بررسی تاثیر تسهیلات نظام بانکی بر اهداف اقتصاد اسلامی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصاد اسلامی دانشگاه تبریز

2 استاد اقتصاد دانشگاه تبریز

3 استادیار اقتصاد دانشگاه تبریز

چکیده

تمامی نظام­های اقتصادی، زیرنظام­های خود را در جهت تحقق اهداف خود ایجاد و تنظیم می­کنند. یکی از زیرنظام­های مهم اقتصادی، بخش بانکی است. در متون اسلامی سه هدف میانی عمده برای نظام اقتصاد اسلامی در جهت رسیدن به رفاه اقتصادی تعریف شده است که عبارتند از: امنیت، عدالت و رشد اقتصادی. در این تحقیق تحلیلی-توصیفی که به لحاظ هدف کاربردی است، ابتدا اهداف اقتصاد اسلامی با استفاده از شاخص­های امنیت اقتصادی و شاخص رشد همراه با عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی در بازه زمانی 1397-1364 محاسبه و سپس تاثیر نظام بانکی از طریق تسهیلات اعطایی آن، بر این اهداف با استفاده از مدل معادلات همزمان و روش تخمین 3SLS بررسی شده است. براساس نتایج، تسهیلات نظام بانکی تاثیر مثبت بر رشد همراه با عدالت اقتصادی داشته اما تاثیر آن بر امنیت اقتصادی با رویکردی اسلامی منفی است. بنابراین در نحوه تخصیص تسهیلات نظام بانکی برای دستیابی همزمان به امنیت اقتصادی و رشد همراه با عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی باید بازنگری صورت پذیرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Banking System Facilities on Objectives of Islamic Economy in Iran

نویسندگان [English]

  • Omid Mohammadgholi Pour Tappeh 1
  • Mohammadali Motafakker Azad 2
  • Parviz Mohamadzadeh 2
  • Habib Aghajani 3
1 Ph. D Student of Islamic Economics, University of Tabriz
2 Professor of Economics, University of Tabriz
3 Assistant Professor of Economics, University of Tabriz
چکیده [English]

All economic systems create and regulate their subsystems to fulfill their goals. One of the most important economic subsystems is the banking system. In Islamic texts, three main intermediate economic goals have been set for the Islamic economic system in order to achieve economic welfare, which are: security, justice and economic growth. In this analytical-descriptive research which is applied in terms of purpose, first, economic objectives of Islam i.e., economic security indicator and growth index along with economic justice have been calculated in the period 1985-2018. Then, the impact of the banking system through its facilities on these goals has been evaluated using the simultaneous equation model and the 3SLS estimation method. The results show that the facilities of the banking system have a positive effect on growth along with economic justice, but its effect on economic security is negative. Therefore, review in allocation of facilities of banking system is required for simultaneous achieving to the security and growth along with economic justice with Islamic approach

کلیدواژه‌ها [English]

  • Objectives of Islamic Economics
  • Iran’s Economy
  • Economic Security
  • Growth along with Economic Justice
  • Banking System Facilities
  • Simultaneous Equation Model
  • 3SLS Estimation Method

مراجع

  1. اخباری، محمد و قلی­زاده، رقیه (1394). ثبات اقتصاد کلان در رویکرد اقتصاد مقاومتی. فصلنامه روند، 22(71)، 78-55.
  2. اخوان کاظمی، بهرام (1389). امنیت؛ ابعاد و سازوکارهای تامین آن در روایات. حکومت اسلامی، 15(2)، 68-34.
  3. پیله فروش، میثم (1385). مقایسه وضعیت عدالت در مناطق روستایی و شهری استان قزوین در سال­های 1380-1377. اندیشه صادق، 8(2)، 90-51.
  4. تاری، فتح­اله (1395).‌ تاثیر تسهیلات بانکی در سرمایه­گذاری بخش­های صنعت و معدن و کشاورزی. اقتصاد و تجارت نوین، 11(3)، 71-51.
  5. جانی، سیاوش و بادپیما، حسین (1399). بررسی تاثیر تسهیلات بانکی بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی به تفکیک عقود مشارکتی و مبادله­ای. مطالعات اقتصاد اسلامی، 12(2)، 261-233.
  6. جهانیان، ناصر (1391). تعریف و جایگاه امنیت اقتصادی در اسلام. اقتصاد و بانکداری اسلامی، 1(1)، 202-183.
  7. شاه­طهماسبی، اسماعیل، جوادیان، مجید و نیکبخت، محمدجواد (1391). بررسی نقش اعطای تسهیلات به بنگاه­های کوچک و متوسط صنعتی در ایجاد اشتغال (مورد مطالعه: کارگاه­های صنعتی شهر تهران). علوم اقتصادی، 6(4)، 56-31.
  8. ضیایی بیگدلی، محمدتقی و کشاورزیان پیوستی، اکبر (1385). نقش تسهیلات بانکی در سرمایه­گذاری خصوصی ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 6(2)، 264-229.
  9. طاهر پور، جواد، محمدی، تیمور و فردی، رضا (1397). نقش توزیع تسهیلات اعطایی بانک­ها در رشد اقتصادی ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 18(2)، 162-133.
  10. عیوضلو، حسین (1386). شاخص­های عدالت اقتصادی. تهران، انتشارات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  11. کریمی تکانلو، زهرا (1392). بررسی تاثیر تسهیلات اعطایی به بنگاه­های کوچک و متوسط زودبازده بر کارآفرینی و اشتغال­زایی بخش تعاون طی دوره (1389-1384). پژوهش­های اقتصاد کاربردی، 1(2)، 124-107.
  12. متفکرآزاد، محمدعلی، صادقی، سیدکمال، اسدزاده، احمد و آقاجانی، حبیب (1393). نقش دولت اسلامی در تحقق استقلال اقتصادی در سه دهه اخیر. اقتصاد اسلامی، 13(3)، 33-5.
  13. محمدقلی پور تپه، امید، متفکر آزاد، محمدعلی، محمد زاده، پرویز، و آقاجانی، حبیب (1400). معرفی و محاسبه شاخص ترکیبی امنیت اقتصادی با رویکردی اسلامی در ایران. جستارهای اقتصادی، 18(2)، (در دست چاپ).
  14. میرمعزی، سیدحسین (1388). نظام اقتصادی اسلام: دفتر دوم: اهداف و انگیزه­ها. تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
  15. نگین­تاجی، زریر و امیدی­کیا، مهدی (1392). اثر تسهیلات بانکی بر متغیرهای کلان بخش کشاورزی. مدلسازی اقتصادی، 7(4)، 87-71.
  16. واعظ، محمد و قنبری، عبداله (1387). نقش نظام بانکی در ایجاد یا کنترل تورم با تاکید بر اثر اعتبارات و تسهیلات سیستم بانکی. نوزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران.
  17. یوسفی، احمدعلی (1387). اهداف اقتصادی حکومت اسلامی. حکومت اسلامی، 13(4) ، 66-31.
  18. یوسفی، احمدعلی (1384). عدالت اقتصادی. اقتصاد اسلامی، 5(1)، 112-95.
  19. یوسفی، احمدعلی (1384). عدالت اقتصادی از دیدگاه اسلام با اشاره موردی به نظام سرمایه­داری لیبرال. کتاب نقد، 10(4)، 120-75.

 

  1. Awad, I. M., & Al Karaki, M. S. (2019). The impact of bank lending on Palestine economic growth: an econometric analysis of time series data. Financial Innovation, 5(1), 1-21.‏
  2. Boroumand, Sh. (2008). Economic security in Iran and some selected countries (comparative study). Office of Economic Studies, Parliamentary Research Center (In Persian)
  3. Bossert, W., & D'Ambrosio, C. (2009). Measuring Economic Insecurity Working Papers, 111. ECINEQ, Society for the Study of Economic Inequality.‏
  4. Encyclopedia of the Holy Quran. (2017). Translation and points of verse 61 of surah Hood. verse-61-of-Surah Hood. (In Persian).
  5. Eyvazlou, H. (2007). Economic justice indexes. Tehran, The Expediency Discernment Council (In Persian).
  6. Fabricius, M. M. (1998). The Impact of Economic Securityon Bank Deposits and Investment. International Monetary Fund.‏
  7. Gorji, I., & Hashemian, M. (2007). Comparative analysis of economic security components in Iran. Strategic Studies, 8(2), 78-55 (In Persian).
  8. Hacker, J. S., Huber, G. A., Rehm, P., Schlesinger, M., & Valletta, R. (2010). Economic security at risk. The Rockefeller Foundation.‏
  9. Hashemian, E. M., & Gorji, E. (2007). Application of economic security index in explaining geoeconomic developments in the process of globalization. Geopolitics, 3(1), 50-74 (In Persian).
  10. Horr-e-Ameli, M. H. (1409 AH). Wasa'il al-shi'ah. Ahlol-Bayt (Alihem al-Salam) Institute, Qom, First Edition (In Persian).
  11. Hosseini, F. (2017). Technical and economic mobility in Iranian industries as one of the goals of Islamic economics studied: Companies listed on the Tehran stock exchange. Master Thesis, Shiraz University (In Persian).
  12. International Labor Organization (2004). Economic security for a better world. Available at: http://www.social-protection.org/gimi/gess/RessourcePDF.action?ressource.ressourceId=8670
  13. International Quran News Agency (IQNA). (2016). Economic security; From the conditions of the realization of the Islamic economic system. Available at: https://lorestan.iqna.ir/fa/news/3548215 (In Persian).
  14. Iranian Islamic Progress Model Website. (2017). National production; the key to achieving economic progress with an Islamic-Iranian approach. Iranian Islamic development model, 2(3), 178-139 (In Persian).
  15. Islamic Consultative Assembly Research Center. (1998). Short study on monetary theories, consumption and production in Islamic economics. Report Code 2403481. (In Persian)
  16. Jahanian, N. (2012). Definition and position of economic security in Islam. Islamic Economics and Banking, 1(1), 2012, 202-183 (In Persian).
  17. Jani, S., & Badpeima, H. (2020). Analyzing banking facilities effect on private investment in the form of exchange and partnership contracts. Islamic Economics Studies Bi-quarterly Journal, 12(2), 233-261 (In Persian).
  18. Kerimkulova, D., Nazekova, M., Sovetbekova, A., Muravskyi, O., & Krasovska, G. (2021). Assessment of the impact of bank lending on business entities' performance using structural equation modeling. Banks and Bank Systems, 68-77..
  19. Mir Moezzi, S. H. (2009). The economic system of Islam: The second book: Goals and motivations. Young Thought Center, Second Edition (In Persian)
  20. Mohammadgholi Pour Tappeh, O., Motafakker Azad, M. A., Mohammad Zadeh, P., & Aghajani, H. (2021). Introducing and calculating the combined index of economic security from Islamic perspective in Iran. Journal of Iran’s Economic Essays, 36(2) (In Persian).
  21. Negintaji, Z., & Omidi kia, M. (2014). The effect of banking facilities on macroeconomic variables of agriculture. Economical Modeling, 7(4), 71-87 (In Persian).
  22. Osberg, L. (1998). Economic insecurity (SPRC Discussion Paper, no. 88, Social Policy Research Centre). University of New South Wales, Sydney, Australia.‏
  23. Osberg, L., & Sharpe, A. (2014). Measuring economic insecurity in rich and poor nations. Review of Income and Wealth, 60, S53-S76.‏
  24. Osberg, L., & Sharpe, A. (2002). An index of economic well–being for selected OECD countries. Review of Income and Wealth, 48(3), 291-316.‏
  25. Piotrowska, M. (2014). Modeling of household economic security (No. 7113). EcoMod.‏
  26. Romaguera‐de‐la‐Cruz, M. (2020). Measuring economic insecurity using a counting approach. An application to three EU countries. Review of Income and Wealth, 66(3), 558-583.‏
  27. Tahir, S. H., Shehzadi, I. Q. R. A., Ali, I., & Ullah, M. R. (2015). Impact of bank lending on economics growth in Pakistan: an empirical study of lending to private sector. American Journal of Industrial and Business Management, 5(08), 565.‏
  28. Tsenkov, Y. (2020). Model for economic security assessment. European Journal of Marketing and Economics, 3(1), 6-11.
  29. Vaez, M., & Ghanbari, A. (2008). The role of the banking system in creating or controlling inflation with emphasis on the effect of credit and facilities of the banking system. Tehran, 19th Islamic Banking Conference (In Persian).
  30. Vaithilingam, S., Guru, B. K., & Shanmugam, B. (2003). Bank lending and economic growth in Malaysia. Journal of Asia-Pacific Business, 5(1), 51-69.‏
  31. Yazdi, S. M. (1406 AH). Rules of jurisprudence. Islamic Sciences Publishing Center, Volume 1, Twelfth Edition, Tehran (In Persian).
  32. Yousefi, A. A. (2008). Economic objectives of the Islamic government. Islamic Government, 13(4), 44 (In Persian).
  33. Yousefi, A. (2005). Economic justice from the Islamic perspective with a case study of the liberal capitalist system. Critique Book, 10(4), 120-75. (In Persian)
  34. Karimi Takanlou, Z. (2013). The impact of credits for small and medium size enterprises on co-operative sector entrepreneurship and job creation during the period 2005 to 2010. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 1(2), 107-124 (In Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار