بررسی تأثیر موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بین ایران و ترکیه بر تولید بخش‌های مختلف اقتصادی ایران: براساس رهیافت پروژه تحلیل تجارت جهانی پویا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد بین‌الملل دانشگاه تبریز

2 استادیار اقتصاد دانشگاه تبریز

3 استادیار اقتصاد دانشگاه کرمان

چکیده

پژوهش حاضر در نظر دارد اثرات تجاری موافقت­نامه اقتصادی بین ایران و ترکیه بر میزان تولید ، صادرات و واردات بخش های کشاورزی و صنعتی با استفاده از یک مدل GTAP (پرژه تحلیل تجارت جهانی) پویا برای دوره 2025 -2011  بررسی و پیش‌بینی نماید. کاهش و یا حذف نرخ تعرفه بر روی کالاهای وارداتی و صادراتی از مهم ترین موضوعاتی است که می‌تواند به عنوان محرک میان بخش تولید، اشتغال و صادرات عمل نماید. توافقنامه تجارت ترجیحی بین ایران و ترکیه منجر به تسهیل روابط تجاری بین این دو کشور می‌شود و این امر هم در جهت تشویق تولیدکنندگان داخلی و افزایش انگیزه آن‌ها در جهت بهبود کیفیت کالا‌ها و افزایش میزان تولیدات در بخش‌های مختلف برای جذب بازار­های داخلی و خارجی نسبت به سایر رقبا می‌گردد. به عنوان یک کاربرد از مدل، یک سناریوی تجارت ترجیحی برای ایران مطابق موافقت­نامه شبیه­سازی می‌شود. نتایج حاصل از انعقاد موافقت‌نامه نشان‌ دهنده این است که اگرچه در طی اجرای توافقنامه برخی سال‌ها  به کاهش تولید در چند گروه کالایی منجر می شود، ولی در حالت کلی تقریبا همه بخش­ها میزان تولید خود را در سال 2025 افزایش می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Preferential Trade Agreement between Iran and Turkey on Production of Different Ecnomic Sectors in Iran: Based Dynamic GTAP

نویسندگان [English]

  • أasrin Farzi 1
  • Mohamad Reza Salmani Bishak 2
  • Mehdi Nejati 3
1 PhD student in International Economics, University of Tabriz
2 Faculty member of Tabriz University
3 Faculty member of the Department of Economics, Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

Reducing or eliminating tariff rates on imported and exported goods is one of the most important issues that can act as a stimulus between the production, employment and export sectors. Preferential trade agreement between Iran and Turkey will facilitate trade relations between the two countries in order to encourage domestic producers and increase their motivation Compared to other competitors to improve the quality of goods and increase production in various sectors to attract domestic and foreign markets. The present study intends to investigate the trade effects of the economic agreement between Iran and Turkey on the production, export and import of the agricultural and industrial sectors using a dynamic GTAP (Global Trade Analysis Project) model for the period 2011-2025. As an application of the model, a preferential trade scenario for Iran is simulated in accordance with the agreement. The results of the agreement show that although the individual components of the agreement will reduce production in a few cases, in general, almost all sectors will increase production in 2025

کلیدواژه‌ها [English]

  • Preferential Trade Agreement
  • Production
  • Global Trade Analysis Project
  • Economic Sectors
  1. اخباری، رضا، جلائی اسفندآبادی، سید عبدالمجید، نجاتی، مهدی و جوادی­نیا، مینا (1398). بررسی تأثیر موافقت‌نامه‌های بین­المللی بر کیفیت محیط­زیست از کانال سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با رهیافت الگوی CGE: مطالعه موردی توافق برجام. تحقیقات اقتصادی، 54(4)، 819-787.
  2. ارباب، حمیدرضا (1380). منافع اقتصادی ایران از گسترش روابط تجاری تجاری با کشورهای اکو. رساله دکتری، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی.
  3. امینی‌زاده، میلاد، کرباسی، علیرضا، ریاحی، اندیشه و رمضانی، محمدرضا (1398). ارزیابی اثر عضویت ایران در موافقت­نامه­های تجاری بر صادرات زعفران. نشریه زراعت و فناوری زعفران، 7(4)، 549-537.
  4. باقری، فرخنده (1393). بررسی تأثیر تکانه­های نرخ ارز بر سرمایه‌گذاری و اشتغال با رهیافت مدل تعادل عمومی قابل محاسبه چند منطقه‌ای. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  5. پایگاه داده‌های مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و گمرک جمهوری اسلامی ایران.
  6. پیراینده، ایمان (1395). امکان سنجی ایجاد همگرایی اقتصادی میان کشورهای ایران، چین، هند، روسیه و ترکیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  7. ثاقب، حسن (1383). بررسی آثار ایستای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی کشورهای عضو  D-8 جریانات تجاری، درآمدهای دولت و رفاه در ایران. موسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، مدیریت بازار مشترک اسلامی.
  8. رحیمی بروجردی، علیرضا (1385). همگرایی اقتصادی، ترتیبات تجارت ترجیحی منطقه­ای و بازارهای مشترک. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
  9. رئیسی، زهره (1389). امکان­سنجی ایجاد ترتیبات تجاری منطقه­ای در بین کشورهای منطقه منا. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
  10. محمودی، عبداله (1394). پروژه تحلیل­های تجارت جهانی (GTAP). دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد.
  11. محمودی، عبداله (1393). تأثیرات همگرایی اقتصادی کشورهای عضو اکو در یک مدلتعادل عمومی استاندارد مدل (GTAP). فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­ها‌ی اقتصادی، 70، 30-5.
  12. مهدی‌پورتملی، فاطمه (1384). ارزیابی و تعیین ظرفیت­های تجاری دوجانبه ایران با کشورهای عـضو موافقت‌نامـه تجارت ترجیحی سازمان کنفرانس اسلامی. فصلنامهپژوهشنامه بازرگانی، 9(36)، 139-107.
  13. نجاتی، مهدی (1391). ارزیابی اثرات سرمایه­گذاری مستقیم خارجی بر اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه شیراز.

1-    Akhbari, R., Jalaei, A. M., Nejati, M., & Javadinia, M. (2019). Investigating the Impact of International Agreements on Environmental Quality through Foreign Direct Investment Channel with CGE Model Approach: A Case Study of Borjam Agreement. Economic Research, 54(4), 819-787 (In Persian).

2-    Arbab, H. R. (2001). Iran's economic benefits from the expansion of trade relations with ECO countries. PhD Thesis, Faculty of Economics, Allameh Tabatabaei University (In Persian)

3-    Aminizadeh, M., Karbasi, A. R., Riahi, A., & Ramezani, M. R. (2019). Evaluation of the effect of Iran's membership in trade agreements on saffron exports. Journal of Saffron Agriculture and Technology, 7(4), 549-537 (In Persian).

4-    Bagheri, F. (2014). Investigating the effect of exchange rate shocks on investment and employment with the approach of computable general equilibrium model in several regions, Master Thesis, Shahid Bahonar University of Kerman (In Persian).

5-    Bagwell, K., & Staiger, R. W. (2002). Economic Theory and the Interpretation of GATT/WTO. The American Economist, 46(2), 3-19.

6-    Bernanke, B. S., Gertler, M., & Gilchrist, S. (1999). The financial accelerator in a quantitative business cycle framework. Handbook of macroeconomics, 1, 1341-1393.

7-    Bhagwati, J. and Panagariya, A. "Preferential Trading Areas and Multilateralism: Strangers, Friends or Foes?"., Papers 9596-04, Columbia -Department ofEconomics, (1996).

8-    Bouët, A., Fontagné, L., Mimouni, M., & Pichot, X. (2002). MAcMaps: une mesure bilatérale et désagrégée de l'accès au marché. Economie internationale, (1), 39-64.

9-    Saqeb, H. (2004). A Study of the Static Effects of the Preferential Trade Agreement of D-8 Member States on Trade Flows, Government Revenues and Welfare in Iran. Institute of Business Studies and Research, Islamic Common Market Management (In Persian).

10-    Codsi, G., Pearson, K. R., & Wilcoxen, P. J. (1992). General-purpose software for intertemporal economic models. Computer Science in Economics and Management, 5(1), 57-79.

11-    Edgeworth, F. Y. (1894). Competition And Custom In R. H. Palgrave (Ed) Dictionary Of Political Economy, London: Macmillan & Company.

12-    Van Ha, P., Kompas, T., Nguyen, H. T. M., & Long, C. H. (2017). Building a better trade model to determine local effects: A regional and intertemporal GTAP model. Economic Modelling, 67, 102-113.

13-    Ianchovichina, E., & Walmsley, T. L. (Eds.). (2012). Dynamic modeling and applications for global economic analysis. Cambridge University Press.

14-    Hertel, T. W. (1997). Global trade analysis: modeling and applications. Cambridge university press.

15-    Johnson, H. G. (1999). Optimum Tariffs and Retaliation', Review of Economic Studies, XXI (2), 142-53. INTERNATIONAL LIBRARY OF CRITICAL WRITINGS IN ECONOMICS, 115, 140-151.

16-    Lipsey, R. G. (1970). The theory of customs unions: A general equilibrium analysis. Weidenfeld and Nicolson.

17-    Limão, N. (2006). Preferential trade agreements as stumbling blocks for multilateral trade liberalization: Evidence for the United States. American Economic Review, 96(3), 896-914.

18-    Mahmoudi, A. (2015). Global Trade Analysis Project (GTAP). Islamic Azad University, Mahabad Branch (In Persian).

19-    Mahmoudi, A. (2014). The effects of economic convergence of ECO member countries in a standard model of general equilibrium (GTAP). Quarterly Journal of Economic Research and Policy, 70, 5-30 (In Persian).

20-    MahdiPortmali, F. (2005). Evaluation and Determination of Iran's Bilateral Trade Capacities with the Member States of the Preferential Trade Agreement of the Organization of the Islamic Conference. Quarterly Journal of Business Research, 9(36), 107-139 (In Persian).

21-    McKibbin, W. J., & Wilcoxen, P. J. (1999). The theoretical and empirical structure of the G-Cubed model. Economic modelling, 16(1), 123-148.

22-    Mill, J. S. (1874). Essays on some unsettled questions of political economy. Longmans, Green, Reader, and Dyer.

23-    Nejati, M. (2012). Evaluation of the effects of foreign direct investment on the Iranian economy using a computable general equilibrium model. PhD thesis. Shiraz University (In Persian).

24-    Pirayeh, I. (2016). Feasibility study of creating economic convergence between Iran, China, India, Russia and Turkey. Master Thesis, University of Tehran (In Persian).

25-    Rahimi Boroujerdi, A. R. (2006). Economic convergence, preferential regional trade arrangements and common markets. organization of study and compilation of university humanities textbooks (samt) (In Persian).

26-    Raisi, Z. (2010). Feasibility study of establishing regional trade arrangements among the countries of Mena region. Master Thesis, Faculty of Economics, University of Tehran (In Persian).

27-    Salvatore, D. (2013). Globalization, growth, poverty, governance, and humanitarian assistance. In More with Less (pp. 9-33). Fordham University Press.

28-    Torrens, R. (1815). Letters on Commercial Policy (London, 1833). Thomas R. Malthus, The Grounds of an Opinion on the Policy of Restricting the Importation of Foreign Corn, 31.

29-    Tran, N., Nguyen, A., & Wilson, N. L. (2014). The differential effects of food safety regulations on animal products trade: The case of crustacean product trade. Agribusiness, 30(1), 31-45.

30-    Winters, L. A., McCulloch, N., & McKay, A. (2004). Trade liberalization and poverty: the evidence so far. Journal of economic literature, 42(1), 72-115.

31-    Viner, J. (1950). The Customs Union Issue. New York: Carnegie Endow. Int. Peace.