سنجش موقعیت مکانی بنگاه و بررسی تاثیر آن بر تصمیم صادراتی بنگاه‌های صنعتی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

2 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه تبریز

چکیده

موقعیت مکانی بنگاه می‌تواند تاثیر تعیین‌کننده‌ای در موفقیت صادراتی آن داشته باشد، چرا که با توجه به صرفه­های مکانی، قرار گرفتن یک بنگاه در منطقه‌ای که دارای مزیت صادراتی می‌باشد احتمال موفقیت صادراتی آن را افزایش خواهد داد. مطالعه حاضر مدلی برای تصمیم صادراتی بنگاه‌های صنعتی ایران با تأکید بر تاثیر موقعیت مکانی آنها ارائه می‌دهد. در این‌ مدل، تصمیم صادراتی بنگاه از موقعیت مکانی و دیگر ویژگی‌های سطح بنگاه تاثیر می‌پذیرد. برای این منظور با استفاده از اطلاعات سطح بنگاهی (کارگاه‌های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر ایران)، متغیر تمرکز جغرافیایی- صنعتی (به عنوان شاخص موقعیت مکانی) محاسبه شده است و تصمیم صادراتی بنگاه‌های مزبور بر روی متغیر تمرکز جغرافیایی- صنعتی و متغیرهای سطح بنگاه همچون بهره‌وری نیروی کار، اندازه بنگاه و شدت سرمایه انسانی برازش شده است. یافته‌های تجربی مطالعه حاکی از آن است که نه تنها متغیرهای سطح بنگاه بر صادرات بنگاه تاثیر مثبتی دارند، بلکه موقعیت مکانی بنگاه نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در صادرات آن دارد، بدین مفهوم که وجود بنگاه‌های صادراتی در یک منطقه و یک صنعت خاص، باعث کاهش هزینه ورود به بازارهای خارجی برای سایر بنگاه‌های موجود در آن منطقه و آن صنعت می‌شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Geographical Position of Firm and its Impact on the Export Decision of Iranian Industrial Firms

نویسندگان [English]

  • Mohsen Porebadollahan Covich 1
  • Mojtaba Hemmati 2
1 Associated Professor of Economics, University of Tabriz
2 M.A. of Management, University of Tabriz
چکیده [English]

Geographical position of firm could have a significant effect on the export success of the firm, because of the economies of agglomeration. This study provides a model for export decision of Iranian industrial firms with emphasis on geographical position of firms. In this model, export decision of a firm is affected not only by firm characteristics but also by the geographical position of firm. To that end, using the firm level data of Iranian industrial firms at 2007, first the geographic-industrial concentration is calculated as an indicator of geographical position, and then the export decision of these firms is regressed on geographic-industrial concentration besides firm characteristic variables like labor productivity, firm size and human capital intensity. Empirical results show that export decision of the firm is not only affected by the firm characteristic variables, but also the location of firm (i.e. geographical position of firm) has also a significant effect on firm's export decision. That is, that exporting firms in a region that are involved in the same industry, reduce costs for other firms to enter foreign markets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Export Decision
  • Geographical Position
  • Firm Characteristics
  • Probit Model
  • Iran
  1.  

    1-پورعبادالهان کویچ، محسن و پروانه امینی‌زاده (1389)، "تاثیر سرمایه انسانی بر صادرات کالاهای صنعتی کارگاه‌های متوسط و بزرگ در ایران"، فصلنامه اقتصاد، سال اول، شماره 3، صص162-143.

     

    2-پورعبادالهان کویچ، محسن، حسین اصغرپور، فیروز فلاحی و حسن عبدی (1388)، "نقش سرمایه انسانی در صادرات زیربخش­های صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی ایران"، مجله سیاست­گذاری اقتصادی، سال اول، شماره 2، صص 122-99.

     

    3-پورعبادالهان کویچ، محسن، حسین اصغرپور، فیروز فلاحی و حسن عبدی (1390)، "اثر انباشت سرمایه انسانی روی صادرات صنعتی استان‌های کشور"، مجله نامه اقتصادی مفید، سال هفدهم، شماره 87، صص130-111.

     

    4-پورعبادالهان کویچ، محسن، حسین اصغرپور، فیروز فلاحی و حسن عبدی (1391)، "اثر سرمایه انسانی بر صادرات کالاهای صنعتی در ایران"، مجله اقتصاد پولی، مالی (دانش و توسعه سابق) دوره جدید، سال نوزدهم، شماره 3، صص 216-189.

     

    5-پیراسته، حسین، و فرزاد کریمی (1383). ارزیابی و تحلیل تأثیرات متقابل بهره­وری نیروی انسانی، هزینه­های تولید و صادرات کالاهای صنعتی در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 65، 75-33.

     

    6-دین‌محمدی، مصطفی، سهراب دل‌انگیزان، و زین‌العابدین صادقی (1384). خوشه‌بندی فضایی صنایع با فناوری برتر و تأثیر آن بر توسعه فناوری. دومین همایش دو سالانه آموزش عالی و اشتغال ، خرداد ماه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

     

    7-رحمان سرشت، حسین، و ناصر صنوبر (1382). بررسی رابطه راهبردهای بازار- محصول و عملکرد صادرکنندگان ایرانی. مطالعات مدیریت، 39 و 40، 98-69.

     

    8-شاکری، عباس (1383). عوامل تعیین­کننده صادرات غیرنفتی ایران. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 21، 50-23.

     

    9-کازرونی، سیدعلی رضا، و مجید فشاری (1387). تاثیر شاخص‌های رقابتی قیمتی و غیر قیمتی بر صادرات زیربخشهای صنعتی ایران (1382-1377).  فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، دوره پنجم، 1، 46-27.

     

    10-محمدزاده، پرویز، و سکینه سجودی (1390).  بررسیعواملمؤثربرعملکردصادراتیشرکت‌های تولیدیایران. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، سال سوم، 6، 150-127.

     

    11-مرکز آمار ایران (1385-1379)، نتایج آمارگیری از کارگاه­های صنعتی ده  نفر کارکن و بیشتر، سایت مرکز آمار ایران.

     

     

     

     

     

     

    1. Aitken, B., Hanson, G. H., & Harrison, A. E. (1997). Spillovers, foreign investment, and export behavior. Journal of International economics, 43(1), 103-132.                    

    2. Alvarez, R. (2002). Determinants of firm export performance in less developed country. Estudies de Economia, 29: 53-78.

    3.  Alvarez, R. (2007). Explaining export success: firm characteristics and spillover effects. World Development, 35, 377-393.

    4. Barrios, S., Görg, H., & Strobl, E. (2003). Explaining Firms’ Export Behaviour: R&D, Spillovers and the Destination Market*. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 65(4), 475-496.

    5. Becchetti, L., and S. P. S., Rossi (2000). The positive effect of industrial district on the export performance of Italian firms. Review of Industrial Organization, 16 (1), 53-68.

    6. Carlsson, J., Nordegren, A., & Sjöholm, F. (2005). International experience and the performance of Scandinavian firms in China. International Business Review, 14(1), 21-40.

    7. Davidson, W. H. (1980). The location of foreign direct investment activity: Country characteristics and experience effects. Journal of international business studies, 11(2), 9-22.

    8. Erramilli, M. K. (1991). The experience factor in foreign market entry behavior of service firms. Journal of international business studies, 479-501.

    9. Glaeser, E. L., Kallal, H. D., Scheinkman, J. A., & Shleifer, A. (1991). Growth in cities (No. w3787). National Bureau of Economic Research.

    10. Helpman, E., & Krugman, P. R. (1985). Market structure and foreign trade: Increasing returns, imperfect competition, and the international economy. MIT press.

    11. Henderson, J. V., Kuncoro, A., & Turner, M. (1992). Industrial development in cities (No. w4178). National Bureau of Economic Research.

    12. Johansson, S. (2009). Market experiences and export decisions in heterogeneous firms. Centre of Excellence for Science and Innovation Studies (CESIS) working paper, (196).

    13. Lovely, M., Rosenthal, S., & Sharma, S. (2004). Information, Exporting and the Agglomeration of US Manufacturing Headquarters. Regional Science and Urban Economics, 35 (2), 167–191.

    14. Malmberg, A., Malmberg, B., & Lundequist, P. (2000). Agglomeration and firm performance: economies of scale, localization, and urbanization among Swedish export firms. Environment and Planning A, 32(2), 305-322.

    15. Marshall, A. (1920). Principles of economics. 8th ed. MacMillan, London

    16. Mittelstaedt, J. D., Harben, G. N., & Ward, W. A. (2003). How small is too small? Firm size as a barrier to exporting from the United States. Journal of Small Business Management, 41(1), 68-84.

    17. Porter, M. E. (2001). Clusters of innovation: Regional foundations of US competitiveness. Council on Competitiveness.

    18. Roberts, M. J., & Tybout, J. R. (1997). The decision to export in Colombia: an empirical model of entry with sunk costs. The American Economic Review, 545-564.