تأخیر در قطعی شدن مالیات و پیچیدگی مالیاتی؛ شواهدی از مالیات بر شرکت‌ها در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تأخیر در قطعی شدن پرونده مالیاتی یک شرکت موجب می‌شود تا ارزش حقیقی درآمد‌های مالیاتی دولت کاهش یابد، هزینه وصول مالیات افزایش یابد و محیط کسب و کار برای شرکت‌ها بدتر شود. بنابراین در این مقاله، عوامل تأثیرگذار بر این تأخیر با استفاده از داده‌های ۴۵ شرکت از سه صنعت پتروشیمی، شیمیایی و مواد غذایی ایران و تحلیل پرونده مالیاتی آن‌ها طی سال‌های مالی ۱۳۸۵ تا 1395 به روش رگرسیون داده‌های ترکیبی بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد 62 درصد از پرونده‌ها در مراجعی خارج از سازمان مالیاتی قطعی شده و متوسط زمان قطعی شدن پرونده‌های مالیاتی شرکت‌ها بیش از 4 سال بوده است. نتایج نشان می‌دهد اندازه شرکت، پیچیدگی مالیاتی، تفاوت نرخ مالیات تشخیصی-ابرازی و تغییر در قوانین مالیاتی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر تأخیر در قطعی شدن مالیات در کل شرکت‌ها داشته اما نتایج در صنعت پتروشیمی، صنعت شیمیایی و صنعت مواد غذایی تا حدودی متفاوت بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Tax Delay and Tax Complexity; Evidence of Corporate Taxation in Iran

نویسندگان [English]

  • Ahmad Abedi 1
  • Ali Cheshomi 2
  • Seyed Saeed Malek Sadati 2
1 Ph.D. Candidate in Economics, Ferdowsi University of Mashhad
2 Assistant Professor of Economics, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

A delay in finalizing a company's tax file causes a decrease in the real value of the government's tax revenues, an increase in the cost of tax collection, and the destruction of the business environment for companies. Therefore, in this article, the factors influencing this delay were investigated by using the data of 45 companies from the three petrochemical, chemical and food industries of Iran and analyzing their tax files during the financial years of 2015 to 2015 using the combined data regression method. The results show that 62% of the cases were decided in authorities outside the tax organization and the average time for the companies' tax cases to be decided was more than 4 years. The results show that the size of the company, tax complexity, the difference in the diagnostic-expressive tax rate and the change in the tax laws have a positive and significant effect on the delay in the finalization of the tax in all companies, but the results are somewhat different in the petrochemical industry, chemical industry and food industry

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporate Tax
  • Tax Bargaining
  • Tax Compliance
  • Administrative Cost

مراجع

  1. آزادپور، سهیلا، التجائی، ابراهیم و باصری، بیژن (1397). اثر پیچیدگی مالیاتی روی رشد اقتصادی در گروهی از کشورهای توسعه یافته. پژوهشنامه مالیات، 26(40)، 43-63.
  2. امین خاکی، علیرضا (1390). برآورد فرار مالیاتی و عوامل تعیین‌کننده آن در اقتصاد ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
  3. پورزمانی، زهرا و شمسی جامخانه، ابوالقاسم (1388). بررسی دلایل اختلاف بین درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت های بازرگانی و درآمد مشمول مالیات تشخیصی توسط واحدهای مالیاتی (مطالعه موردی اداره کل امور مالیاتی غرب تهران). پژوهشنامه مالیات، ۱۷(۵)، 26-9.
  4. توحیدی، احمدرضا و قادری، سیدتاج الدین (1393). علل اطاله دادرسی در نظام مالیاتی ایران و راهبردهای کنترلی آن. هشتمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران، گروه مالیاتی، قم.
  5. زمانی، احمد و کلانتری، محسن (1378). اندازه‌گیری وقفه های قانونی مالیاتی و آثار منفی آن در ایران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 11، 87-67.
  6. شاکری، عباس و موسوی، میرحسین (1382). بررسی کارایی سیستم مالیاتی در اقتصاد ایران با توجه به کشش قیمتی و وقفه مالیاتی. پژوهش های اقتصادی ایران، 17، 57-78.
  7. عبدلی، محمدرضا، دهدار، فرهاد و بخشی، حسین (1392). تحقیقی پیرامون ارزیابی محتوای اطلاعاتی عوامل مؤثر بر سیاست‌های مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود.
  8. عبدلی، محمدرضا، بوجاری، محسن و شاه‌حسینی، محمد (1394). بررسی فاصله انتظارات بین مودیان و هیات‌های حل اختلاف مالیاتی در مورد عوامل موثر برعدم تمکین مالیاتی و موارد اختلافی و رتبه‌بندی آنها به کمک تحلیل سلسله مراتبی داده‌ها AHP. همایش نهم سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران
  9. عزیزی، علی، مهر، ویسی، امیر و کسبی، فتانه (1396). بررسی عناصر اقتصادی و غیراقتصادی موثر بر تکمین مالیاتی مودیان. دومین کنفرانس سالانه اقتصاد، مدیریت و حسابداری، اهواز - دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشگاه شهید چمران - سازمان صنعت، معدن و تجارت خوزستان.
  10. عنایتی، جعفر (1394). شناسایی عوامل موثر بر ایجاد تفاوت درآمد مشمول مالیات ابرازی و تشخیصی اشخاص حقوقی. همایش نهم سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران، گروه مالیاتی، استان کردستان.
  11. مسیحی، محمد و محمدنژاد عالی زمینی، ابوالقاسم (1394). بررسی عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی ازدیدگاه مودیان و کارشناسان مالیاتی اداره کل مالیات بر ارزش افزوده شهر تهران. مدیریت فرهنگی، 1(27), 29-45.
  12. نبوی چاشمی، سیدعلی و برزگرنهمتن، ناصر (1397). بررسی و سنجش عوامل موثر بر ایجاد وقفه های مالیاتی در نظام مالیاتی ایران (مطالعه موردی اداره کل امور مالیاتی استان مازندران). پژوهشنامه مالیات، 26(39)، 47-69.
  13. نظری، شهناز (1394). برآورد وقفه وصول مالیات اشخاص حقوقی و کشش قیمتی مالیات‌های مستقیم. همایش نهم سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران. 117-147 .

 

  1. Abdoli, M. R., Boojari, M., & Shahhosseini, M. (2014). Investigating the Expectations Gap Between Taxpayers and Tax Dispute Resolution Boards Regarding Factors Affecting Tax Noncompliance and Disputable Issues, and Their Ranking Using Analytic Hierarchy Process (AHP) Analysis. The 9th Conference on Financial and Tax Policies in Iran (in Persian).
  2. Abdoli, M. R., Dehdar, F., & Bakhshi, H. (2012). A Study on Evaluating the Informational Content of Factors Affecting Tax Policies of Companies Listed on the Tehran Stock Exchange. Master's Thesis at Islamic Azad University, Shahroud Branch, Faculty of Humanities (in Persian).
  3. Atwood, T. J., Drake, M. S., & Myers, L. A. (2010). Book-tax conformity, earnings persistence and the association between earnings and future cash flows. Journal of Accounting and Economics, 50(1), 111-125.‏
  4. Atwood, T. J., Drake, M. S., & Myers, L. A. (2010). Book-tax conformity, earnings persistence and the association between earnings and future cash flows. Journal of Accounting and Economics, 50(1), 111-125.‏
  5. Azadpour, S., Al-Tjaei, E., & Baseri, B. (2017). The effect of tax complexity on economic growth in a group of developed countries. Tax research paper, 26(40), 43-63 (in Persian).
  6. Azizi, A., V, A., & Kasbi, F. (2016). Investigating the economic and non-economic elements affecting taxpayers' tax assessment. The second annual conference on economics, management and accounting, Ahvaz - Shahid Chamran University, Ahvaz, Shahid Chamran University - Khuzestan Industry, Mining and Trade Organization (in Persian).
  7. Boynton, C. E., Dobbins, P. S., & Plesko, G. A. (1992). Earnings management and the corporate alternative minimum tax. Journal of Accounting Research, 30, 131-153.‏
  8. Brink, W. D., & Porcano, T. M. (2016). The impact of culture and economic structure on tax morale and tax evasion: A country-level analysis using SEM. In Advances in taxation (Vol. 23, pp. 87-123). Emerald Group Publishing Limited.‏
  9. Brown, R. E., & Mazur, M. J. (2003). IRS's comprehensive approach to compliance measurement. National tax journal, 56(3), 689-700.‏
  10. Bushman, R. M., & Piotroski, J. D. (2006). Financial reporting incentives for conservative accounting: The influence of legal and political institutions. Journal of accounting and economics, 42(1-2), 107-148.‏
  11. Nabavi Chashmi, S. A., & Barzegarnehamtan, N. (2018). Investigating and Assessing the Factors Influencing the Creation of Tax Gaps in the Iranian Tax System (A Case Study of the General Directorate of Tax Affairs in Mazandaran Province). Tax Research Journal, 26(39),47-69 (in Persian).
  12. Choudhry, M. N. N. (1990). Fiscal revenue and inflationary finance. International Monetary Fund.‏
  13. Cardoso, E. (1998). Virtual deficits and the Patinkin effect. Staff papers, 45(4), 619-646.‏
  14. Kondo, N. (2017). Islamic law and society in Iran: A social history of qajar Tehran. Taylor & Francis.‏
  15. Gebauer, A., Nam, C. W., & Parsche, R. (2007). Can reform models of value added taxation stop the VAT evasion and revenue shortfalls in the EU?. Journal of Economic Policy Reform, 10(1), 1-13.‏
  16. Amin Khaki, A. (2010). Estimation of tax evasion and its determinants in Iran's economy. thesis of Mazandaran University (in Persian).
  17. Gobena, L. B., & Van Dijke, M. (2017). Fear and caring: Procedural justice, trust, and collective identification as antecedents of voluntary tax compliance. Journal of Economic Psychology, 62, 1-16.‏
  18. Guedhami, O., Pittman, J. A., & Saffar, W. (2014). Auditor choice in politically connected firms. Journal of accounting research, 52(1), 107-162.‏
  19. Kirchler, E., Hoelzl, E., & Wahl, I. (2008). Enforced versus voluntary tax compliance: The “slippery slope” framework. Journal of Economic psychology, 29(2), 210-225.‏
  20. Laffer, A. B., Winegarden, W. H., & Childs, J. (2011). The economic burden caused by tax code complexity. The Laffer Center for Supply-Side Economics, 1-24.‏
  21. Masihi, M., & Mohammad Nejad Aali Zami, A. (2014). Investigating the factors affecting the tax culture from the point of view of taxpayers and tax experts of the General Directorate of Value Added Tax in Tehran. Cultural Management, 1 (27), 29-45 (in Persian).
  22. Nazari, Sh. (2014). Estimation of tax collection gap of legal entities and price elasticity of direct taxes. The 9th conference of financial and tax policies of Iran. 33 (81), 117-147 (in Persian).
  23. Pourzamani, Z., & Shamsi Jamkhaneh, A. Q. (2008). Investigating the Reasons for the Discrepancy Between Declarative Taxable Income of Commercial Companies and the Taxable Income Recognized by Tax Units (A Case Study of the General Directorate of Tax Affairs in Western Tehran). Tax Research Journal, 17(5), 9-26 (in Persian).
  24. Saad, N. (2014). Tax knowledge, tax complexity and tax compliance: Taxpayers’ view. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109, 1069-1075.‏
  25. Salamon, L. M., & Siegfried, J. J. (1977). Economic power and political influence: The impact of industry structure on public policy. American Political Science Review, 71(3), 1026-1043.‏
  26. Shakery, A., & Moosavi, Mirhossein. (2002). Assessing the Efficiency of the Tax System in the Iranian Economy Considering Price Elasticity and Tax Collection Gap. Iranian Economic Research,17, 57-78 (in Persian).
  27. Tanzi, V. (1978). Inflation, Real Tax Revenue, and the Case for Inflationary Finance: Theory with an Application to Argentina (Inflation, recettes fiscales réelles et avantages du financement inflationniste: théorie et application au cas de l'Argentine)(Inflación, ingreso tributario real y financiamiento inflacionario: Teoría y aplicación al caso de Argentina). Staff Papers-International Monetary Fund, 417-451.‏
  28. Tehrani, R., Salehi, M., Valipour, H., & Lashky, M. J. (2011). The survey of the political costs and firm size: case from Iran. Operations Management: A Modern Approach, 57.‏
  29. Tohidi, A. R., & Ghaderi, S. T. D. (2014). Causes of Prolonged Litigation in the Iranian Tax System and Its Control Strategies. The 8th Conference on Financial and Tax Policies in Iran, Tax Group, Qom (in Persian).
  30. Wu, L., Wang, Y., Luo, W., & Gillis, P. (2012). State ownership, tax status and size effect of effective tax rate in China. Accounting and Business Research, 42(2), 97-114.‏
  31. Zamani, A, & Kalantari, M. (1998). Measurement of Legal Taxation Gaps and Their Negative Effects in Iran. Economic Research and Policies, 11, 67-87 (in Persian).
  32. Zimmerman, J. L. (1983). Taxes and firm size. Journal of accounting and economics, 5, 119-149

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار