تحلیل اثرات همجمعی نامتقارن منابع رانتی دولت بر نابرابری درآمدی کشورهای منا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

توزیع درآمد یکی از مهم­ترین اهداف توسعه­ای هر کشوری می­باشد. کشورهای منا نیز همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه با وجود درآمدهای سرشار انرژی و منابع طبیعی از نابرابری­های گسترده رنج می­برند. از طرف دیگر منابع رانتی دولت­ها به­عنوان منابعی ناامن برای سیاست­گذاری­های اقتصادی بخصوص جهت کاهش شکاف طبقاتی استفاده شده است. در ادبیات تحقیق، وجود منابع طبیعی هم عامل و هم مانع توزیع درآمد عنوان شده­اند و اثرات افزایش و کاهش منابع رانتی می­تواند بر نابرابری درآمدی اثرات متفاوتی داشته باشد. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف این مطالعه، تحلیل اثرات همجمعی نامتقارن منابع رانتی دولت بر نابرابری درآمدی کشورهای منا طی دوره زمانی 1990 تا 2019 می­باشد. روش تحقیق همبستگی و کاربردی می­باشد. روش مورد استفاده، روشARDL  غیرخطی با داده­های پانل می­باشد. به عبارت دیگر استفاده از روش NARDL، داده­های پانلی طولانی مدت و تحلیل همجمعی و نامتقارن منابع رانتی دولت و نابرابری درآمدی، همگی از نوآوری­های مطالعه می­باشند. نتایج تحقیق، همجمعی خطی بین منابع رانتی دولت و نابرابری درآمدی را رد می­کند؛ اما نتایج موید همجمعی غیرخطی و نامتقارن بین متغیرهای پژوهش برای کشورهای منا است. مبتنی بر این نتایج اثرات مثبت و منفی توزیع رانت در نابرابری درآمدی کشورهای منا کاملا متفاوت می­باشد و بر این مبنا باید سیاست­گذاری کاملا متفاوتی در مسیر کاهش نابرابری درآمدی اتخاذ شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Asymmetric Cumulative Effects of Rentier State on Income Inequality in Mena Countrie

نویسنده [English]

  • Behrouz Sadeghi Amroabadi
Assistant Professor of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Income distribution is one of the most critical development goals of any country. MENA countries, like many developing countries suffer from widespread inequalities despite high energy and natural resource incomes. On the other hand, government sources of rent as insecure resources for economic policy have been used especially to reduce class gaps. In the research literature, the existence of natural resources has been described as both a factor and an obstacle to development. On the other hand, increasing and decreasing rent resources can have different effects on economic development.  Given the importance of this topic, the aim of this study is to analyze the asymmetric cumulative effects of the rentier state on inequality in the MENA countries from 1990 to 2019. The research method is correlational and applied. The method used is the non-linear ARDL panel method. In other words, using the NARDL method, long-term panel data, and coherent and asymmetric analysis are all study innovations. Although the results of the study reject the linear relation, but also show that the null hypothesis of the non-relationship between the income inequality index (Gini) and the positive and negative components of rent are rejected. The results also show that there is no asymmetry in the short and long term. Based on these results, the positive and negative effects of rent distribution on income inequality in MENA countries are completely different and on this basis, completely different policies must be adopted to reduce income inequality and economic development

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nonlinear Cointegration
  • Asymmetric
  • Rent Resource
  • Income Inequality
  • MENA countries

مراجع

  1. اشرفی، سکینه، بهبودی، داود و دژپسند، فرهاد (1397). بررسی رابطه غیرخطی نابرابری درآمدی و رشد اقتصادی: مطالعه موردی ایران. فصلنامه علمی نظریه­های کاربردی اقتصاد، (3)5، 42-21.
  2. بهشتی، محمدباقر و نصرالهی وسطی، لیلا (1393). تأملی در نظریه های مارکسیستی و نئومارکسیستی توسعه. دومین کنفرانس ملی جامعه شناسی و علوم اجتماعی، تهران.
  3. رحمانی، تیمور و گلستانی، ماندانا (1388). تحلیلی از نفرین منابع نفتی و رانت جویی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب نفت خیز. وزارت علوم، 89، 86-57.
  4. زروکی، شهریار، یوسفی بارفروشی، آرمان و مهری کارنامی، یاسر (1399). اثر شکاف نرخ ‎ارز و نامتقارنی تورم و بیکاری بر نابرابری درآمد در ایران. فصلنامه علمی نظریه­های کاربردی اقتصاد، (1)7، 148-117.
  5. سپهردوست، حمید و برجیسیان، عادل (1397). رابطه فساد با حقوق مالکیت، نابرابری درآمد و دموکراسی؛ شواهد تجربی ﮐﺸﻮرﻫﺎی منتخب. جستارهای اقتصادی ایران، 29(15)، 45-32.
  6. سلاطین، پروانه (۱۳۹۶). تأثیر فساد بر توزیع درآمد: رهیافت داده­های پانل. رفاه اجتماعی، ۱۷(۶۷)، 69-37.
  7. صفدری، مهدی (1389). تاثیر شاخص های کلان بر توزیع درآمد در ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 54، 55-25.
  8. عباسیان، عزت­اله، مفتخری، علی و نامی، یونس (۱۳۹۶). اثرات غیرخطی درآمدهای نفتی بر رفاه اجتماعی در ایران، رفاه اجتماعی، ۱۷(۶۴)، 72-39.
  9. قدیری اصلی، باقر (1368). سیر اندیشه­های اقتصادی. چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه تهران.
  10. قره باغیان، مرتضی (1370). اقتصاد رشد و توسعه. نشر نی، چاپ ششم.
  11. کیوان‌حسینی، ‌اصغر و ایمانپور‌ سعید، ‌هوشنگ (1396). آزمون کسری دموکراتیک در برابر همگرائی اروپا؛ مطالعه موردی: برگزیت (Brexit). پژوهش­های راهبردی سیاست، 23(6)، 302-285.‎
  12. رشیدی، احمد و موسوی، سید صالح (1398). درآمدهای نفتی و آثار متعارض آن بر رشد و توسعه اقتصادی در ایران و نروژ. مطالعات اقتصاد سیاسی بین­الملل، (1)2، 182-153.
  13. کمالی دلفاردی، حسن، طاهری بازخانه، صالح و برکچیان، محمدرضا (1393). بررسی عملکرد دولت­های رانتیر در دو حوزه ی توسعه اقتصادی و سیاسی. کنفرانس بین­المللی و آنلاین اقتصاد سبز، بابلسر.

 

  1. Abbasian E., Moftakhri A., & Younes, N. (2018). Nonlinear effects of oil revenues on social welfare in Iran. Social Welfare, 17 (64), 39-72 (in Persian).
  2. Almaz, A. (2015). Testing the Rentier State Theory: The Case of Azerbaijan. Journal of Global Analysis, 5.‏
  3. Apergis, N., & Ben Ali, M. S. (2020). Corruption, Rentier States and Economic Growth Where Do the GCC Countries Stand?. In Economic Development in the Gulf Cooperation Council Countries (pp. 111-123). Springer, Singapore.‏
  4. Ashrafi, S., Behboodi, D. & Dejpsand, F. (2018). Investigating the Nonlinear Relationship between Income Inequality and Economic Growth: A Case Study of Iran. Journal of Applied Theories of Economics, 5(3), 21-42 (in Persian).
  5. Bhagwati, J. N. (1982). Directly unproductive, profit-seeking (DUP) activities. Journal of Political economy, 90(5), 988-1002.‏
  6. Christophers, B. (2022). Rentier capitalism: Who owns the economy, and who pays for it?. Verso Books.‏
  7. Clemente, J., Montañés, A., & Reyes, M. (1998). Testing for a unit root in variables with a double change in the mean. Economics letters, 59(2), 175-182.‏
  8. Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431.‏
  9. Dumitrescu, E. I., & Hurlin, C. (2012). Testing for Granger non-causality in heterogeneous panels. Economic modelling, 29(4), 1450-1460.‏
  10. Fearon, J. D. (2005). Primary commodity exports and civil war. Journal of conflict Resolution, 49(4), 483-507.‏
  11. Garfinkel, M. R., Skaperdas, S., & Syropoulos, C. (2015). Trade and insecure resources. Journal of International Economics, 95(1), 98-114.‏
  12. Gengler, J. J., Shockley, B., & Ewers, M. C. (2021). Refinancing the rentier state: welfare, inequality, and citizen preferences toward fiscal reform in the Gulf oil monarchies. Comparative Politics, 53(2), 283-317.‏
  13. Ghadiri Asl, B. (1989). The Course of Economic Thoughts. 8th edition, University of Tehran Press. (in Persian)
  14. Gonzalez, F. M. (2007). Effective property rights, conflict and growth. Journal of Economic Theory, 137(1), 127-139.‏
  15. Granger, C. W., & Yoon, G. (2002). Hidden cointegration. U of California, Economics Working Paper, (2002-02).‏
  16. Hatemi-J, A., & Uddin, G. S. (2012). Is the causal nexus of energy utilization and economic growth asymmetric in the US?. Economic Systems, 36(3), 461-469.‏
  17. Hatemi-J, A. (2011). Asymmetric panel causality tests with an application to the impact of fiscal policy on economic performance in Scandinavia.‏
  18. Hatemi-j, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical economics, 43(1), 447-456..
  19. Hatemi-J, A. (2014). ASCOMP: GAUSS module to transform data into cumulative positive and negative components.‏
  20. Hatemi-J, A. (2020). Hidden panel cointegration. Journal of King Saud University-Science, 32(1), 507-510.‏
  21. Havranek, T., Horvath, R., & Zeynalov, A. (2016). Natural resources and economic growth: A meta-analysis. World Development, 88, 134-151.‏
  22. Hsiao, C. (2007). Panel data analysis—advantages and challenges. Test, 16(1), 1-22.‏
  23. Humphreys, M. (2005). Natural resources, conflict, and conflict resolution: Uncovering the mechanisms. Journal of conflict resolution, 49(4), 508-537.
  24. Im, K. S., Pesaran, M. H., & Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of econometrics, 115(1), 53-74.
  25. Kamali Delfardi, H., Taheri Bazkhane, S., & Barkchian, M. R.(2013).Investigating the performance of rentier governments in two areas of economic and political development. International and Online Conference on Green Economy, Babolsar (in Persian).
  26. Kaya, A., Tok, E., Koc, M., Mezher, T., & Tsai, I. T. (2019). Economic diversification potential in the rentier states towards a sustainable development: A theoretical model. Sustainability, 11(3), 911.‏
  27. Kim, D. H., & Lin, S. C. (2017). Natural resources and economic development: new panel evidence. Environmental and resource economics, 66(2), 363-391.‏
  28. Knight, J. (2008). Reform, growth, and inequality in China. Asian Economic Policy Review, 3(1), 140-158.‏
  29. Lee, J. (2021). Rentier premium and wealth inequality. Economics Bulletin, 41(3), 1994-2002.‏
  30. Martínez-Navarro, D., Amate-Fortes, I., & Guarnido-Rueda, A. (2020). Inequality and development: is the Kuznets curve in effect today?. Economia Politica, 37(3), 703-735.‏
  31. Mehlum, H., Moene, K., & Torvik, R. (2006). Institutions and the resource curse. The economic journal, 116(508), 1-20.‏
  32. Pesaran, M. H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross‐section dependence. Journal of applied econometrics, 22(2), 265-312.‏
  33. Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels (IZA Discussion Paper No. 1240). Institute for the Study of Labor (IZA).‏
  34. Pesaran, M. H., & Smith, R. P. (2014). Signs of impact effects in time series regression models. Economics Letters, 122(2), 150-153.‏
  35. Pi, J., & Fan, Y. (2019). Insecure resources, rent seeking, and wage inequality. International Review of Economics & Finance, 61, 260-269.‏
  36. Pi, J., & Zhang, P. (2017). Social conflict and wage inequality. Journal of Economics, 121(1), 29-49.‏
  37. Pi, J., & Zhang, P. (2018). Privatization and wage inequality in developing countries. International Review of Economics & Finance, 58, 594-603.‏
  38. Pinilla, V., & Willebald, H. (Eds.). (2015). Natural Resources and Economic Growth: Learning from History. Routledge.‏
  39. Qarabaghian, M. (1991). Economics of Growth and Development. Ney Publishing, sixth edition (in Persian).
  40. Rashidi, A., & Mousavi, S. S.(2018).Oil revenues and their conflicting effects on economic growth and development in Iran and Norway.International political economy studies, (1)2, 153-182 (in Persian).
  41. Rahmani, T., & Golestani, M. (2009). An Analysis of the Curse of Oil Resources and Rent-seeking on Income Distribution in Selected Oil-Rich Countries. Ministry of Science, 89, 57-86 (in Persian).
  42. Robinson, J. A., Torvik, R., & Verdier, T. (2006). Political foundations of the resource curse. Journal of development Economics, 79(2), 447-468.‏
  43. Ross, M. L. (2001). Does oil hinder democracy?. World politics, 53(3), 325-361.‏
  44. Sachs, J. D., & Warner, A. (1995). Natural resource abundance and economic growth.‏
  45. Safdari, M. (2010). The Impact of Macro Indicators on Income Distribution in Iran. Quarterly Journal of Business Research, 54, 25-55 (in Persian).
  46. Salatins, P. (2017). The Impact of Corruption on Income Distribution: A Panel Data Approach. Social Welfare, 17(67), 37-69 (in Persian).
  47. Sanghera, B., & Satybaldieva, E. (2021). The Rise of the Rentier Class and Widening Social Inequalities. In Rentier Capitalism and Its Discontents (pp. 17-36). Palgrave Macmillan, Cham.‏
  48. Sepehrdoost, H., & Borjisian, A. (2017). The Relationship between Corruption and Property Rights, Income Inequality and Democracy; Selected empirical evidence. Iranina Economic Research, 15(29), 32-45 (in Persian).
  49. Shin, Y., Yu, B., & Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. In Festschrift in honor of Peter Schmidt (pp. 281-314). Springer, New York, NY.‏
  50. Skaperdas, S., & Syropoulos, C. (2002). Insecure property and the efficiency of exchange. The Economic Journal, 112(476), 133-146.‏
  51. Tadadjeu, S., Njangang, H., Asongu, S., & Nounamo, Y. (2021). Natural resources and wealth inequality: a cross-country analysis. Journal of Economic and Administrative Sciences.‏
  52. Torvik, R. (2009). Why do some resource-abundant countries succeed while others do not?. Oxford review of economic policy, 25(2), 241-256.‏
  53. Ward, D. (2007). Data and metadata reporting and presentation handbook. OECD Publishing.‏
  54. Westerlund, J. (2007). Testing for error correction in panel data. Oxford Bulletin of Economics and statistics, 69(6), 709-748.
  55. Yamada, M. (2020). Can a rentier state evolve to a production state? An ‘institutional upgrading’approach. British Journal of Middle Eastern Studies, 47(1), 24-41.‏
  56. Zaroki, Sh., Yousefi Barfurushi, A., & Mehri Karnam, Y. (2020). The Effect of Black Market Premium and Asymmetric Inflation and Unemployment on Income Inequality in Iran. Journal of Applied Theories of Economics, 7(1), 117-148 (in Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار