بررسی و محاسبه همسایگی انحصار نیروگاه‌ها و رابطه آن با اعمال قدرت انحصاری در بازار برق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه خوارزمی تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی تهران

3 دکتری اقتصاد انرژی، وزارت نیرو

چکیده

یش از سه دهه است که از آغاز روندی به نام تجدید ساختار در صنعت برق کشورهای مختلف می‌گذرد. حرکت به سمت قیمت‌های رقابتی به جای نرخ‌های تنظیم شده، این امکان را برای برخی بنگاه‌ها به وجود آورده است تا قیمت‌ها را افزایش داده و قدرت بازار را تجربه نمایند. این موضوع می‌تواند به شکل معنی‌داری منافع ناشی از آزادسازی را برای مصرف‌کنندگان به خطر بیاندازد. تاکنون شاخص‌های مختلفی برای اندازه‌گیری توانایی اعمال قدرت انحصاری در بازار ارائه شده است ولی در هیچ یک از این شاخص‌ها، مسئله متفاوت بودن برق از سایر کالاها به جهت ویژگی‌هایی که دارد، در نظر گرفته نشده است. با توجه به این که در ایران نیز از سال 1382 با تشکیل بازار برق، تغییرات ساختاری مهمی در صنعت برق رخ داده است، در این مطالعه تلاش شده تا با معرفی شاخص جدید همسایگی انحصار در بازار برق، میزان پتانسیل انحصاری در این بازار برای هفده واحد نیروگاهی در سال 1391 با در نظر گرفتن برخی از ویژگی‌های بازار برق مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین، به منظور آزمایش شایستگی این شاخص در مقایسه با سایر شاخص‌هایی که برای اندازه‌گیری پتانسیل قدرت انحصاری وجود دارد، همبستگی نتایج حاصل از هر کدام از شاخص‌ها، با میزان افزایش قیمت بازار نسبت به سطح رقابتی مبنا، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که شاخص همسایگی انحصار، شایستگی بیشتری نسبت به سایر شاخص‌های ساختاری، در برآورد پتانسیل قدرت انحصاری بازار برق دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Monopoly Neighborhood and its Relation with Monopoly Power: Case Study of Iran’s Electricity Market

نویسندگان [English]

  • Siab Mamipour 1
  • Marziyeh Zeinali 2
  • Kioumars Heydari 3
1 Assistant Professor of Economics, University of Kharazmi
2 MA Student in Economics, University of Kharazmi
3 Ph.D in Energy Economics, Ministry of Energy
چکیده [English]

More than three decades passes from start of a procedure called structure renewal in electricity industry of different countries. Moving to the competitive prices instead of adjusted rates has enabled some institutions to increase prices and experience market power. This issue can significantly endanger benefits caused by releases for consumers. Various indexes is presented for measurement of capability of applying market power up to now but issue of differentiation of electricity from other products due to its features is not considered in any of these  indexes. As we Know, Iran has formed in the electricity market since 2003, and important structural changes have occurred in the electricity market. In this regard, this study by introducing a new index in market power (monopoly neighborhood index) tries to evaluate level of potential of monopoly power with regard to some features of electricity market for seventeen powerhouses in period of 2012 in Iran. In order to testing competence of this index in comparison to other indexes which are available for measuring potential of monopoly power, correlation of results obtained from each of indexes are investigated with increase of market price toward base competitive level.  Results show that monopoly neighborhood index has more competence in comparison to the other structural indexes in estimation of potential of monopoly power in Iran's electricity market.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Market power
  • Monopoly neighborhood index
  • Lerner index
  • electricity market

مراجع

  1. 1. ابراهیمی، مهرزاد (1391). برآورد درجه توافق و قدرت بازاری درصنایع خودروسازی و نساجی. رساله دکتری، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام نور.

    2. شرکت مادر تخصصی توانیر (1392). آمار تفضیلی صنعت برق ایران ویژه انتقال نیروی برق در سال 1391. معاونت منابع انسانی و تحقیقات.

    3. شرکت مادر تخصصی توانیر (1392). آمار تفضیلی صنعت برق ایران ویژه تولید نیروی برق در سال 1391. معاونت منابع انسانی و تحقیقات.

    4. شرکت مادر تخصصی توانیر (1392). آمار تفضیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران در سال 1391. معاونت منابع انسانی و تحقیقات.

    5. شرکت مهندسین مشاور موننکو ایران (1392). تجدید ساختار در صنعت برق. شیوه، تهران.

    6. دفتر برنامه ریزی کلان برق انرژی (1392). ترازنامه انرژی سال 1391. وزارت نیرو، معاونت امور برق و انرژی.

    7. شرکت مدیریت شبکه برق ایران (1393). دستورالعمل اجرایی بازار برق روز فروش در نقطه مرجع شبکه.

    8. رمضانیان لنگرودی، علی، رجبی مشهدی، حبیب، و رحیمیان، مهدی (1389). ارائه روشی جهت ارزیابی وضعیت رقابتی بودن بازار بر پایه‌ی برآورد بازه‌ تغییرات شاخص HHI. بیست و پنجمین کنفرانس بین‌المللی برق.

    9. مردانی، حسن، جورلی، مجتبی، و لطیف شبانگاهی، غلام رضا (1389). سنجش قدرت بازار در بازار برق ایران. بیست و پنجمین کنفرانس بین‌المللی برق.

    10. ناظمی، علی، خوش‌اخلاق، رحمان، عماد زاده، مصطفی، و شریفی، علیمراد (1390). برآورد قدرت بازار در بازار برق ایران. فصل‌نامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 4، 55-31.

     

    1. Borenstein S., & Bushnell J. (1999). An empirical analysis of the potential for market power in California’s electricity industry. The Journal of Industrial Economics, 47(3), 323-285.
    2. Borenstein S., Bushnell J., & Wolak F. (2000). Diagnosing market power in California's restructured wholesale electricity market. NBER working paper.
    3. Church, R., J., & Ware R. (2000). Industrial organization (management and organizations). McGraw-Hill Publishing Co. International Ed Edition, 832. ISBN: 0071166459.
    4. Harvey S., & Hogan W. (2001). Identifying the exercise of market power in California. LECG Research Paper.
    5. Heidari, Q. (2005). Competition market in power industry: a microeconomic aspect the Case of Iran. CIGRE/IEEE PES. International Symposium, New Orleans, LA, 190-197.
    6. Joskow, P., & Kahn, E. (2001, July). A quantitative analysis of pricing behavior in California's wholesale electricity market during summer 2000. In Power Engineering Society Summer Meeting, 2001 (Vol. 1, pp. 392-394). IEEE.
    7. Kahn, E. P. (1998). Numerical techniques for analyzing market power in electricity. The Electricity Journal, 11(6), 34-43.
    8. Mansur, E. T. (2008). Measuring welfare in restructured electricity markets. The Review of Economics and Statistics, 90(2), 386-369.
    9. Puller, S. L. (2007). Pricing and firm conduct in California's deregulated electricity market. The Review of Economics and Statistics, 89(1), 87-75.
    10. Rahimi, F., Zhang, M., & Hobbs, B. (2007, June). Competitive transmission path assessment for local market power mitigation. In Power Engineering Society General Meeting, 2007. IEEE (pp. 1-8). IEEE.
    11. Singh, K., Padhy, N. P., & Sharma, J. (2011). Congestion management considering hydro-thermal combined operation in a pool based electricity market. International Electricity Power Energy System, 33(8), 1513–1519.
    12. Stoft, S. (2002). Power system economics: designing markets for electricity. 1st Edition, New York: IEEE Press.
    13. Steen, F., & Salvanes, K. G. (1997). Testing for market power using dynamic oligopoly model. International Journal of Industrial organization, 17, 147-177.
    14. Wolfram, C. D. (1999). Measuring duopoly power in the British electricity spot market. American Economic Review, 89(4), 826-805.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار