به‌کارگیری تحلیل بازی شبکه در بررسی تشکیل ائتلاف بین ایران و روسیه و اثر آن بر قدرت چانه‌زنی ایران در ورود به بازار گاز طبیعی اروپا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد؛ دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری؛دانشگاه سمنان؛ سمنان، ایران

2 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

3 استاد اقتصاد دانشگاه سمنان

چکیده

بر اساس آمارهای منتشرشده توسط بی‌‏پی، ایران دارای بیشترین منابع گاز طبیعی در دنیا است. در اختیار داشتن این منابع موجب می‌شود که ایران توانایی بالقوه برای حضور مؤثر در بازارهای بین‌المللی گاز طبیعی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین بازارهایی که می‌تواند مقصد صادرات گاز طبیعی ایران از طریق خط لوله باشد، بازار گاز طبیعی اروپا است. بازار اروپا به دلیل حضور کشورهای صنعتی و کمبود منابع گاز طبیعی، بزرگ‌ترین بازار گاز طبیعی بشمار می‌آید. برای حضور در این بازار دو موضوع بایستی موردتوجه قرار گیرد، اولاً صادرات گاز طبیعی ایران به این بازار با استفاده از خط لوله تنها از مسیر ترکیه امکان‌پذیر است و ثانیاً روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی به اروپا دارای قدرت بالای چانه‌زنی در این بازار است؛ بنابراین برنامه‌ریزی برای حضور در بازار اروپا بایستی با در نظر گرفتن نحوه تعامل با این دو کشور انجام شود. در این مقاله با استفاده از ادبیات بازی شبکه، اثر تشکیل ائتلاف بین ایران و روسیه، بر قدرت چانه‌زنی ایران در ورود به بازار اروپا موردبررسی قرارگرفته است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در این مقاله، به دلیل اهمیت خطوط لوله در مبادلات گاز طبیعی، ترکیه قدرت چانه‌زنی بالایی در موضوع انتقال گاز ایران به اروپا دارد و ائتلاف بین ایران و روسیه اثری بر قدرت چانه‌زنی ایران در ورود به بازار گاز طبیعی اروپا ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Establishing a Coalition between Iran and Russia and Its Effect on Iran’s Bargaining Power in Europe’s Natural Gas Market: A Network Game Approach

نویسندگان [English]

  • Alireza Fayazi 1
  • ْGhahraman Abdoli 2
  • Esmaiel Abounoori 3
1 Economics Department, Faculty of Economics and management, Semnan University, Semnan, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Economics, University of Tehran
3 Professor of Economics, Semnan University
چکیده [English]

According to the BP statistics, The Middle East with almost 40 percent of natural gas reserves is the richest region all over the world and Iran with more than 18 percent is the richest country. It means that Iran can become a great supplier in international natural gas markets. Transferring natural gas through the pipeline or transporting it in the liquefied form are the main options for natural gas trades in international markets. The geographical location of Iran in the Middle East makes it possible for Iran to export natural gas to Europe through the pipeline. In this trade two main issues should be considered. The pipeline should pass through Turkey and Russia as the main supplier has great bargaining power in the market. Trades in the natural gas market are restricted by the pipeline structure. So these markets can be considered a network and pipelines as the links of the network. Jackson (2005) introduced the link-based flexible networks method that can be used for the analysis of cooperative network games. In this paper, the effect of a coalition between Russia and Iran on the relative bargaining power of Iran, Russia, and Turkey have been studied. According to the results, Turkey, as the only available path to Europe, has considerable bargaining power and the coalition between Iran and Russia will have no effect on it. As Iran has no other choice to export natural gas to Europe through the pipeline, the coalition will have no effect on Iran’s bargaining power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural gas
  • Iran
  • Russia
  • Turkey
  • Europe
  • Network game
  1. تکلیف، عاطفه (1391). امکان‏پذیری همکاری یا رقابت بین اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز در صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله. اقتصاد محیط‏زیست و انرژی، 2(5)، 49-79.
  2. تکلیف، عاطفه (1392). ساختار مجمع کشورهای صادرکننده گاز: عدم تجانس اعضا و معیارهای رتبه‏بندی آن‏ها در اثرگذاری بر بازار گاز.  فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، 2(8)، 45-67.
  3. جعفرزاده، امیر، شاکری، عباس، مؤمنی، فرشاد، و عبدلی، قهرمان (1393). تحلیل همکاری میان ایران و ترکمنستان در صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله نوباکو: چارچوب نظریه بازی همکارانه. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 3(12)، 117-144.
  4. شهریار، بهنام (1388). تحلیل حساسیت بازار گاز طبیعی اروپای غربی با رویکرد نظریه بازی. مطالعات اقتصاد انرژی، 6(22)، 167-186.
  5. شهریار، بهنام، صیاد زاده، علی، و خسروی، عبدالحمید (1387). بررسی مدل‌های چانه‌زنی در صادرات گاز طبیعی ایران به اروپای غربی با رویکرد مدل VECM. پژوهش‌های اقتصادی، 8(2)، 133-147.
  6. عبدلی، قهرمان (1391). نظریه بازی‏ها و کاربردهای آن (بازی‏های اطلاعات ناقص، تکاملی و همکارانه). تهران: سمت.
  7. عبدلی، قهرمان (1390). نظریه بازی‏ها و کاربردهای آن (بازی‏های ایستا و پویا با اطلاعات کامل). تهران: جهاد دانشگاهی.
  8. گلستانی، شهرام، هاتفی مجومرد، مجید، و جلالی، ام‏البنین (1392). مدل‏های رهبری قیمت و تبانی در کارتل گازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک.  اقتصاد محیط‏زیست و انرژی، 2(6)، 151-182.
  9. منظور، داوود، و یوسفی، حسن (1393). ترانزیت گاز ایران به اروپا: رویکرد نظریه بازی. مطالعات اقتصاد انرژی، 10(43)، 21-45.
  10. مهدوی عادلی، محمدحسین، فلاحی، محمدعلی، عبدلی، قهرمان، و دهنوی، جلال (1391). تدوین بازی همکارانه بین کشورهای عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز در زمینه صادرات گاز از طریق خط لوله. مطالعات اقتصاد انرژی، 9(35)، 1-21.

 

  1. Abdoli, G. (2011). Game theory and its application . Tehran: Jahat.(In Persian).
  2. Abdoli, G. (2013). Game theory and its application. Tehran: Samt (In Persian).
  3. ACER. (2015). Gas infrastucture unit investment costs. Agency for Cooperation of Energy Regulators.
  4. British Petroleum Company. (2017). BP statistical review of world energy. London: BP P.L.C.
  5. Chaczykowski, M., Osiadacz, A., & Uilhoorn, F. (2011). Exergy-based analysis of gas transmission system with application to Yamal-Europe pipeline. Applied Enegy, 88(6), 2219-2230.
  6. Cobanli, O. (2014). Central Asian gas in Eurasian power game. Energy Policy, 68, 348-370.
  7. Gabriel, S., Rosendahl, K., Egging, R., Avetisyan, H., & Siddiqui, S. (2012). Cartelization in gas markets: Studying the potential for a “Gas OPEC”. Energy Economics, 34(1), 137–152.
  8. Golestani, S., Hatefi majomard, M., & Jalali, O. (2014). Price leadership and collusion models in gas cartel with use of genetic algorithm. JIEE, 2(6), 151-182 (In Persian).
  9. Holz, F., Brauers, H., Richter, P., & Roobeek, T. (2016). Shaking Dutch grounds won’t shatter the European gas market. Energy Economics, 64, 520-529.
  10. Holz, F., von Hirschhausen, C., & Kemfert, C. (2008). A strategic model of European gas supply (GASMOD). Energy Economics, 30(3), 766-788.
  11. Hubert, F., & Orlova, E. (2018). Network access and market power. Energy Economics, 76, 170-185.
  12. Jackson, M. O. (2005). Allocation rules for network games. Games and Economic Behavior, 51, 128–154.
  13. Jafarzadeh, A., Shakeri, A., Momeni, F., & Abdoli, G. (2014). Exploring cooperation between Iran and Turkmenistan for natural gas exporting via Nabucco pipeline: A co-operative game theory framework. JIEE, 3(12), 144-177 (In Persian).
  14. Jansen, T., van Lier, A., van Witteloostuijn, A., & von Ochsse´e, T. (2012). A modified Cournot model of the natural gas market in the European Union: Mixed-motives delegation in a politicized environment. Energy Policy, 41, 280-285.
  15. Mahdavi Adeli, M., Falahi, M., Abdoli, G., & Dehnavi, J. (2013). Presenting a cooperative game between the members of exporting countries forum for export of gas through pipeline: A game theory analysis. Quarterly Energy Economics Review, 9(35), 1-22 (In Persian).
  16. Nagayama, D., & Horita, M. (2014). A network game analysis of strategic interactions in the international trade of Russian natural gas through Ukraine and Belarus. Energy Economics, 43, 89–101.
  17. Shahreaar, B., Sayyadzadeh, A., & Khosravi, A. (2008). Bargaining models of the Iranian natural gas exports to western Europe: A VECM approach. ECOR, 8(2), 119-132 (In Persian).
  18. Shariar, B. (2009). Sensitivity analysis of west European natural gas market: A game theory approach. Quarterly Energy Economics Review, 6(22), 167-186 (In Persian).
  19. Taklif, A. (2012). The feasibility of competition or cooperation amongst GECF member countries in exporting natural gas via pipeline. jiee, 2(5), 49-79 (In Persian).
  20. Taklif, A. (2014). The structural of gas exporting countries forum: heterogeneity of member countries and criteria for ranking them regarding their impacts on gas market. jiee, 2(8), 45-67 (In Persian).
  21. Yousefi, H., & Manzoor, D. (2015). Iran’s gas transit to Europe: A game theoretic approch. QEER, 10(43), 21-45 (In Persian).