman
3 Ph.D Student of Economics, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

One of the goals of establishment of Islamic Republic of Iran was expansion of justice that appropriate distribution of income in society is one of its most important aspects. Income distribution in every society is resulted from economic-social structure of that society, particularly labor market situation. Urbanization can affect the income distribution due to population migration and labor force from rural to urban areas and through the impact on labor market. This study examined the impact of urbanization on income distribution in 25 provinces of Iran in the period of 2001-2011 using spatial econometrics. The results show that an increase in the ratio of urbanization to human development index has led that income to be distributed fairer in the provinces of Iran. In addition, by comparing special maps of income distribution and the ratio of urbanization in the beginning and end of the studied period, it is concluded that the impact of urbanization on income distribution has not been a fixed process that this issue is consistent with the results of the special estimation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Income distribution
  • Urbanization
  • Spatial econometrics
  • Gini coefficient
1. ربانی، رسول، کلانتری، صمد، و یاوری، نفیسه (1383). پدیده حاشیه‌نشینی و پیامدهای اجتماعی- فرهنگی آن. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، 2، 154-119.
2. رحیمی‌بدر، بیتا (1392). برآورد الگوی توزیع درآمد مناطق شهری و روستایی ایران با استفاده از اشکال مختلف تابعی تصریح شده (پارامتریک) برای منحنی لورنز. فصلنامه راهبرد اقتصادی،2(4)، 95-120.
3. سپهردوست، حمید، و زمانی‌شبخانه، صابر (1392). فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 1(1)، 29-39.
4. صحت، محسن (1393). بررسی اثر جهانی شدن بر توزیع درآمد: یک رهیافت همجمعی با داههای پانلی: (مطالعه موردی: منتخبی از کشورهای در حال توسعه). وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
5. صمدی، علی حسین (1381). شناسایی مهم‌ترین منابع افزایش‌دهنده نابرابری توزیع درآمد در مناطق شهری و روستایی: تجزیه ضریب جینی (1375،1370). مجله برنامه و بودجه، 74، 71-58.
6. فرهمند، شکوفه، ابوطالبی، مینا، و کریمی، محسن (1391). تحلیل فضایی تأثیر شهرنشینی بر رفاه اجتماعی در استان‌های ایران. اولین همایش بین‌المللی اقتصاد سنجی روش‌ها و کاربردها، 20-1.
7. منتظری، احمد (1393). بررسی رابطه بین شهرنشینی و توزیع درآمد مورد مطالعه کشورهای منتخب در حال توسعه. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. دانشگاه شهید چمران اهواز. دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
8. مهرگان، نادر، و زمانی شبخانه، صابر (1392). بررسی اثر شهرنشینی بر توزیع درآمد در ایران با تأکید بر نظریه کوزنتس. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، 3، 19-3.
 
1. Anand, S., & Kanbur, S. M. R. (1993). The kuznets process and the inequality-development relationship. Journal of Development Economics, 40, 25–52.
2. Becker, C. M. (2007). Urbanization and rural-urban migration, in ed. by Dutt A. and J. Ros, International Handbook of Development Economics, Cheltenham, United Kingdom, and Northampton, Massachusetts: Edward Elgar.
3. Bourguignon, F., & Morrisson, C. (1998). Inequality and development: the role of dualism. Journal of Development Economics, 57(2), 233-258.
4. Blank, R. M. &Blinder, A. S. (1986). Macroeconomics, income distribution, and poverty. in Danziger and Weinberg, eds., 180-208.
5. Cole, W. E., &Sanders, R. D. (1985). Internal migration and urbanization in the third world. American Economic Review, 75, 481-93.
6. Kanbur, R., & Zhuang, J. (2013). Urbanization and inequality in asia. working paper.
7. Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality. The American Economic Review, XLV(1), 1-28.
8. Lall S. V., Selod, H., & Shalizi, Z. (2006). Rural-urban migration in developing countries: a survey of theoretical predictions and empirical findings. World Bank Policy Research Working Paper. 3915.
9. LeSage, J. P. & Pace, R. Kelley. (2009). Introduction to spatial econometrics. 16-24.
10. Lewis, W. (1954). Economic development with unlimited supplies of labour. The Manchester School, 22(2), 139-191.
11. Li, Y., Wang, X., Zhu, Q., & Zhao, H.  (2014). Assessing the spatial and temporal differences in the impacts of factor allocation and urbanization on urban–rural income disparity in China, 2004–2010. Habitat International, 42, Pp 76–82.
12. Lipton, M. (1982). Migration from rural areas of poor countries: The impact of rural productivity and income distribution in Sabot R.H. (ed.). Migration and the labor market in developing countries, Colo: Westview Press.
13. Massimiliano, C. (2008). Urbanization, inequality and economic growth: evidence from Indian states and towns. Background note for the World Development Report, 476.
14. Qin, Y., & Zhou, Y. (2009). Urbanization and income inequality of China’s totalresidents: the test of Kuznets’s inverted-U hypothesis. Journal of Businessand Policy Research, 4(1), 99-110.
15. Rauch, J. E. (1993). Economic development, urban underemployment, and income inequality. Canadian Journal of Economics, 26(4), 901-18.
16. Robinson, S. (1976). A note on the U hypothesis relating iIncome inequality and economic development. American Economic Review, 66, 437–440.
17. Su, Ch-W., Liu, T-Y., Chang, H-L., & Jiang, X-Zh. (2015). Is urbanization narrowing the urban-rural income gap? a cross-regional study of China. Habitat International, 48, 79-86.
18. Syrquin, M. (1988). Patterns of structural change, in H. Chenery and T.N. Srinivasan (eds.). Handbook of development economics, 1, 203-273.
19. Yao, S. (1997). Decomposition of gini coefficient by income factors: A new approach and application. Applied Economics Letters. 4, 27-31.