اثر ترکیب مالیاتی بر توزیع درآمد در ایران: رویکرد خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی (ARDL)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد دانشگاه سمنان

چکیده

هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر تغییر در ترکیب مالیاتی بر توزیع درآمد در ایران با استفاده از داده‌های دوره زمانی 1361-1395 است. برای این منظور، یک مدل تجربی برای تجزیه و تحلیل اثرات جایگزینی اقلام محتلف مالیاتی مشتمل بر مالیات بر درآمد، مالیات بر شرکت‌ها، مالیات بر ثروت، مالیات بر کالا و خدمات و مالیات بر واردات بر نابرابری درآمد (ضریب جینی) پیشنهاد شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل هم‌انباشتگی مبتنی بر رویکرد خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) نشان می‌دهند که (1) جایگزینی مالیات بر درآمد برای هر یک از اقلام مالیات بر شرکت‌ها، مالیات بر ثروت و مالیات بر کالا و خدمات منجر به کاهش نابرابری درآمد می‌شود. (2) جایگزینی مالیات بر شرکت‌ها برای مالیات بر ثروت نابرابری درآمد را کاهش می‌دهد. (3) جایگزینی مالیات بر کالا و خدمات برای مالیات بر ثروت نابرابری درآمد را کاهش می‌دهد؛ در صورتیکه جایگزینی این نوع مالیات برای مالیات بر شرکت‌ها هیچ تأثیر معناداری بر نابرابری درآمد ندارد. (4) جایگزینی مالیات بر واردات برای هر یک از اقلام مالیات بر درآمد، مالیات بر شرکت‌ها، مالیات بر ثروت و مالیات بر کالا و خدمات وضعیت توزیع درآمد را بهبود می‌بخشد. این نتایج راهنمای مفیدی برای سیاست‌گذاران جهت دستیابی به ترکیب بهینه مالیات‌ها با هدف کاهش نابرابری درآمدی فراهم می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of the Tax Mix on Income Distribution in Iran: An Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Approach

نویسنده [English]

  • Mahboobeh Farahati
Assistant Professor of Economic, Semnan University
چکیده [English]

The main objective of this study is to investigate the effect of changes in the tax mix on income distribution in Iran using data for the period 1361-1395. To this end, an empirical model is proposed to analyze the effects of substitution of different taxes, including income tax, corporate tax, wealth tax, goods and services tax, and import tax, on income inequality (as measured by the Gini coefficient). The results of the cointegration analysis based on the autoregressive distributed lag (ARDL) approach show that (1) the substitution of income tax for corporate tax, wealth tax, or goods and services tax leads to a reduction in income inequality, (2) the substitution of corporate tax for wealth tax reduces income inequality, (3) the substitution of goods and services tax for wealth tax reduces income inequality, whereas the substitution of this type of tax for corporate tax has no statistically significant effect on income inequality, and (4) the substitution of import tax for income tax, corporate tax, wealth tax, or goods and services tax improves income distribution. These results provide a useful guide for policy makers to achieve an optimal mix of taxes aimed at reducing income inequality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gini coefficient
  • Tax mix
  • Iran

مراجع

  1. ابونوری، اسمعیل (1376). اثر شاخص­های اقتصاد کلان بر توزیع درآمد در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 32(2)، 1- 31.
  2. ابونوری، اسمعیل، و اسناوندی، اسماعیل (1384). برآورد و ارزیابی سازگاری شاخص­های نابرابری اقتصادی با استفاده از ریزداده­ها در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 40(4)، 171-209.
  3. ابونوری، اسمعیل، و خوشکار، آرش (1385). اثر شاخصهای اقتصادکلان بر توزیع درآمد در ایران: مطالعه بین استانی. مجله تحقیقات اقتصادی، 41(6)، 65-95.
  4. احمدی، علی محمد، و مهرگان، نادر (1384). تاثیر سیاست های تعدیل اقتصادی بر توزیع درآمد در ایران. تحقیقات اقتصادی، 40(3)، 209-232.
  5. اسداله زاده بالی، میررستم (1387). اثربخشی مالیات بر نابرابری توزیع درآمد در ایران. پژوهشنامه مالیات، 16(1)، 73-92.
  6. امین رشتی، نارسیس، و رفعت میلانی، مژگان (1389). بررسی اثر مالیات بر ارزش افزوده بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب. پژوهشنامه مالیات، 19(11)، 63-84.
  7. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خلاصه تحولات اقتصادی کشور، سالهای مختلف.
  8. جعفری صمیمی، احمد (1391). اقتصاد بخش عمومی (1). انتشارات سمت، چاپ دوازدهم، تهران، ایران.
  9. دادگر، یداله، و غفاری، علی اکبر (1387). بررسی اثر مالیات حقوق بر توزیع درآمد در ایران. پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). 8(3)، 73-97.
  10. رهبر، فرهاد، و سرگلزایی، مصطفی (1389). بررسی آثار سیاست های مالی بر رشد اقتصادی و فقر طی دوره 1363-1386. تحقیقات اقتصادی، 46(3)، 89-110.
  11. زمانی، جواد (1382). تجزیه و تحلیل آثار مالیاتها بر نابرابری اقتصادی در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاهمازندران.
  12. سیفی پور، رویا و رضایی، محمد قاسم (1390). بررسی عوامل موثر بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران با تاکید بر مالیات ها. پژهشنامه مالیات، 19(10)، 121-142.
  13. صباحی، احمد، دهقان شبانی، زهرا، و شهنازی، روح اله (1389). تاثیر بهره وری نیروی کار بر توزیع درآمد (مطالعه موردی در کشورهای منتخب). دانش و توسعه، 17(31)، 115-138.
  14. صمدی، سعید، زاهد مهر، امین، و فرامرزی، ایوب (1387). بررسی اثر سیاست های مالی دولت بر توزیع درآمد و رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه پژوهش های بازرگانی،13(49)، 99-119.
  15. عبداله میلانی، مهنوش، پروین, سهیلا، و سیدی، کوثر (1396). ساختار تصاعدی مالیات بر درآمد و اثر آن بر نابرابری درآمد در استان‌های کشور. پژوهشنامه اقتصادی، 17(66)، 1-22.‎
  16. کردبچه، محمد (1375). بررسی درآمدهای مالیاتی در ایران. مجله برنامه و بودجه، 1(5)، 29-51.
  17. کمیجانی، اکبر، و فهیم یحیایی، فریبا (1370). تحلیلی بر ترکیب مالیاتها و برآورد ظرفیت مالیاتی ایران. مجله اقتصاد و مدیریت، 3(1)، 67-86.
  18. مهرآرا، محسن، و اصفهانی، پوریا (1394). بررسی رابطه بین توزیع درآمد و ساختار مالیاتی کشورهای منتخب. پژوهشنامه مالیات، 23(28)، 228-209.
  19. ناصری گلعذاری، رسول (1374). نقش مالیات در توزیع درآمد، مطالعه تجربی در خصوص ایران 1350-1370. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاهمازندران.

 

  1. Abdollah Milani, M., Parvin, S., & Seyedi, K. (2017). Progressive income tax structure and its effect on income inequality in Iranian provinces. Economics Research, 17(66), 1-22 (In Persian). 
  2. Abounoori, E. (1998). The effects of macroeconomic indicators on the income distribution in Iran. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 2(32), 1-31 (In Persian). 
  3. Abounoori, E., & Khoshkar, A. (2006). Effect of macroeconomic indicators on distribution of income in Iran: A Cross- Province Study. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 41(6), 65-95 (In Persian). 
  4. Abounoori, E., & Snavandi, E. (2006). Estimation and evaluation of consistency of economic inequality indices using microdata in Iran. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 40(4), 171-209 (In Persian). 
  5. Ahmadi, A., & Mehregan, N. (2006). Variations of income distribution and the economic adjustment in Iranian economy. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 40(3), 206-232 (In Persian). 
  6. Alavuotunki, K., Haapanen, M., & Pirttilä, J. (2018). The effects of the value-added tax on revenue and inequality. The Journal of Development Studies, 1-19.
  7. Aminrashti, N., & Raf'atmilani, N. (2012). The effect of the value added taxation (VAT) on income distribution in selected countries. Journal of Tax Research, 19(11), 63-84 (In Persian). 
  8. Asadollahzadeh Bali, M. (2008). The impacts of taxes on inequality and income distribution in Iran. Journal of Tax Research, 16(1), 73-92 (In Persian). 
  9. Atkinson, A.B. (1977). Optimal taxation and the direct versus indirect tax controversy. Canadian Journal of Economics, 10(4), 590-606.
  10. Atkinson, A.B., & Stiglitz, J.E. (1976). The design of tax structure: Direct versus indirect taxation. Journal of Public Economics, 6, 55–75.
  11. Bird, R.M., & Zolt, E.M. (2005). Redistribution via Taxation: The limited role of the personal income tax in developing countries. UCLA Law Review, 52(6), 1627-95.
  12. Borge, L. E., & Rattsø, J. (2004). Income distribution and tax structure: Microeconomic test of the Meltzer-Richard hypothesis. European Economic Review, 48, 805-526.
  13. Central Bank of the Islamic Republic of Iran (CBI), Economic report & Balance Sheet. https://www.cbi.ir/category/EconomicReport_en.aspx
  14. Chu, K., Davoodi, H., & Gupta, S. (2000). Income distribution and tax and government social spending policies in developing countries. Working Paper, Fiscal affairs Department, InternationalMonetary Fund (IMF). Available at: https://www. imf.org/external/pubs/ft/wp/2000/wp0062.pdf.
  15. Cremer, H., Pestieau, P., & Rochet, J.C. (2001). Direct versus indirect taxation: The design of the tax structure revisited. International Economic Review, 42, 781–99.
  16. Dadgar, Y., & ghafari, A A. (2008). The analysis of the impact of income tax on income distribution in Iran. The Economic Research, 8(3), 73-97 (In Persian).
  17. Damuri, Y. R., & Perdana, A. A. (2003). The impact of fiscal policy on income distribution and poverty: A computable general equilibrium approach for Indonesia. Economics Working Paper No. WPE068, Center for Strategic and International Studies, Jakarta, Indonesia.
  18. Engel, E. M., Galetovic, A., & Raddatz, C. E. (1999). Taxes and income distribution in Chile: Some unpleasant redistributive arithmetic. Journal of Development Economics, 59(1), 155-192.
  19. García-Peñalosa, C., & Turnovsky, S.J. (2011). Taxation and income distribution dynamics in a neoclassical growth model. Journal of Money, Credit and Banking, 43, 1543–77.
  20. Harberger, A.C. (1962). The incidence of corporation income tax. Journal of Political Economy, 70, 215–40.
  21. Ilaboya, O. J., & Ohonba, N. (2013). Direct versus indirect taxation and income inequality. European Journal of Accounting Auditing and Finance Research, 1(1), 1-15.
  22. Iosifidi, M., & Mylonidis, N. (2017). Relative effective taxation and income inequality: Evidence from OECD countries. Journal of European Social Policy, 27(1), 57-76.
  23. Jafari Samimi, A. (2013). Public sector economics (1). Samt Publication Co. 12th edition, Tehran, Iran (In Persian).
  24. Jha, S.k. (1999). Fiscal policy, income distribution and growth. Asian Development Bank Economic & Development Resource Center (EDRC), Report Series, no, 67.
  25. Komijani, A., & Fahim Yahyaei, F. (1991). Analysis of the composition of taxes and tax capacity of Iran. Journal of Economics and Management, 3(1), 67-86 (In Persian). 
  26. 26.   Kordbacheh, M. (1996). Tax revenues in Iran. The Journal of Planning and Budgeting, 1(5), 29-51 (In Persian).
  27. Martínez-Vázquez, J., Vulovic, V., & Moreno-Dodson, B. (2012). The impact of tax and expenditure policies on income distribution: evidence from a large panel of countries. Hacienda Publica Espanola, 200(1): 95- 130.
  28. 28.   Mehran, F. (1975). Tax and income distribution of tax burdens in Iran. ILO working paper, WEP 2-23/ WP 33.
  29. Mehrara, M., & Esfahani, P. (2016). The relationship between income distribution and tax structure in the selected Countries. Journal of Tax Research, 23(28), 209-228 (In Persian). 
  30. Musgrave, R.A. (1959). Theory of Public Finance. New York: McGraw-Hill Book Co.
  31. Narayan, P. K., & Smyth, R. (2006). What determines migration flows from low‐income to high‐income countries? An empirical investigation of fiji–Us migration 1972–2001. Contemporary Economic Policy, 24(2), 332-342.
  32. Naseri Golozari, R. (1996). The role of tax in income distribution: An empirical study for Iran 1972-1992. Master’s thesis, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran (In Persian). 
  33. Obaretin, O., Akhor, S. O., & Oseghale, O. E. (2017). Taxation an effective tool for income re-distribution in Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 8(4), 187-196.
  34. Palme, M. (1996). Income distribution effects of the Swedish 1991 tax reform: An analysis of a microsimulation using generalized Kakwani decomposition. Journal of Policy Modeling, 18(4), 419-443.
  35. Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
  36. Rahbar, F., & Sargolzai, M. (2012). Effects of fiscal policy on economy growth and poverty during the period 1386-1363 in Iran. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 46(3), 89-110 (In Persian). 
  37. Sabahi, A., Dehghan Shabani, Z., & Shahnazi, R. (2011). The Impact of labor force productivity on income (distribution for selected countries). Knowledge and Development, 17(31), 115-138 (In Persian). 
  38. Samadi, S., Zahed Mehr, A., & Faramarzi, A. (2009). The Impacts of fiscal policy on income distribution and economic growth in Iran. Iranian Journal of Trade Studies (IJTS), 13(49), 99-119 (In Persian). 
  39. Seifeepour, R., & Rezaee, M. (2011). An analysis of the effective factors on income distribution in Iran with the emphasis on taxes. Journal of Tax Research, 19(10), 121-142 (In Persian). 
  40. Weller, C. E. (2007). The benefits of progressive taxation in economic development. Reviewof Radical Political Economics, 39(3), 368-376.
  41. Zamani, J. (2011). An analysis of the effects of taxes on economic inequality in Iran. Master’s thesis, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran (In Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار