بررسی بهینگی رفتار سیاست‌گذار در تعیین نرخ سود بانکی در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه سمنان

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه سمنان

چکیده

در نظریه‌های پولی، نرخ بهره (سود بانکی) حلقه ارتباطی بین شرایط مالی و نرخ انباشت سرمایه فیزیکی می‌‌باشد. در ایران این نرخ بصورت دستوری تعیین می‌شود. هدف از این مقاله بررسی بهینگی رفتار سیاست‌گذار درتعیین نرخ سود بانکی از طریق تبیین یک مدل بهینه‌سازی خطی چند هدفه می‌باشد. به همین منظور ابتدا اجزاء مدل شامل توابع هدف (درآمد و حجم پول) و محدودیت‌ها(مصرف خصوصی ،مخارج دولت و تورم) با روش ARDL و با استفاده از داده‌های 1396-1358، برآوردگشته است، سپس مدل بهینه سازی برای سال‌های 1396-1387 با استفاده از تکنیک پارامتری حل شده است. مقایسه مقادیر حاصل از حل مدل با مقادیر واقعی ناشی از سیاست‌گذاری‌ها نشان می-دهد، 1- نرخ سود بانکی تعیین شده توسط سیاست‌گذار در طی دوره مورد نظر بهینه نبوده و در دستیابی به حد اکثر اهداف سیاستی در چارچوب ظرفیت های اقتصاد ناتوان بوده است.2- در یک ساختار بهینه، بین نرخ سود بانکی حقیقی بزرگتر از صفر و درآمد، رابطه مثبت وجود دارد، اما این رابطه دارای یک مقدار حدی است، بنابراین نظریه مک‌کینون و شاو مبنی بر تاثیر سود بانکی بزرگتر از صفر بر رشد اقتصادی در ساختار بهینه اقتصاد ، تایید می‌گردد.3- در شرایط بهینه، اجرای سیاست پولی انقباضی با هدف کاهش تورم دارای یک حد پایین آستانه‌ای است، که درصورت کاهش حجم پول به پایین‌تر از این سطح، نتیجه معکوس به‌دنبال خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Optimal Behavior of Policymakers in Determining Bank Interest Rates in the Iranian Economy

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Hosein Ahmadi 1
  • Ali Reza Erfani 2
1 M.A. student of Economic in Semnan University
2 Associate Professor of Economic department in Semnan University
چکیده [English]

In monetary theories, the interest rate is the link between financial conditions and the rate of physical capital accumulation. In Iran, this rate is determined normatively. The question is - has this method of determining interest rates worked properly or not? The purpose is to investigate the optimality of policymaker behavior in determining bank interest rates by explaining a multi-objective linear optimization model. For this purpose, first the components of the model including target functions (income and money supply) and constraints (private consumption, government spending and inflation) are estimated by ARDL model, based on data from 1358-1397.  Then the optimization model for all years of the period 1396-1387 has been solved using parametric technique. Comparing the values ​​obtained from solving the model with the real values ​​resulting from the policies shows: 1- The bank interest rate set by the policy maker during the period is not optimal and in achieving the maximum policy goals within the capacity 2. In an optimal structure, there is a positive relationship between real bank interest rates greater than zero and income, but this has a limit value. Therefore, the results of McKinnon and Shaw's research on the effect of bank profits greater than zero on economic growth in the optimal structure of the economy in Iran are confirmed. 3. Under optimal conditions, the implementation of contractionary monetary policy to reduce inflation with a low threshold If the money supply falls below this level, it will have the opposite effect

کلیدواژه‌ها [English]

  • ARDL
  • facility interest rate
  • multi-objective planning
  • optimization
  • weighted average

مراجع

  1. استادی، حسین و شجری، هوشنگ (1381). اثر تورم بر رفتار مصرف، پس انداز. دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه اصفهان، 1(2)، 62-49.
  2. انواری، ابراهیم، زراء نژاد، منصور و فخرایی، عنایت الله (1390). تعیین قاعده بهینه پولی در یک مدل تعادل پویای تصادفی عمومی با استفاده از نظریه کنترل. مجله علمی پژوهشی اقتصاد، 14(1)، 30-3.
  3. شاکری، عباس، محمدی، تیمور و رجبی، فاطمه (1394). اثرگذاری قدرت قیمت‌گذاری در اقتصاد ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 15(58)، 60-37.
  4. پناهی، حسین، اصغرپور، حسین، برادران خانیان، زینب و آذری، زهرا (1395). اثر تورم بر کسری بودجه دولت ایران (1391-1360). چهارمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصادو حسابداری، تبریز،  .https://civilica.com/doc/518420
  5. جعفری صمیمی، احمد (1371). بررسی رابطه تورم و کسری بودجه دولت در ایران: یک تحقیق نظری و تجربی. آینده پژوهی مدیریت، 4(2)، 34-23.
  6. حاتمی، امین، و سلطان العلمایی، محمد هادی (1395). بررسی اثر بی‌ثباتی رابطه مبادله بر تورم در ایران. فصلنامه روند، 1(76) ،74–51.
  7. حسن‌زاده، علی (1389). تاثیر آزادسازی نرخ سود بانکی بر متغیرهای کلان اقتصادی. تهران : پژوهشکده پولی و بانکی.
  8. حسین‌زاده، هدایت (1394). ارزیابی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر حجم پول در ایران. مجله اقتصادی، 1(11و12)، 48-27.
  9. رجایی، یدالله و احمدی، شهلا (1391). برآورد تابع مصرف بخش خصوصی در اقتصاد ایران طی دوره (1385-1338). مجله توسعه و تحول،4 (8) ، 75-67.
  10. شاکری، عباس (1384). بررسی تاریخی روند شکل­گیری نظریه­های اقتصاد کلان. فصلنامه پژوهشی اقتصاد ایران، 7(23)، 93-69.
  11. صادقی، سید کمال، شیبانی، امینه، و فشاری، مجید (1389). بررسی عوامل موثر بر تورم با تاکید بر اندازه دولت. فصلنامه مدلسازی اقتصاد، 4(1)، 91-73.
  12. ضیایی بیگدلی، محمدتقی و مقصودی، نصرالله (1384). بررسی اثرات تورم بر کسری بودجه از لحاظ درآمد و مخارج دولت. پژوهشنامه اقتصادی، 5(3)، 111-81.
  13. عرفانی، علیرضا و طالب بیدختی، آزاده (1391). سرعت مجاز سیاست بهینه پولی در اقتصاد ایران. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 3(12)، 27-1.
  14. عرفانی، علیرضا و صادقی، مریم (1396). تاثیر سیاست‌های پولی و ارزی بر تجارت خارجی در ایران. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، 5­ (17)، 25-7.
  15. فرازمند، حسن، قربان‌نژاد، مجتبی و پورجوان، عبدالله (1392). تعیین قواعد سیاست پولی و مالی بهینه در اقتصاد ایران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 21(67)، 69-88.
  16. کشاورز پیوستی، اکبر (1388). تخمین سود بهینه بانکی برای حداکثرسازی رشد اقتصادی در ایران. نشریه علمی برنامه‌ریزی و بودجه، 14(1)، 30-3.
  17. زنوزی، سید جمال­الدین، فیضی، سلیمان، اسدی، صمد و صادق­وند، بهزاد (1395). بررسی رابطه پایه پولی، عرضه پول و تورم در اقتصاد ایران. چهارمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تبریز. https://civilica.com/doc/518315
  18. محقق‌نیا، سیدجواد، دهقان دهنوی، محمدعلی و رحمتی‌نیا، محسن (1395). طراحی الگوی تعیین نرخ سود بانکی در ایران. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، 13(25)، 119-97.
  19. محنت‌فر، یوسف و خاکپور، حسین(1385). ارزیابی صادرات غیرنفتی و اثر آن بر رشد اقتصادی در ایران: یک تحلیل تجربی (1383-1355). مجله اقتصادی، 5(51و52)، 119-91.
  20. محمدی، حسین و محمودی، مهدی(1396). بررسی اثرات متقابل نرخ بهره با متغیرهای منتخب اقتصاد کلان در کشورهای اسلامی و غیراسلامی. فصلنامه تحقیقات مدلسازی، 7(28)، 138-103.
  21. نقدی، یزدان و عفتی باران، فرشید (1398). تعیین نرخ بهره بهینه و اثرات آن بر اقتصاد ایران (کاربردی از مدل­های کنترل بهینه). فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 13(45)، 73-92.

 

1-      Ajello, A., Laubach, T., Lopez-Salido, J. D., & Nakata, T. (2016). Financial stability and optimal interest-rate policy.

2-      Andrade, P., Galí, J., Bihan, H. L., & Matheron, J. (2018). The optimal inflation target and the natural rate of interest (No. w24328). National Bureau of Economic Research.

3-      Anvari, E., ZARRA, N. M., & FAKHRAEE, E. (2011). Evaluating optimum monetary rule in a dynamic stochastic general equilibrium model using control approach (In Persian).

4-      Borio, C., & Gambacorta, L. (2017). Monetary policy and bank lending in a low interest rate environment: diminishing effectiveness?. Journal of Macroeconomics, 54, 217-231.

5-      Borio, C., & Gambacorta, L. (2017). Monetary policy and bank lending in a low interest rate environment: diminishing effectiveness?. Journal of Macroeconomics, 54, 217-231.

6-      Cohon, J. L. (2004). Multiobjective programming and planning (Vol. 140). Courier Corporation.

7-      Disyatat, P. (2008). Monetary policy implementation: Misconceptions and their consequences.

8-      Egilsson, J. H. (2020). How raising interest rates can cause inflation and currency depreciation. Journal of Applied Economics, 23(1), 450-468.

9-      Erfani, A., & Talib Beidokhti, A. (2012). Optimal manetory policy speed limits in Iran economy. Quarterly Journal of Economic Modeling Research, 3(12), 1-27 (In Persian).

10-  Erfani, A., & Sadeghi, M. (2017). Effect of monetary and foreign exchange policies on foreign trade in Iran. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 5(17), 7-25 (In Persian).

11-  Farazmand, H., Ghorbannejad, M., & PoorJavan, A. (2013). Determining the the optimal monetary and fiscal policy rules in economy of Iran. Economic research and policies, 21(67), 69-88 (In Persian).

12-  Hatami, A., & Sultan Al-Almaei, M. H. (2015). Investigating the effect of exchange rate instability on inflation in Iran. Trend Quarterly, 1(76), 51-74, (In Persian).

13-  Hassanzadeh, A. (2010). The impact of interest rate liberalization on macroeconomic variables. Tehran Monetary and Banking Research Institute (In Persian).

14-  Hosseinzadeh, H. (2015). Assessing the impact of macroeconomic variables on money supply in Iran. Economic Journal, 1(11 & 12), 27-48 (In Persian).

15-  Jafari Samimi, A. (1992). Investigating the relationship between inflation and government budget deficit in Iran: A Theoretical and Experimental Research. Management Future Research, 4(2), 23-34 (In Persian).

16-  Keshavarz Peyvasti, A. (2009). Optimal interest rate estimation of banking system to maximize Iran’s economyc growth using simultaneous equation system. Scientific Journal of Planning and Budgeting, 14(1), 3-30 (In Persian).

17-  Teodoru, I. R., & Toktonalieva, A. (2020). Estimating the Neutral Interest Rate in the Kyrgyz Republic (No. 20/87). International Monetary Fund.

18-  Mehnatfar, Y., & Khakpour, H. (2006). Evaluation of non-oil exports and its effect on economic growth in Iran: An empirical analysis (1976-2005). Economic Journal, 5(51 & 52), 91-111 (In Persian).

19-  Mohagheghnia, S. J., Dehghan Dehnavi, M. A., & Rahmatinia, M. (2015). Designing the optimal banking interest rate model in Iran. Iranian Economic Research, 13(25), 97-119 (In Persian).

20-  Mohammadi, H., & Mahmoudi, M. (2017). Reviews of mutual interest rate effect to macroeconomic variables in Islamic and un-Islamic countries. Economic Modeling Research, 7(28), 103-138.

21-  Stiglitz, J. E. (1993). The role of the state in financial markets. The World Bank Economic Review, 7(suppl_1), 19-52.

22-  Naqdi, Y., & Effati Baran, F. (2019). Determining the optimal interest rate and its effects on the Iranian economy (application of optimal control theories). Journal of Economic Modeling, 13(45), 73-92 (In Persian).

23-  Ostadi, H., & Shajari, H. (2002). The effect of inflation on consumption behavior, savings. Faculty of Administrative and Economic Sciences, University of Isfahan, 1(2), 49-62 (In Persian).

24-  Panahi, H., Asgharpour, H., Khanian Baradaran, Z., & Azari, Z. (2016). The effect of inflation on the budget deficit of the Iranian government (1981-2012). Fourth National Conference on Management, Economics and Accounting. Tabriz. https://civilica.com/doc/518420 (In Persian).

25-  Rajaei, Y., & Ahmadi, S. (2012). Estimation consumption function of private sector in Iran economy (1950-2007). JDEM, 4(8), 67-75 (In Persian).

26-  Shakeri, A. (2005). Historical Review of the macroeconomic theories. Iranian Journal of Economic Research, 7(23), 69-93 (In Persian).

27-  Shakeri, A., Mohammadi, T., & Rajabi, F. (2015). Mark-UP Impact on Inflation in Iran’S Economy. Economic Research Review, 15(58), 37-60 (In Persian).

28-  Sadeghi, S. K., Sheibaei, A., & Feshari, M. (2011). The study of inflation main determinants by emphasizing on government size. Quarterly Journal of Economic Modeling, 4(1), 73-91 (In Persian)

29-  Taylor, J. B. (1993, December). Discretion versus policy rules in practice. In Carnegie-Rochester conference series on public policy (Vol. 39, pp. 195-214). North-Holland.

30-  Teodoru, I. R., & Toktonalieva, A. (2020). Estimating the Neutral Interest Rate in the Kyrgyz Republic (No. 20/87). International Monetary Fund.

31-  Ziaee Bigdeli, M. T., & Maghsoudi, N. (2005). Investigating the effects of inflation on the budget deficit in terms of government revenue and expenditure. Economic Research Journal, 5(3), 81-111 (In Persian).

32-  Zenozi, S. J., Faizi, S., Asadi, S., & Sadeghvand, B. (2015). Investigating the relationship between monetary base, money supply and inflation in the Iranian economy. Fourth National Conference on Management, Economics and Accounting, https://civilica.com/doc/518315  (In Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار