شناسایی زنجیره های تولید در محیط داخلی ایران و بررسی عملکرد تجارت خارجی اقتصاد ایران در آن زنجیره ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

4 علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

عملکرد نامتقارن در تجارت، ناشی از عملکرد نامناسب تولید و مصرف فعالیت­های اقتصادی است. از آنجایی که سرمایه، دانش، مدیریت و سایر منابع می­تواند در ایران با محدودیت مواجه باشد، از این­رو تئوری رشد نامتوازن توصیه به سرمایه­گذاری در فعالیت­های منتخب می­نماید و تئوری­های نئوساختارگرایان جایگاه مناسب تجارت را مشخص می­کنند. بنابراین برای ایجاد تقارن در تولید و تجارت، این مطالعه با تکیه بر مبانی نظری مرتبط ابتدا زنجیره­های تولیدی (محیط درونی اقتصاد ایران) را شناسایی کرده و سپس عملکرد تجارت خارجی اقتصاد ایران در این زنجیره­ها (محیط بیرونی) را بررسی می­کند. به این منظور از آخرین جدول داده – ستانده بانک مرکزی (1395) استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که اقتصاد ایران در محیط داخلی بیشتر در بالادست زنجیره­های تولید فعالیت می­کند. ازاین‌رو در محیط خارجی نیز صادرکننده محصولات خام و نیمه­خام است و سهم تخصص­گرایی عمودی در اقتصاد ایران ناچیز بوده و عمدتاً واردات محصولات در فعالیت­های پایین‌دست را شامل می­شود. برای ایجاد تقارن در تجارت، باید با جایگزینی واردات ثانویه و توسعه صادرات ثانویه در فعالیت­های پایین­دست داخلی که ارزش­افزوده بیشتر و در سطح بین­المللی متقاضیان بیشتری دارد، سرمایه­گذاری کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identifying Production Chains in Iran's Domestic Environment and Examining the Foreign Trade Performance of Iran's Economy on them

نویسندگان [English]

  • Minoo Khanzadeh 1
  • Parviz Davoodi 2
  • Hossein Samsami 3
  • Fazel Moridi Farimani 4
1 Department of Economics, Faculty of Economics and Political Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
2 Department of Economic Sciences, Faculty of Economics and Political Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Faculty of Economics, Shahid Beheshti University
4 Economic Sciences, Faculty of Economics and Political Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Trade imbalances are often a result of discrepancies in the production and consumption of economic activities. Given the limited availability of capital, knowledge, and resources in Iran, the theory of unbalanced growth suggests that investing in selected activities can help address these imbalances. Additionally, neo-structuralists argue for determining the appropriate level of trade. This study first identified production chains within Iran's domestic environment to achieve symmetric production and trade. Then, the latest input-output table (published by the Central Bank of Iran (2016)) examined the country's foreign trade performance within these chains. The findings reveal that Iran's domestic economy primarily operates upstream of production chains. Because the main exports of Iran are raw and semi-raw products. The contribution of vertical specialization in Iran's trade is insignificant and primarily includes downstream activities. Thus, to achieve symmetric trade, investing in downstream activities within domestic production chains is necessary, as these activities offer higher value-added and have greater demand in international trade. This can be achieved through the second stage of import substitution and export promotion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Production Chains
  • Average Propagation Length
  • Domestic Value – Added in Gross Export
  • Vertical Specialization
  • Input – Output Tables Analysis

مراجع

  1. التجایی، ابراهیم و پورباقر، زهرا (۱۳۹۳). بررسی جهت­گیری سیاست­های بازرگانی خارجی در ایران. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، ۲(۷)، ۱۰۹-۱۳۴.
  2. بانویی، علی­اصغر و فهیمی، بهاره (1400). به‌کارگیری متوسط فاصله انتشار در شناسایی زنجیره‌های تولید و نسبت آن با ارزش‌افزوده داخلی در صادرات ناخالص و تخصص‌گرایی عمودی؛ مطالعه موردی اقتصاد ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 56(134)، 25-57.
  3. بانویی، علی­اصغر (1391). ارزیابی شقوق مختلف نحوه منظور کردن واردات و روش‌های تفکیک آن با تاکید بر جدول متقارن سال 1380. مجله سیاستگذاری اقتصادی، 4(8)، 31 –
  4. بزرگی، وحید (1395). مشارکت در زنجیره­های جهانی ارزش: راهبرد تازه توسعه. نشریه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، 305، 138–
  5. پاشازانوس، پگاه، بانویی، علی­اصغر و بهرامی، جاوید (1392). تحلیل‌های سیاستی نقش واردات در سنجش اهمیت بخش‌های اقتصاد ایران. پژوهش‌نامه بازرگانی، 17(67)، 81-100.
  6. جهانگرد، اسفندیار و آزادیخواه جهرمی، افروز (1392). شناسایی زنجیره‌های تولیدی در ایران با استفاده از شاخص میانگین طول انتشار (APL). پژوهش‌نامه اقتصادی، 13(51)، 81-111.
  7. جهانگرد، اسفندیار، فریدزاد، علی، کاکایی، جمال، ساجدیان­فرد، نجمه و شکری، الهه (1401). درج جدول داده - ستانده ایران در جدول داده - ستانده بین‌کشوری. نشریه مدل‌سازی اقتصادسنجی،7(4)، 65 –
  8. کاظمی، مهین­دخت، سلیمی‌فر، مصطفی و سبزه محمدیه، سعید (۱۳۹۱). مقایسه اثر سیاست‌های درون­زای و برون‌گرای تجاری بر رشد اقتصادی. مجله اقتصاد و توسعه منطقه­ای، 18(2)، 72-50.
  9. مؤمنی، فرشاد (۱۳۹۵). بنیه تولید ملی؛ بررسی انتقادی برنامه‌های توسعه و عملکرد اقتصادی. فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 5 (۱)، ۱۴۷-۱۶۹.
  10. میرجلیلی، سید حسین (۱۳۹۷). حمایت از تولید ملی در تجربه اقتصادهای امریکای لاتین: نقد سیاست‌های نئولیبرال و تحلیل سیاست‌های نئوساختاری. پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم‌انسانی، ۱۸(۶۱)، ۱-۲۲.
  11. میرزایی، حجت‌الله (۱۳۷۸). بررسی تحلیلی نقش راهبرد جایگزینی واردات در رشد تولید صنعتی ایران (با استفاده از فن داده – ستانده). فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، ۴(۳۷)، ۵۷-۸۴.
  12. نورعلی، حسن و احمدی، سید عباس (1401). واکاوی نقش ژئوپلیتیکی ایران در کریدور های بین المللی و ارائه مدل «ایران، هارتلند کریدوری جهان». فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 54(121)، 1161-1187.

 

  1. Alacevich, M. (2021). Paul Rosenstein-Rodan and the birth of development economics. History of Political Economy, 53(5), 857-892.‏
  2. Banouei, A. A. (2012). Evaluation of the different treatments and methods of separating imports with emphasis on 1381 IOT of Iran. The Journal of Economic Policy, 4(8), 31-74 (In Persian).
  3. Banouei, A. A., & Fahimi, B. (2021). Application of Average Propagation Length in Identifying Production Chains and its Relation to Value-added in Gross Exports and Vertical Specialization: Case Study of Iran. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 56(1), 25-58 (In Persian).
  4. Balassa, B. (1982). Structural adjustment policies in developing economies. World Development, 10(1), 23-38.‏
  5. Baldwin, R., & Robert-Nicoud, F. (2014). Trade-in-goods and trade-in-tasks: An integrating framework. Journal of international Economics, 92(1), 51-62.‏
  6. Bielschowsky, R. (2008). Sixty years of ECLAC: structuralism and neo-structuralism. Cepal Review.‏
  7. Bielschowsky, R. (2016). Structuralist reflections on current Latin American development. In A Moment of Equality for Latin America? (pp. 129-144). Routledge.‏
  8. Bosma, N. S., Romero Luna, I., & Dietzenbacher, E. (2005). Using average propagation lengths to identify production chains in the Andalusian economy. Estudios de Economía Aplicada, 23 (2), 405-422.‏
  9. Bozorgi, V. (2016). Participation in Global Value Chains: New Development Strategy. The Journal of Political & Economic Ettelaat, 305, 138-155 (In Persian).
  10. Chen, Q. (2014, July). The average propagation length: An extended analysis. In 22nd International Input-Output Conference, Lisbon.‏
  11. Dietzenbacher, E., & Romero, I. (2007). Production chains in an interregional framework: Identification by means of average propagation lengths. International regional science review, 30(4), 362-383.‏
  12. Eltejaie, E. (2014). A survey on the direction of Iran’s foreign trade policy. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 2(7), 109-134 (In Persian).
  13. Fu, Q. The Impact of Global Value Chain Embedding on Upgrading of China's Manufacturing Industry. Frontiers in Energy Research, 11, 1256317.
  14. Hamlin, C. E. (2009). Latin American neostructuralism: the evolution of a paradigmatic synthesis.‏
  15. Jahangard, E., & Azadikhah, A. (2013). Using Average Propagation Lengths (APL) Index to Identify Production Chains in Iran. The Journal of Economic Research, 13(51), 81-111 (In Persian).
  16. Jahangard, E., Faridzad, A., Kakaie, J., Sajedianfard, N., & Shokri, E. (2023). Inserting Iran's input-output table in the inter-country input-output (ICIO) table. Journal of Econometric Modelling,7(4), 65-92 (In Persian).
  17. Jiang, X., Caraballo‐Cueto, J., & Nguyen, C. (2020). Balanced versus unbalanced growth: Revisiting the forgotten debate with new empirics. Review of Development Economics, 24(4), 1430-1446.‏
  18. Kazemi, M., & Sabze, S. (2011). Comparative Evaluation of Impact of Out-ward Oriented and In-ward Oriented Trade Policy on Economic Growth Rate. Journal of Economics and Regional Development, 18(2) (In Persian).
  19. Mirjalili, S. H. (2018). Supporting National Product Based on the Experience of Latin American Economies: Neo-Liberal and Neo-structural Policies. Critical Studies in Texts & Programs of Human Sciences, 18(9), 273-292 (In Persian).
  20. Mirzaee, H. A. (1999). Analytical study of the role of import substitution strategy in the growth of Iran's industrial production (using the data-output technique). Journal of Planning and Budgeting Quarterly, 4(37), 57-84 (In Persian).
  21. Miyamoto, W., & Nguyen, T. L. (2023). Changing Global Input-Output Linkages and Demand Spillover.‏
  22. Mohajeri, P., & Banouei, A. A. (2021). Estimating Domestic Value-Added in Gross Exports and Its Relation to Vertical Specialization: The Case of Iran. Iranian Journal of Economic Studies, 10(1), 7-29.‏
  23. Momeni, F. (2016). Power of National Production: A Critical Study of Developmental Programs and Economic performance. Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 5(1), 147-169 (In Persian).
  24. Noorali, H., & Ahmadi, A. (2022). Analysis of Iran's Geopolitical Role in International Corridors. Human Geography Research, 54(3), 1161-1187 (In Persian).
  25. Oosterhaven, J., & Bouwmeester, M. C. (2013). The average propagation length: conflicting macro, intra-industry, and interindustry conclusions. International Regional Science Review, 36(4), 481-491.‏
  26. Pashazanus, P., & Banouei, A. A., & Bahrami, J. (2013). Political analyzes of the role of imports in measuring the importance of Iran's economic sectors. Iranian Journal of Trade Studies (IJTS) Quarterly, 17(67), 81-100 (In Persian).
  27. Stiglitz, J. E., Lin, J. Y., & Patel, E. (Eds.). (2013). The industrial policy revolution I: The role of government beyond ideology (pp. 1-15). New York: Palgrave Macmillan.‏
  28. Tahsin, E. (2011). Development Economics in the ALBA. International journal of cuban studies, 198-220.‏
  29. Yang, Z., Guan, G., Fang, H., & Xue, X. (2022). Average propagation length analysis for the change trend of China’s construction industry chain. Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 21(3), 1078-1092.‏

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار