بررسی تاثیر اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی بر شاخصهای کلان اقتصادی با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی ابهر

2 استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی ابهر

3 دانشیار اقتصاد دانشگاه امام صادق

چکیده

در اقتصاد ایران نرخ سود بانکی (بهره) به صورت دستوری تعیین می‌شود و به دلیل نرخ‌های بالای تورم منجر به منفی شدن نرخ بهره حقیقی شده و سرکوب مالی روی می­دهد. در این تحقیق، به بررسی تاثیر افزایش نرخ سود تسهیلات بانکی بر شاخص­های کلان اقتصاد ایران در قالب یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی (DSGE) پرداخته شده است. جهت دست یافتن به هدف تحقیق، در قالب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE)، در بازه زمانی ۱۳۹۹-۱۳۶۸ در نرم­افزار متلب 2017 اقدام به برآورد مدل نمودیم که این الگو شامل بخش خانوار، کارآفرینان، تولیدکنندگان، دولت و سیاست پولی و همچنین جهت تطابق با واقعیت کشور بخش نفتی وارد مدل گردید. در این تحقیق بخاطر دستوری بودن نرخ سود بانکی نرخ تغییرات حجم سپرده‌ها بجای شوک مالیات از سود سپرده­ها به عنوان شوک به مدل وارد شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهند که شوک وارده از ناحیه مالیات بر سود سپرده باعث کاهش تورم، کاهش مصرف در کوتاه مدت، کاهش سرمایه­گذاری و افزایش تولید در بلند مدت شده است. بر اساس نتایج تحقیق اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی در ایران توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effects of Taxation on the Profit of Bank Deposits on Inflation and GDP of Iran's Economy in the Form of a Dynamic General Equilibrium Model (DSGE)

نویسندگان [English]

  • Hossein Yuosefi zadeh Fard 1
  • Farzaneh Khalili 2
  • Kamran Nadri 3
1 Phd student of Abhar Islamic Azad University
2 Assistant Professor of Abhar Islamic Azad University
3 Associate Professor of Economics at Imam Sadegh University
چکیده [English]

In Iran's economy, the bank interest rate (interest) is determined by order, and due to high inflation rates, the real interest rate becomes negative and financial repression occurs. In this research, the effect of increasing the interest rate of bank facilities on the macroeconomic indicators of Iran has been investigated in the form of a New Keynesian Stochastic Dynamic General Equilibrium (DSGE) model.
 In order to achieve the goal of the research, in the form of a Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) model, in the period of 1987-2020, we estimated the model in MATLAB 2017 software, which includes the household sector, entrepreneurs, producers, government and monetary policy. Also, in order to match the reality of the country, the oil sector was included in the model. In this research, due to the fact that the bank interest rate is mandatory, the rate of changes in the volume of deposits was entered into the model as a shock instead of the tax shock on deposit interest. The results of the research show that the shock from the deposit interest tax has caused a decrease in inflation, a decrease in consumption in the short term, a decrease in investment and an increase in production in the long term. Based on the results of the research, it is recommended to tax the interest of bank deposits in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • stochastic dynamic general equilibrium
  • bank deposit interest tax
  • bank interest rate
  • rate of changes in the volume of deposits

مراجع

  1. ابراهیمی، ایلناز و شاهمرادی، اصغر (1389). ارزیابی اثرات سیاست‌های پولی در اقتصاد ایران در قالب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی. رساله دکتری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
  2. ابونوری، عباسعلی، سجادی، سمیه السادات و محمدی، تیمور (1392). رابطه بین نرخ تورم و نرخ سود سپرده­های بانکی در سیستم بانکداری ایران. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1(3)، 52-23.
  3. اکبری آشتیانی، طاهره و حسن­زاده، علی (1390). تأثیر آزادسازی نرخ سود بر متغیرهای کلان اقتصادی. پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  4. بهرامی، جاوید و قریشی، نیره سادات (1390). تحلیل سیاست پولی در اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 5(1)، 22-1.
  5. تقی پور، انوشیروان (1393). تنظیم مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران جهت سیاست‌گذاری و پیش‌بینی سیکل‌های تجاری. موسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران.
  6. تقی­پور، انوشیروان و منظور، داود (1395). تحلیل آثار شوک‌های پولی و مخارج دولت مالی در ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. تحقیقات اقتصادی، 117، 1001-977.
  7. توکلیان، حسین (1394). سیاست‌گذاری پولی بهینه، مبتنی بر قاعده و صلاحدیدی در جهت رسیدن به اهداف تورمی برنامه‌های پنج ساله توسعه: یک رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی. پژوهش‌های پولی بانکی، 8(23)، 38-1.
  8. خداداد کاشی، فرهاد و جانی، سیاوش (1394). بررسی امکان برقراری مالیات بر سود سپرده‌های بانکی در ایران با تاکید بر کارایی تخصیصی. پژوهشنامه مالیات، 23(26)، 25-9.
  9. خداوردی­زاده، صابر و دشتبانی، یاور (1398). بررسی اثر شوک مالیات بر نرخ سود سپرده­های بانکی بر تولید ناخالص داخلی: رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی. پژوهشنامه مالیات، 43، 117-89.
  10. رجاء، محمدجعفر (1400). آثار اقتصادی وضع مالیات بر سود سپرده بانکی در بانکداری متعارف. اولین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و علوم اسلامی.
  11. رضایی­پور، محمد، نجارزاده، ابوالفضل و ذوالفقاری، مهدی (1391). بررسی رفتار سپرده‌گذاران بلندمدت نسبت به تغییرات نرخ بهره بانکی. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 20(63)، 169-155.
  12. صمصامی، حسین و خادم غوثی، محمد فرید (1389). اثر تسهیلات اعطایی و نرخ سود بانکی بر سرمایه‌گذاری در ایران. فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، 1(2)، 74-53.
  13. عرفانی، علیرضا، کردکوئی، حمیدرضا و شمسیان، اسماعیل (1395). تحلیل اقتصادی امکان مالیات بر سپرده‌های بانکی. دانش سرمایه‌گذاری، 5(19)، 268-255.
  14. متوسلی، محمود، ابراهیمی، ایلناز، شاه‌مرادی، اصغر، و کمیجانی، اکبر (1389). طراحی یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی برای اقتصاد ایران به عنوان یک کشور صادرکننده نفت. پژوهشنامه اقتصادی،10(4)، 116-87.
  15. معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران. (1396). واکاوی ابعاد اقتصادی اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی.
  16. معاونت پژوهشی برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل دفتر پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی (1395-1394). امکان سنجی برقراری مالیات بر سود سپرده‌های بانکی ایران.
  17. ولیان، حسین، عبدلی، محمدرضا و کابوسی، مهدی (1392). بررسی ارتباط نرخ بهره با نرخ ارز بر اساس تئوری اثر بین‌المللی فیشر در اقتصاد ایران. فصلنامه علوم اقتصادی، 7(22)، 114-91.

 

  1. Abu Nouri, A. A., Sajjadi, S. S., & Mohammadi, T. (2012). The relationship between the inflation rate and the interest rate of bank deposits in Iran's banking system. Financial and Economic Policy Quarterly, 1(3), 23-52 (in Persian).      
  2. Akbari Ashtiani, T., & Hassanzadeh, A. (2010). The effect of interest rate liberalization on macroeconomic variables. Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran (in Persian).      
  3. Ahmadian, A., & Shahchera, M. (2014). A Model of Asset and Liability Management and Monetary Shocks (DSGE Model). Journal of Money and Economy, 9(1), 57-91.‏
  4. Bahrami, J., & Qureshi, N. S. (2010). Analysis of monetary policy in Iran's economy using a stochastic dynamic general equilibrium model. Economic Modeling Quarterly, 5(1), 1-22 (in Persian).      
  5. Caminal, R. (2006). Taxation of banks: A theoretical framework.‏
  6. Dib, A. (2003). An estimated Canadian DSGE model with nominal and real rigidities. Canadian Journal of Economics/Revue canadienne d'économique, 36(4), 949-972.‏
  7. Ebrahimi, L., & Shahmoradi, A. (2010). Evaluating the effects of monetary policies in Iran's economy in the form of a New Keynesian stochastic dynamic general equilibrium model. PhD Thesis, Faculty of Economics, University of Tehran (in Persian).     
  8. Erfani, Alireza, Kordkoi, Hamidreza and Shamsian, Ismail (2015). Economic analysis of the possibility of taxing bank deposits. Investment Knowledge, 5(19), 255-268 (in Persian).      
  9. Feldstein, M. (1976). Personal taxation and portfolio composition: An econometric analysis. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 631-650.‏
  10. Hughes, G. A., & Heal, G. M. (Eds.). (1980). Public policy and the tax system. Taylor & Francis.‏
  11. Johannesen, N. (2014). Tax evasion and Swiss bank deposits. Journal of Public economics, 111, 46-62.‏
  12. Khodadad Kashi, F., & Jani, S. (2014). Investigating the possibility of establishing a tax on the interest of bank deposits in Iran with an emphasis on allocation efficiency. Research Journal of Taxation, 23(26), 9-25 (in Persian).      
  13. Khodavardizadeh, S., & Dashtbani, Y. (2018). Investigating the effect of tax shock on interest rate of bank deposits on gross domestic product: stochastic dynamic general equilibrium approach. Tax Research Journal, 43, 117-89 (in Persian).     
  14. Mossin, J. (1968). Taxation and risk-taking: an expected utility approach. Economica, 35(137), 74-82.‏
  15. Motavaseli, M., Ebrahimi, I., Shahmoradi, A., & Komijani, A. (2009). Designing a New Keynesian stochastic dynamic general equilibrium model for Iran's economy as an oil exporting country. Economic Research Journal, 10(4), 87-116 (in Persian).     
  16. Restrepo, F. (2019). The effects of taxing bank transactions on bank credit and industrial growth: Evidence from Latin America. Journal of International Money and Finance, 93, 335-355.‏
  17. Raja, M. Ja. (1400). The economic effects of imposing a tax on bank deposit interest in conventional banking. The first national conference on management, economy and Islamic sciences (in Persian).     
  18. Rezaipour, M., Najarzadeh, A., & Zulfiqari, M. (2011). Investigating the behavior of long-term depositors towards bank interest rate changes. Economic Research and Policy Quarterly, 20(63), 155-169 (in Persian).     
  19. Romanyuk, Y. (2010). Asset-liability management: An overview.‏
  20. Samsami, H., & Khadem, M. F. (2009). The effect of granted facilities and bank interest rate on investment in Iran. Economics and Modeling Quarterly, 1(2), 53-74 (in Persian).      
  21. Sandmo, A. (1985). The effects of taxation on savings and risk taking. In Handbook of public economics (Vol. 1, pp. 265-311). Elsevier.‏
  22. Song, F., & Thakor, A. V. (2007). Relationship banking, fragility, and the asset-liability matching problem. The Review of Financial Studies, 20(6), 2129-2177.‏
  23. Stiglitz, J. E. (1975). The effects of income, wealth, and capital gains taxation on risk-taking. Stochastic Optimization Models in Finance, 291-311.‏
  24. Taghipour, A. (2014). Setting up a stochastic dynamic general equilibrium model for Iran's economy for policy making and forecasting business cycles. Institute of Economic Development and Research, University of Tehran (in Persian).     
  25. Taghipour, A., & Manzoor, D. (2015). Analyzing the effects of monetary shocks and fiscal government spending in Iran using the stochastic dynamic general equilibrium model. Economic Research, 117, 1001-977 (in Persian).     
  26. Tavakolian, H. (2014). Optimal, rule-based and discretionary monetary policymaking to achieve the inflation targets of five-year development plans: a stochastic dynamic general equilibrium approach. Research in Banking and Finance, 8(23), 1-38 (in Persian).     
  27. Tovar, C. E. (2009). DSGE models and central banks. Economics, 3(1).‏
  28. Valian, H., Abdoli, M. R., & Kabousi, M. (2012). Investigating the relationship between interest rate and exchange rate based on Fisher's international effect theory in Iran's economy. Economic Sciences Quarterly, 7(22), 91-114 (in Persian).
  29. Zanetti, F., Gambetti, L., & Tsoukalas, J. (2017). The effect of news shocks and monetary policy

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار