بررسی عوامل موثر بر رشد سرمایه ‏گذاری بخش خصوصی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه آزاد اراک

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

دست­یابی به توسعه­ پایدار مهم­ترین هدف اقتصادی یک کشور است که از طریق رشد و هماهنگی بین بخش­های مختلف اقتصادی حاصل می‌گردد. در چند دهه­ اخیر عدم اثرگذاری بخش خصوصی یک مانع جدی در مقابل این مهم بوده است. در این مطالعه سعی بر آن است که عوامل موثر بر سرمایه‏گذاری بخش خصوصی شناسایی شده و تعیین گردد که در هر مقطعی از زمان کدام متغیر (یا متغیرها) عامل تاثیرگذاری بر رشد سرمایه‏گذاری بخش خصوصی بوده است. به منظور تعیین عوامل موثر بر رشد سرمایه‏گذاری بخش خصوصی از مدل میانگین­گیری پویا (DMA) که از خانواده‏ مدل­های پارامترهای متغیر در طول زمان (TVP) به حساب می­آید و در هر مقطع زمانی بهترین مدل تعیین کننده­ سرمایه‏گذاری بخش خصوصی را ارئه می­دهد؛ استفاده شده است. برای این منظور تعداد 8 متغیر در این مطالعه از داده‌های فصلی سال‌های 1380 تا 1397 سری زمانی بانک مرکزی در ایران استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که احتمال ورود متغیرهای نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی، مخارج دولت و تورم در سطح بالا و احتمال ورود متغیرهای نقدینگی و تسهیلات بانکی در سطح متوسط و احتمال ورود متغیرهای نرخ بهره و فضای کسب و کار در سطح پایین قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effective Factors in the Growth of Private Sector Investment in Iran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Behnamian 1
  • Abdol Nasser Shojaei 2
  • Golam Ali Haji 3
1 Ph.D. Candidate in Economics Islamic Azad University of Arak
2 Assistant Professor Islamic Azad University, Sanandaj Branch
3 Assistant Professor, Department of Economics, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran
چکیده [English]

Achieving sustainable development, obtained through growth and coordination among different economic sectors, is the most important economic goal of a country and the ineffectiveness of the private sector has been a serious obstacle to this subject in recent years. This study investigates the factors affecting private sector investment and determines which variables affect the growth of private sector investment at any point in time. The dynamic averaging model (DMA) was used in order to determine the factors affecting the growth of private sector investment: As a type of variable parameters over time (TVP) models, the DMA model presents the best model for determining private sector investment at any time. The paper investigates 8 variables, analyzing quarterly time series data of the Iran Central Bank from 2001 to 2019. The results indicate that the possibility of entering the variables of exchange rate, GDP, government spending and inflation is at a high level and the probability of entering the variables of liquidity and bank facilities is at a medium level, whereas the probability of entering variables of interest rate and business environment is low

کلیدواژه‌ها [English]

  • Influential factors
  • private sector investment growth
  • dynamic averaging model
  • variable parameter models over time

مراجع

1-  آهنگری عبدالمجید و سعادت مهر مسعود (1387). رابطه‌ی ریسک و سرمایه­گذاری خصوصی در ایران. پژوهش­نامه علمی پژوهشی اقتصاد کلان، 81(30).
2-  احمدی، سید وحید (1387). بررسی مقایسه­ای شاخص­های  فضای کسب­وکار در ایران و جهان. مجموعه پژوهش­­های اقتصادی، شماره 30. بانک مرکزی جمهوری اسلامی.
3-  پایتختی اسکویی، سید علی و طبقچی اکبری، لاله (1396). تاثیر مولفه­های فضای کسب­و­کار بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، 18، 185-171.
4-  پایتختی اسکویی، سید علی، طاهری، حسن و ابقایی، فلور (1391). مدیریت عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران. مجله فراسوی مدیریت، 6(23)، 170-149.
5-  پژویان، جمشید و خسروی، تانیا (1391). تأثیر تورم بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری، 1(4)، 17-1.
6-  تاری، فتح اله (1395). تاثیر تسهیلات بانکی در سرمایه­گذاری بخش­های صنعت، معدن و کشاورزی، اقتصاد و تجارت نوین. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 11(3)، 71-51.
7-  حاجی، غلامعلی و عسگری، مینا (1390) . اثر سرمایه­گذاری خصوصی و دولتی بر رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه اقتصاد کاربردی، 2(5)، 121-99.
8-  دودانگی، محمد (1395). عوامل موثر بر جذب سرمایه­گذاری داخلی و خارجی در ایران. فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 6(23)، 147-131.
9-  سهیلی، کیومرث، فتاحی، شهرام و سرخوندی، مهناز (1396). بررسی توابع واکنش بانک مرکزی با استفاده از قاعده تیلور. اقتصاد پولی مالی، 7(2)، 180-155.
10-   عسلی، مهدی (1375). برآوردی از سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران 1371-1338. مجله برنامه و بودجه، 10. 40-19.
11-   فرزین، محمدرضا، اشرفی، یکتا و فهیمی­فر، فاطمه (1391). بررسی اثر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی: تلفیق روش‌های سیستم دینامک و اقتصادسنجی. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارائی، 61، 62 –29.
12-   فلاحی، محمد علی و چشمی، علی (1383). برآورد تابع سرمایه­گذاری توبین با تاکید بر نقش مالیات بر شرکت­ها در ایران. فصلنامه پژوهش­نامه بازرگانی، 45، 306-283.
13-   کفشگر جلودار، حسین (1396). نظریه­های سرمایه­گذاری. پژوهشکده باقرالعلوم، تهران.
14-   کاظمی، اعظم، بیک، مجید، هادیان، الهام و حکیمی، فاطمه (1392). شناسایی و اولویت­بندی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه­گذاری با استفاده از تکنیک TOPSIS. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، 4(1)، 72-45.
15-   کاظمی، ابوطالب و عربی، زهرا (1392). تأثیر هزینه­های دولتی بر سرمایه­گذاری خصوصی در ایران طی دوره 1389–1341. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 3(9)، 245-223.
16-  کازرونی، علیرضا و بقایی، فلور (1387). بررسی مخارج مصرفی و سرمایه‌ای دولت بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی در ایران (2005-1971). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 8(1)، 20-1.
17-   کشاورزیان پیوستی، اکبر (1380). برآورد تابع سرمایه­گذاری خصوصی در بخش صنعت ایران به روش هم انباشتگی. برنامه و بودجه، 5، 79-55.
18-   کشیش بانوسی، روبینا (1378). بررسی تاثیر اعتبارات بر سرمایه­گذاری و تولید در اقتصاد ایران با تاکید بر بخش­های صنعت و معدن و کشاورزی. مجموعه پژوهش­های اقتصادی. بانک مرکزی جمهوری اسلامی، تهران.
19-   گسکری، ریحانه، قنبری، حسنعلی و اقبالی، علیرضا (1383). بی­ثباتی در اقتصاد کلان و سرمایه­گذاری بخش خصوصی در ایران. پژوهش­نامه اقتصادی، 131-113.
20-   مشیری، سعید (1380). پیش­بینی تورم ایران با استفاده از مدل­های ساختاری سری های زمانی و شبکه های عصبی. مجله تحقیقات اقتصادی، 36(1)، 184-147.
21-   نیکومرام، هاشم (1382). تحلیل متغیرهای اثر­گذار بر رشد اقتصادی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 3(10)، 280-255.
22-   هژیر کیانی، کامبیز و رحیم زاده، حسن (1388). رابطه سرمایه­گذاری خصوصی و رشد اقتصادی در ایران (با تاکید بر مدل رشد اقتصادی درون­زا). مجله دانش و توسعه، 30، 97-67.
23-   هژیر کیانی کامبیز و سبزی، کیومرث (1385). تابع سرمایه­گذاری خارجی در ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 6(22)، 204-161.
24-   هژیر کیانی، کامبیز و خدامرادی، مریم (1381). رابطه سرمایه­گذاری بخش خصوصی و دولتی در ایران. پژوهش­های اقتصادی ایران، 4(10)، 65-41.
1-   Aggarwal, A. (2005). Performance of export processing zones: A comparative analysis of India, Sri Lanka and Bangladesh (No. 155). Working paper.
2-   Ahangari, A., & Saadat Mehr, M. (2009). The relationship between risk and private investment in Iran. Macroeconomic Research Journal, 81 (30) (In Persian).
3-    Ahmadi, S. V. (2009). A comparative study of business environment indicators in Iran and the world. Economic Research Collection, 30. Central Bank of the Islamic Republic (In Persian).
4-   Asali, M. (1997). Estimation of private sector investment in Iran 1992-1999. Journal of Planning and Budgeting, 10. 19-40 (In Persian).
5-   Aye, G., Gupta, R., Hammoudeh, S., & Kim, W. J. (2015). Forecasting the price of gold using dynamic model averaging. International Review of Financial Analysis, 41, 257-266.
6-   Baur, D. G., & Glover, K. J. (2014). Heterogeneous expectations in the gold market: Specification and estimation. Journal of Economic Dynamics and Control, 40, 116-133.
7-   Doudangi, M. (2016). Factors affecting domestic and foreign investments in Iran. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 6(23), 147-131.
8-   Dudangi, M. (2017). Factors affecting the attraction of domestic and foreign investment in Iran. Journal of Economic Growth and Development Research, 6 (23), 131-147 (In Persian).
9-   Farzin, M. R., Ashrafi, Y., & Fahimifar, F. (2012). Investigating the Effect of Foreign Direct Investment on Economic Growth: Combining Dynamic System Methods and Econometrics. Quarterly Journal of Economic Research and Policy, Ministry of Economic Affairs and Finance, 61, 29-62 (In Persian).
10-     Fallahi, M. A., & Cheshmi, A. (2005). Estimation of Tobin investment function with emphasis on the role of corporate tax in Iran. Quarterly Journal of Business Research, 45, 283-306 (In Persian).
11-    Figueiredo, F. M. R. (2010). Forecasting Brazilian inflation using a large data set. Central Bank of Brazil Working Paper, 228.
12-     Gaskari, R., Ghanbari, H. A., & Eghbali, A. R. (2005). Instability in macroeconomics and private sector investment in Iran. Economic Research Journal, 113-131 (In Persian).
13-    Gupta, R., Hammoudeh, S., Kim, W. J., & Simo-Kengne, B. D. (2014). Forecasting China's foreign exchange reserves using dynamic model averaging: The roles of macroeconomic fundamentals, financial stress and economic uncertainty. The North American Journal of Economics and Finance, 28, 170-189.
14-    Ghura, D. (1997). Private investment and endogenous growth: Evidence from Cameroon.
15-    Koop, G., & Korobilis, D. (2012). Forecasting inflation using dynamic model averaging. International Economic Review, 53(3), 867-886.
16-    Hajir Kiani, K., & Rahimzadeh, H. (2009). The relationship between private investment and economic growth in Iran (with emphasis on the endogenous economic growth model). Journal of Knowledge and Development, 30, 67-97 (In Persian).
17-    Hajir Kiani, K., & Sabzi, K. (2007). Foreign investment function in Iran. Journal of Economics, 6 (22), 161-204 (In Persian).
18-     Hajir Kiani, K., & Khodamradi, M. (2002). The relationship between private and public sector investment in Iran. Iranian Economic Research, 4 (10), 41-65 (In Persian).
19-    Haji, Gholam, A., & Asgari, M. (2012). The effect of private and public investment on economic growth in Iran. Journal of Applied Economics, 2 (5), 99-121 (In Persian).
20-    Hussein, M. A. (2009). Impacts of foreign direct investment on economic growth in the Gulf Cooperation Council (GCC) Countries. International Review of Business Research Papers, 5(3), 362-376.
21-    Kafshgar jolodar, H., (2018). Investment theories. Baqerul Uloom Research Institute, Tehran (In Persian).
22-    Kazemi, A., Beyk, M., Hadian, E., & Hakimi, F. (2013). Identifying and prioritizing the factors affecting investment attraction using TOPSIS technique. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 4 (1), 45-72 (In Persian).
23-    Kazemi, A., & Arabi, Z. (2013). The Impact of Government Expenditures on Private Investment in Iran during 1341-1389. Iranian Journal of Applied Economic Studies, 3 (9), 245-223 (In Persian).
24-     Kazeruni, A. R., & Baghaei, F. (2009). Investigating Consumer Expenditures and Government Capital on Private Sector Investment in Iran (1971-2005). Journal of Economic Research, 8 (1), 1-20 (In Persian).
25-     Keshavarzian Piousti, A. (2001). Estimation of private investment function in Iran's industrial sector by co-integration method. Plan and Budget, 5, 55-79 (In Persian).
26-    Kishish Banousi, R. (2000). Investigating the effect of credits on investment and production in Iran's economy with emphasis on industry, mining and agriculture. Collection of economic researches. Central Bank of the Islamic Republic, Tehran (In Persian).
27-    Kibritçioğlu, A. (1995). Free zones in Turkey and their macroeconomic effects. In Revised Paper of the Version Prepared for the Seminar on the Concepts and Instruments of the Economic Development in Turkey: A Model for Palestine, Antalya (pp. 1-24).
28-    Knox, A. D. (1952). The acceleration principle and the theory of investment: a survey. Economica, 19(75), 269-297.
29-    Koop, G., & Korobilis, D. (2011). UK macroeconomic forecasting with many predictors: Which models forecast best and when do they do so?. Economic Modelling, 28(5), 2307-2318.
30-    Mohamed, S. E., & Sidiropoulos, M. G. (2010). Another look at the determinants of foreign direct investment in MENA countries: an empirical investigation. Journal of economic development, 35(2), 75.
31-    Moshiri, S. (2002). Predicting Iran Inflation Using Structural Models of Time Series and Neural Networks. Journal of Economic Research, 36 (1), 147-184 (In Persian).
32-    Nikomram, Hashem (1382). Analysis of variables affecting economic growth. Journal of Economic Research, 3 (10), 155-180 (In Persian).
33-      Pajouyan, J., & Khosravi, T. (2012). The effect of inflation on private sector investment. Investment Knowledge Quarterly, 1 (4), 1-17 (In Persian).
34-    Paytakhti Oskooi, S. A., & Tabagchi Akbari, L. (2018). The Impact of Business Environment Components on Private Sector Investment. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 18, 171-185 (In Persian).
35-    Paytakhti Oskooi, S. A., Taheri, H., & Abqaei, F. (2012). Management of factors affecting private sector investment in Iran. Journal of Management Beyond, 6 (23), 149-170 (In Persian).
36-    Plojovic, S. Attracting and Directing Foreign Direct Investments: The Example of Slovakia in EU Enlargement and how Serbia can Benefit from It. Slovak-Serbian EU Enlargement Fund, 25.
37-    Raftery, A. E., Kárný, M., & Ettler, P. (2010). Online prediction under model uncertainty via dynamic model averaging: Application to a cold rolling mill. Technometrics, 52(1), 52-66.
38-    Santos-Paulino, A. U. (2002). Trade liberalisation and export performance in selected developing countries. Journal of Development studies, 39(1), 140-164.
39-    Shafiee, S., & Topal, E. (2009). When will fossil fuel reserves be diminished?. Energy policy, 37(1), 181-189.
40-    Sjaastad, L. A., & Scacciavillani, F. (1996). The price of gold and the exchange rate. Journal of international Money and Finance, 15(6), 879-897.
41-    Soheili, K., Fattahi, Sh., & Sarkhundi, M. (2018). Investigation of central bank response functions using the Tay lor rule. Monetary Economics, 7 (2), 155-180 (In Persian).
42-    Tari, F. (2017). The Impact of Banking Facilities on Investment in Industry, Mining and Agriculture, Economy and New Trade. Institute of Humanities and Cultural Studies, 11 (3), 51-71 (In Persian).
43-     Tortora, A. D. (2010). Exchange rate forecasting: Bayesian model averaging and structural instability. Electronic copy available at: http://www. webmeets. com/files/papers/SAEE/2010/538/BMA_FX_SJM. pdf.
44-    Wright, J. H. (2008). Bayesian model averaging and exchange rate forecasts. Journal of Econometrics, 146(2), 329-341.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار